UNIEKE PERSOONSDOSSIERS SCHADEVERGOEDING OORLOG VERVANGEN VERNIETIGDE
LIRO-ARCHIEVEN
Iedereen weet het nog wel. Eind 1997 was Nederland in rep en roer.
Archieven van de roofbank Lippmann, Rosenthal&CO (Liro) bleken
vernietigd te zijn. Informatie over joodse vermogens was hiermee
grotendeels verdwenen. Gelukkig bewaarde Berlijn nog ongeveer 40.000
dossiers van Nederlandse joden die na de Tweede Wereld-oorlog een
claim indienden wegens toegebrachte schade.
Deze dossiers zijn via een database toegankelijk, echter alleen voor
belanghebbenden of nabestaanden. Zij kunnen tot 31 oktober 2001 via
het Algemeen Rijksarchief kopieën van deze Berlijnse dossiers
opvragen.
De Commissie-Kordes (Commissie van onderzoek Liro-archieven) kreeg in
1997 de opdracht onderzoek te doen naar de verkoop van sieraden en
andere kostbaarheden van vermoorde joden aan medewerkers van het
ministerie van Financiën in 1968. Joden hadden in de oorlogsjaren deze
kleinoden noodgedwongen afgestaan aan de roofbank Liro in Amsterdam.
Hiernaast kreeg de commissie ook de opdracht te onderzoeken welke
archieven van belang waren bij de afwikkeling van joodse claims. Dit
onderzoek werd uitgevoerd door het Algemeen Rijksarchief, het
ministerie van Financiën en het Nederlands Instituut voor
Oorlogsdocumentatie.
Toen bleek dat in Duitsland ook archieven aanwezig waren.
De Duitse Bondsregering verstrekte in de jaren vijftig en zestig
schade-vergoedingen of tegemoetkomingen aan individuele
oorlogsslachtoffers wegens schade door roof en transport naar
Duitsland van huisraad, effecten, kunstvoorwerpen, sieraden en andere
voorwerpen. De instellingen Wiedergutmachungsämter von Berlin en de
Oberfinanzdirektion Berlin waren met de toekenning van
schadevergoedingen belast. Joodse Nederlanders hebben na de oorlog op
grote schaal claims ingediend. De dossiers van ongeveer 40.000
Nederlandse joden zijn integraal bewaard in de archieven van die
Duitse instellingen.
Het kaartsysteem op naam is in 1999 gedigitaliseerd en voor het
Algemeen Rijksarchief beschikbaar gekomen. Met behulp van deze
database kunnen kopieën van de Berlijnse dossiers aangevraagd worden.
Het Algemeen Rijksarchief behandelt op verzoek van het ministerie van
Financiën deze aanvragen. Alleen belanghebbenden en nabestaanden
kunnen tot 31 oktober 2001 kopieën opvragen, schriftelijk of per
e-mail.
Klik hier voor de procedure, toelichting, reglement en adresgegevens.