29 aug 2001
Promotie
Transporteiwitten in de membraan werken samen
Transporteiwitten zorgen in de celmembraan voor het naar binnen- en
buitengaan van bepaalde stoffen in en uit de cel. Onze kennis over het
functioneren van deze eiwitten staat niet in verhouding met het belang
van de vele functies die zij vervullen in alle levende organismen.
Biochemicus Liesbeth Veenhoff heeft nu in haar promotieonderzoek
vastgesteld dat transporteiwitten niet als onafhankelijke eenheden in
de membraan zitten, maar complexen met elkaar vormen waarbinnen zij
samenwerken. Dergelijke fundamentele kennis zal in de toekomst
waardevol blijken te zijn op zowel medisch als biotechnisch gebied.
Omdat voedings-, afval- en signaalstoffen niet zomaar de celmembraan
mogen passeren, bestaan er vele verschillende transporteiwitten met
elk hun eigen specificiteit voor een bepaalde stof. Veenhoff
bestudeerde de bouw en het werkingsmechanisme van het
lactosetransporteiwit LacS uit Streptococcus thermophilus. Ze bepaalde
welke suikers LacS precies kan transporteren en leidde hieruit af hoe
de specificiteit van dit eiwit gewaarborgd wordt. Ook verkreeg zij een
beeld van de bouw van LacS en welke delen van de structuur belangrijk
zijn voor de specifieke werking. Dat veel transporteiwitten in paren
of grotere complexen voorkomen in de celmembraan was al bekend. Dat
Veenhoff voor LacS kon aantonen dat deze eiwitten niet alleen gepaard
naast elkaar in de membraan zitten, maar dat de twee eiwitten ook
daadwerkelijk samenwerken in het suikertransport, is nieuw. /FC
Liesbeth Veenhoff (Groningen, 1972) studeerde biologie aan de RUG. Zij
verrichtte haar promotieonderzoek bij het Groningen Biomolecular
Sciences and Biotechnology Institute (GBB), eerst bij de vakgroep
Moleculaire Microbiologie en vervolgens bij Enzymologie van
Membraaneiwitten. Na haar promotie gaat zij als postdoc werken in de
groep van dr. M.P. Rout, Laboratory of Cellular and Structural Biology
aan de Rockefeller University in New York.
Datum en tijd
vrijdag 7 september 2001, 16.00 uur
Promovendus
mw. L.M. Veenhoff, tel. (050)363 41 65, e-mail:
l.m.veenhoff@chem.rug.nl (werk)_
Proefschrift
Mechanistic aspects and structural organization of a secondary sugar
transporter
Promotor
prof.dr. B. Poolman
Faculteit
wiskunde en natuurwetenschappen
Plaats
Aula Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen