WI voor CDA dynamiseert familie- en gezinspolitiek
* Gemiddeld 4.000 gulden extra voor huishoudens met kinderen
* Levensloopverzekering haalt stress uit de drukke levensfasen
Het Wetenschappelijk Instituut (WI) voor het CDA stelt voor om het
besteedbaar inkomen van huishoudens met kinderen flink te verhogen. Dit om
het de financiële gevolgen van het grootbrengen van kinderen op te vangen.
Het CDA-onderzoeksinstituut wil dat gezinnen jaarlijks gemiddeld fl 4.000,-
krijgen gecompenseerd. Huishoudens met kinderen met een minimuminkomen gaan
er 10% op vooruit, modaal 8% en tweemaal modaal 6%.
Daarnaast introduceert het WI een Levensloopverzekering die het mogelijk
maakt om zonder substantieel inkomensverlies zorgtaken, scholing, vrije tijd
met een baan te combineren. Via één verzekering is het mogelijk om in
verschillende fases van iemands levensloop betaald verlof op te nemen voor
studie en scholing, zorgverlof en ouderschapsverlof alsmede voor andere
soorten van verlof, zoals een sabbatical of opfrisverlof. Hiermee wordt de
druk weggenomen die in verschillende levensfasen ontstaat op het moment dat
er veel zorgtaken worden verricht (voor kinderen, ouders of anderen). Ook
neemt het de druk weg die een gevolg is van de blijvende noodzaak tot
scholing in de hedendaagse kenniseconomie.
De druk van de ketel
Het WI presenteert deze plannen in het rapport De druk van de ketel. Daarin
schetsen de wetenschappers het beeld van de veranderde levensloop van
mensen. De auteurs laten zien hoe met name voor jongeren en ouderen nieuwe
levensfasen zijn ontstaan. Daarbij constateren zij dat, ondanks de
toegenomen verscheidenheid aan levenslopen, het gezin - het huishouden met
kinderen - de kern blijft vormen van vrijwel alle levenslopen. 85% van de
mensen tot 22 jaar wonen bij hun ouders en ongeveer tweederde van de mensen
tussen 30 en 55 wonen samen met de kinderen.
De CDA-wetenschappers noemen het logisch dat het overheidsbeleid niet meer
uitgaat van het verdwijnende kostwinnersmodel, maar stelt vast dat de puur
individuele benadering van veel overheidsregelingen te weinig rekening houdt
met de specifieke positie van gezinnen. Zo heeft het CBS berekend dat
kinderen voor ouders een terugval in welvaart betekenen met 20 tot 25%. Van
alle levensfasen heeft het gezin de minste koopkracht. Het zogenoemde
gezinsdal. Daarnaast zijn het vooral moeders die als gevolg van onvoldoende
voorzieningen voor kinderen, hun talenten niet ten gelde kunnen maken op de
arbeidsmarkt.
Extra aandacht voor gezinnen is volgens de opstellers van het rapport
gerechtvaardigd omdat huishoudens met kinderen bescherming verdienen. Het
gezin is de plaats waar kinderen worden opgevoed en waar mensen kunnen
terugvallen op onvoorwaardelijke affectie. Het gezin is een belangrijke bron
van sociaal en menselijk kapitaal.
Extra inkomen voor gezinnen
Om gezinnen meer financiële armslag te geven doet het WI de volgende
voorstellen.
1. Verhoging van de kinderbijslag.
2. De 23 verschillende kinderregelingen van de overheid (b.v. kindertoeslag
in de huursubsidie) onderbrengen in één inkomensafhankelijke
belastingvermindering.
3. De extra kosten van kinderen (kinderopvang, studiekosten) te maximeren
tot 10% van het inkomen en het meerdere via kortingen op de
inkomstenbelasting te verrekenen.
4. Verhogen ouderschapskorting in de inkomstenbelasting van fl 25,- per kind
per werkende per maand naar fl 100,- per kind per maand per huishouden.
Deze maatregelen tezamen doen het besteedbaar inkomen van gezinnen met
gemiddeld ongeveer fl 4.000,- stijgen. (+10% voor minimum, +8% voor modaal,
+ 6% voor twee maal modaal). Bovendien nemen bovenstaande voorstellen de
armoedevallen die in een deel van de 23 kinderregelingen zitten ingebakken,
weg.
Werk, zorg, studie en vrije tijd beter combineren
De auteurs stellen vast dat Nederlanders over het algemeen werkdruk op dit
moment als nijpend ervaren. Bovendien verwachten Nederlanders dat de druk
nog verder zal toenemen. Veel instroom in de WAO wordt door stress
veroorzaakt.
De stress is vaak een gevolg van de gevoelde noodzaak om zorgtaken, scholing
en ontspanning te combineren met betaalde arbeid voor beide ouders. Vooral
in gezinnen doet zich een zorgpiek voor. Vaak met als gevolg dat vooral
moeders de zwaarste zorglasten op zich nemen, terwijl mannen juist meer geen
werken om de inkomenseffecten op te vangen.
Daarnaast is er sprake van stress bij mensen die als gevolg van snel
verouderde beroepskennis of vanwege de wens naar een tweede carrière,
onvoldoende mogelijkheden hebben om studie met betaalde arbeid te
combineren. Bovendien leeft met name onder een deel van de ouderen de wens
om betaalde arbeid meer te combineren met vrije tijd en scholing.
Om deze druk van de ketel te halen komt het WI met de volgende voorstellen.
1. Uitbreiding ouderschapsverlof van 3 naar 4,5 maanden voor elk van de
ouders.
2. Introductie van de Levensloopverzekering als aanvulling op het stelsel
van sociale zekerheid.
3. Invoering persoonsgebonden budget in de AWBZ voor langdurige zorg; dit
ter financiering van de kosten van die mantelzorgverlener (b.v. een kind dat
een van zijn ouders verzorgt/verpleegt).
4. Het ook na 30ste levensjaar kunnen gebruiken van de niet opgenomen
rechten op studiefinanciering.
Levensloopverzekering
De levensloopverzekering biedt voor mensen van 18 tot 64 jaar een uitkering
op het moment dat arbeidstijd moet worden ingewisseld voor tijd voor zorg of
scholing. Werkgevers en werknemers bepalen de inhoud en vorm van de
levensloopverzekering in het arbeidsvoorwaardenoverleg.
Verloofspaarregelingen, Vut-regelingen, ADV-dagen, piekuren, verlenging van
bedrijfstijd, niet opgenomen vakantiedagen en loonruimte kunnen worden
gebruikt als inleg in de verzekering. De overheid moet de verzekering
aantrekkelijk maken langs fiscale weg. Naast deze via de CAO geregelde
verzekering ontstaat de mogelijkheid zich individueel aanvullend bij te
verzekeren.
Hiermee maakt de levensloopverzekering betaald verlof op maat mogelijk. Dit
creëert betere mogelijkheden
1. voor beide ouders om zonder substantieel inkomensverlies en
carrièreonderbreking werk en zorg te combineren;
2. om kennis aan te passen aan de snel wijzigende eisen van de hedendaagse
kenniseconomie;
3. voor ouderen om meer bij het arbeidsproces betrokken te blijven;
4. voor het starten van een tweede carrière.
Kortom het haalt de druk van de ketel.
Resumerend
Het WI-CDA bepleit een vernieuwing van familie- en gezinspolitiek in de
volgende zin:
1. meer financiële armslag voor gezinnen;
2. wegnemen van de stress in verschillende levensfasen, met name bij
gezinnen;
3. meer mogelijkheden voor beide ouders om betaald werk en zorg te
combineren;
4. introductie levensloopverzekering;
5. levenslang leren voor alle generaties mogelijk maken;
6. wegnemen van bureaucratie door het onderbrengen van een groot aantal
regelingen in één stelsel;
7. wegenemen van armoedevallen en
8. mogelijkheid voor senioren om langer te participeren op de arbeidsmarkt.
Het rapport is geschreven door Peter Cuyvers, Guusje Dolsma en Ab Klink,
bijgestaan door de klankbordgroep bestaande uit prof. dr. B. De Vries, prof.
mr. D. Pessers, drs. M. Kastelein, K. Tuinstra en drs. G.R. Peetom.
De druk van de ketel maakt onderdeel uit van een reeks studies van het
Wetenschapppelijk Instituut voor het CDA onder de noemer Het wachten moe. De
reeks is geschreven vanuit het besef dat een eenzijdige oriëntatie van de
politiek op markt en economie tot verschraling van de publieke sector en van
het maatschappelijk leven leidt.
Voor meer informatie
Marcel Meijer: 06 53225950
Het rapport is op vrijdag 7 september vanaf 9.00 uur (voor de pers)
beschikbaar op het CDA-bureau.
Tevens is het rapport te downloaden door in de rechtermarge op het
diskette-icoontje te klikken. en tevens te downloaden door in de
rechtermarge op het diskette-icoontje te klikken.