100 jaar Woningwet in Zaanstad
dinsdag 4 september 2001
Zaterdagochtend 8 september openen wethouder Volkshuisvesting Nel
Kroesen van Gelderen en M. van den Broeke, voorzitter van de
Samenwerkende Woningcorporaties in de Zaanstreek en Waterland, de
tentoonstelling Honderd jaar woningwet in Zaanstad. Dat gebeurt s
ochtend om half tien in de gemeentelijke Zaanstad bus die dan staat
opgesteld bij café, bar, dorpstaveerne Koppie-bar in Assendelft.
De gemeentelijke informatiebus, een Engelse dubbeldekker, met
toepasselijke Zaanstedelijke beschildering, biedt ruimte aan een
tentoonstelling over honderd jaar woningwet in de Zaanstreek. De
tentoonstelling wordt geopend, de bus ingewijd en vervolgens is er het
boek Honderd jaar Woningwet in Zaanstad, 1901 2001, beschikbaar voor
belangstellenden.
Het is dit jaar 100 jaar geleden dat de Woningwet in het Staatsblad
verscheen. Daarmee werd de weg geopend om regels te stellen aan de
woningbouw. Voorbij was de tijd waarbij er voor de mensen met de
lagere inkomens regelrechte krotten werden gebouwd. Bouwers moesten
voortaan voldoen aan bepaalde eisen. Eisen die bedoeld waren om het
leven voor de minder bedeelden te verbeteren.
De tentoonstelling geeft een beeld van de ontwikkeling van het bouwen
onder de woningwet in de Zaanstreek. De Prins Hendrikstraat in
Krommenie is daarbij het eerste project, maar ook de rood-christelijke
straten in Zaandijk zoals de Karl Marxstraat en de Talmastraat. Koog
aan de Zaan is met woningen uit 1919 in de Anjelierstraat,
Bloemstraat, Rozenstraat en Tulpstraat vertegenwoordigd. De
tentoonstelling biedt meer dan alleen deze hier genoemde locaties.
Dank zij de samenwerking tussen gemeente en woningcorporaties kon er
mede door middel van hun beeldmateriaal een interessant doorkijkje
gegeven worden op het wonen toen in geheel Zaanstad.
Bustocht door Zaanstad
De bus staat tot 10.45 uur in Assendelft om daarna te vertrekken voor
een tocht door de Zaanstreek. Op verschillende locaties maakt de bus
halt en kunnen belangstellenden kennis nemen van de tentoonstelling.
Diverse woningbouwcorporaties organiseren daarnaast ter plekke een
wandeling naar hun eigen bezit. Een wandeling onder begeleiding en met
toelichting. Voor geïnteresseerden in de historie van de Zaanstreek en
dan vooral de historie van het bouwen voor de lagere inkomens, is dit
een fraaie gelegenheid om te horen en te zien wat er zich op dit
gebied de afgelopen eeuw heeft afgespeeld.
100 jaar Woningwet in Zaanstad 1901 - 2001
Dit boek is een gezamenlijk initiatief van gemeente Zaanstad en de
plaatselijke woningbouwcorporaties. Eendrachtig hebben gemeente en
corporaties gewerkt om met prachtig illustratiemateriaal, voorwerpen,
het "verhaal" bij de illustraties een levendig beeld te tekenen van de
zich langzaam verbeterende woonomstandigheden in deze streek.
Het boek is met oog voor de grote lijn geschreven, maar ook met het
oog voor het detail. Die kleinigheden die het beeld hoe mensen toen
leefden zo grijpbaar en tastbaar maakt.
Honderd jaar Woningwet" vertelt het verhaal van de eerste
woningwetwoningen in de Prins Hendrikstraat in Krommenie en op diverse
andere locaties in Zaanstad. Hoe er door de invoering van de woningwet
een eind kwam aan de bouw van houten huizen, hoe de bevolking van
Zaanstad, door deze rijkswet in betere omstandigheden kwam te
verkeren. Dat moest ook wel, want de woonomstandigheden in de
Zaanstreek waren omstreeks 1901 erbarmelijk. Het zou nog lang duren
voordat alle krotwoningen verdwenen. Het heeft in de Zaanstreek nog
tot na de Tweede Wereldoorlog geduurd voor alle woningen aan de meeste
eisen voldeden.
Woningbouwverenigingen
Honderd jaar Woningwet is ook de historie van de
woningbouwverenigingen of woningcorporaties. Organisaties die tot doel
hadden om voor de minder bedeelden betaalbare en kwalitatief goede
woningen te bouwen.
De Zaanstreek heeft er vele gekend en telt nog een flink aantal
woningbouwcorporaties, hoewel het aantal door fusies is afgenomen.
Hoe die ontwikkeling tot stand kwam, hoe de corporaties met hun
huurders omgingen, de soms merkwaardige regels die destijds golden,
het staat allemaal in Honderd Jaar Woningwet. Een caleidoscopische
blik op de vele facetten van het wonen in de omgeving van de Zaan.
Busroute
De Zaanstad bus doet op diverse tijden diverse locaties aan:
Assendelft 10.00 10.45 uur Voor de N.H. kerk
Bezichtiging De Vlinder Na vertrek van de bus organiseert Goed Wonen
Assendelft een rondleiding in De Vlinder. Belangstellenden kunnen
circa 11.00 uur in De Vlinder terecht voor een rondleiding onder het
genot van een hap en een drankje. Het betreft hier een seniorencomplex
van 45 woningen met een gezamenlijke ontmoetingsruimte en atrium
(binnentuin).
Krommenie 11.00- 11.45 uur Heiligeweg, bij Vredekerk
Wormerveer 12.00 12. 45 uur Marktplein.
Bezichtiging Booncomplex en Zaanstroom
Aansluitend op de tentoonstelling van 100 jaar Woningwet in de bus aan
het Marktplein in Wormerveer biedt de Woonmij Zaanstad
belangstellenden de gelegenheid om het Booncomplex te bezichtigen. In
het kader van de nationale monumentendag zal ook de Vereniging Zaans
Industrieel Erfgoed een toelichting geven op het hergebruik van dit
monument. Het Booncomplex is sinds februari 2001beschermd als
rijksmonument. In deze voormalige Wormerveerse chocoladefabriek komt
het nieuwe kantoor van de Woonmij Zaanstad. De toren en de fabriek
zullen in opdracht van de Woonmij geheel in oude staat worden
teruggebracht. Na een presentatie in het Booncomplex zal de wandeling
worden voortgezet naar het complex Zaanstroom. Binnen Zaanstroom is
een bewonersvereniging actief die graag hun deuren opent voor
belangstellenden. Onder het genot van een kopje koffie kan men kennis
maken met de activiteiten die deze vereniging organiseert.
Zaandijk 13.00 13.45 uur Bannehof
Zaandam 14.00 uur Centrum, Beatrixbrug
Rondleiding Rosmolenwijk, ZVH organiseert tot 17.00 uur een
excursie naar de plantsoenen in de Rosmolenwijk. Vertrek om 14.45 uur