Overzicht | veb@dienst.vu.nl
Oratie Bram van de Beek:
Kerk moet ideologie heroverwegen
Op vrijdag 21 september houdt hoogleraar Symboliek prof. dr. Bram van de Beek zijn inaugurele rede, getiteld Ontmaskering: christelijk geloof en cultuur. Nu de kerk evenals de vroege kerk aan het begin van de jaartelling opnieuw in een minderheidspositie in een plurale cultuur is terechtgekomen, vindt Van de Beek dat de kerken zich moeten afvragen hoe zij ooit hun eigen verdeeldheid kunnen verdedigen, hoezeer zij zelf door cultuurchristendom de heersende machten hebben ondersteund en bevestigd en hoezeer zij door hun eigen ideologie de ontmenselijking hebben bevorderd.
Het komt erop neer dat Van de Beek een vroeg kerkelijk theologisch genre wil doen herleven: de apologetiek. Daarmee bedoelt hij niet, zoals apologetiek tegenwoordig meestal wordt opgevat, een poging om het geloof acceptabel te maken voor de hedendaagse cultuur. De vroeg kerkelijke apologetiek is er veel meer op gericht het gedachtegoed van de tegenstanders te ontmaskeren als leugen. Dat staat haaks op het cultuurchristendom van de grote kerken in de westerse wereld, die veelal hun best doen in de cultuur te speuren naar aanknopingspunten voor het christendom en vervolgens proberen hun boodschap daarop af te stemmen.
Voor een christelijke theologische opleiding impliceert de zienswijze van Van de Beek een terugkeer naar het vroeg kerkelijke curriculum: studenten vertrouwd maken met de eigen traditie en met wat er aan alternatieven op de levensbeschouwelijke markt is, zodat ze weten waarvoor ze staan en weten wat ze bestrijden.
Van de Beek is sinds 1 september 2000 verbonden aan de Faculteit der Godgeleerdheid.
Hij verruilde na negentien jaar zijn plek als hoogleraar aan de Rijksuniversiteit Leiden voor de VU. In een voor de faculteit kerkelijk onzekere periode, versterkte de internationaal hoog aangeschreven theoloog Van de Beek deze faculteit met zijn komst. De keuze voor de VU was mede ingegeven vanwege zijn positie als directeur van het International Reformed Theological Institute (IRTI). Vanwege de duplex ordo (de scheiding tussen staatsvakken en kerkelijke vakken) in Leiden kon de (openbare) universiteit daar geen onderdak bieden aan een instituut voor gereformeerde theologie.