Redelijke termijnregeling leidt tot meer bureaucratie
27 september 2001
CVZ adviseert minister Borst maatregel te heroverwegen
Het College voor zorgverzekeringen constateert dat het wettelijk regelen van een redelijke termijn voor zorgverlening geen bijdrage levert aan het terugdringen van de wachttijden. De voorgestelde maatregel zal in ieder geval tot meer bureaucratie leiden. Ook blijkt er bij de geraadpleegde veldpartijen geen draagvlak voor te zijn. Het College adviseert de minister van Volksgezondheid dan ook de invoering van deze maatregel opnieuw in overweging te nemen. Dat blijkt uit het rapport 'Wettelijke regeling redelijke termijn voor zorgverlening' dat 27 september jongstleden door het CVZ is vastgesteld.
De redelijke termijnregeling vloeit voort uit het actieplan 'Zorg
Verzekerd' dat de minister in november 2000 aan de Tweede Kamer heeft
aangeboden. Daarin beschreef ze aantal bestuurlijke en financiële
maatregelen om de wachttijden in de zorgverlening terug te dringen.
Eén van die maatregelen was de redelijke termijnregeling, waarmee de
minister wilde onderstrepen dat het kabinet prioriteit geeft aan de
aanpak van de onredelijke wachttijden.
Het CVZ wijst er in zijn rapport op dat bij de invoering van deze
regeling de positie van de verzekerde zal veranderen. Onder de huidige
wetgeving heeft de verzekerde recht op onmiddellijke zorgverlening. Na
invoering van de vastgestelde termijnen kan de verzekerde geen
aanspraak meer maken op die directe zorg. Bovendien kan van de
vastgestelde termijn worden afgeweken in overmachtsituaties, zoals bij
capaciteitsgebrek. Het CVZ concludeert dan ook dat de voorgenomen
maatregel geen oplossing biedt voor de wachtlijstproblematiek. De
wachttijden worden immers veroorzaakt door capaciteitsgebrek. De
voorgestelde regeling heeft daarom in de huidige situatie geen enkele
betekenis.
Bovendien zal de maatregel door de noodzaak van termijnvaststelling,
registratie, bewaking en verantwoording, leiden tot extra
uitvoeringskosten voor zorgverzekeraars, zorgaanbieders en het CVZ.
Vanwege deze toename van bureaucratie vinden ook de geraadpleegde
veldpartijen de voorgestelde maatregel niet gewenst. Zij rekenen het
tot hun specifieke verantwoordelijkheid om in goed overleg met
betrokken partijen tot verantwoorde wachttijden te komen.
Het CVZ erkent wel dat de 'redelijke termijnregeling' op zich een
instrument kan zijn dat helderheid biedt aan de verzekerde en waarmee
het wachttijdenbeleid kan worden gecontroleerd. Dat zal uiteindelijk
tot een doelmatiger zorg kunnen leiden. Maar de regeling kan per
definitie alleen succesvol zijn in een situatie waarin geen sprake is
van capaciteitsgebrek. In een dergelijke situatie is deze maatregel
evenwel overbodig.
Voor het geval de minister de maatregel - ondanks de bezwaren - toch
wil invoeren, heeft het CVZ uitgewerkt hoe dat zou kunnen. Onder meer
door het vaststellen van drie criteria voor het bepalen van redelijke
ziektespecifieke (1 en 2) en voorzieningenspecifieke termijnen (3):
1. medische inhoudelijke argumenten (evidence based);
2. risico voor direct gevaar voor zichzelf of anderen;
3. algemeen geaccepteerde aanvaardbaarheidsnormen op basis van
psychosociale, ethische en maatschappelijke factoren.
Verder stelt het CVZ voor om bij de invoering van de maatregel eerst
een pilot uit te voeren. Invoering zal immers ingrijpende gevolgen
hebben voor de uitvoeringspraktijk van de verzekeraars, waarbij
belangrijke inhoudelijke en procedurele aspecten een rol spelen.
Daarbij valt onder meer te denken aan het bepalen van de criteria aan
de hand waarvan redelijke termijnen worden vastgesteld, het omzetten
van afspraken in beleidsregels, de wijze van invoering en uitvoering
en het ontwikkelen van een sanctiebeleid bij het niet halen van de
vastgestelde termijnen. Voordat de redelijke termijnregeling wordt
vertaald in wetgeving zal daarover eerst meer duidelijkheid moeten
zijn en zal er ook een goede kosten-baten analyse gemaakt moeten
worden. De dan verkregen inzichten zullen tot een succesvolle opzet en
implementatie van de regeling moeten leiden.
Auteur: John van der Pas (020) 3475605
Mutatiedatum 01/09/27 15:53:17