Amnesty International

Persbericht Amsterdam, 03-10-2001

.
Nasleep aanslagen 11 september: Wereldwijd mensenrechten bedreigd

In de nasleep van de aanslagen van 11 september in de VS, mogen de schok en woede over het gruwelijke verlies van levens niet gebruikt worden om maatregelen te rechtvaardigen die leiden tot verdere schendingen van mensenrechten, waarschuwt Amnesty International.

In een op 4 oktober verschenen rapport, beschrijft Amnesty International een tegenreactie in ten minste tien landen (waaronder de VS, het Verenigd Koninkrijk, Polen, Denemarken en Nederland) waarvan moslims en mensen van Midden-Oosterse en Aziatische afkomst of uiterlijk, het slachtoffer zijn. Het rapport besteedt eveneens aandacht aan de eerste verontrustende signalen dat de strijd tegen terrorisme wordt gebruikt om burgerlijke vrijheden en mensenrechten in te dammen.

De gruwelijkheden van de aanslagen van 11 september mogen er niet toe leiden dat hele gemeenschappen wereldwijd het slachtoffer worden in naam van de strijd tegen terrorisme, aldus Amnesty International.

In Europa en elders haasten regeringen zich om wetten die mogelijk burgerlijke vrijheden en waarborgen tegen schendingen van mensenrechten inperken, bovenaan hun politieke agenda te zetten. Maatregelen om harder op te treden tegen illegale immigranten, waarmee mogelijk de rechten van asielzoekers worden ondermijnd, zijn in een aantal landen onderwerp van debat.

Vrouwen en mannen van alle leeftijden zijn het slachtoffer van mishandeling en ernstige aanvallen op straat, in scholen en op het werk, uitsluitend vanwege hun echte of vermeende religieuze of nationale identiteit. Ze zijn het slachtoffer van wat het karakter lijkt te krijgen van een golf van racistische haat, die het directe gevolg is van de aanslagen op New York en Washington.

Ondanks bemoedigende oproepen tot tolerantie en terughoudendheid door autoriteiten, zijn er alleen al in de VS meer dan 540 aanvallen op Amerikanen van Arabische afkomst en ten minste 200 op sikhs gemeld in de week na de aanslagen. Moskeeën, hindoetempels en buurtcentra zijn aangevallen en vernield in landen zo uiteenlopend als Polen, India, het Verenigd Koninkrijk en Denemarken.

In een aantal landen, waaronder Mexico, Brazilië en Paraguay, zijn moslims en mensen afkomstig uit het Midden-Oosten gedetineerd op verdenking van banden met terroristische organisaties. De vrees bestaat dat zij het slachtoffer zijn van willekeurige detentie en mishandeling.

Amnesty International vreest dat veel mensen in Afghanistan een verhoogd risico lopen op schendingen van hun mensenrechten. Met name niet-Pathanen woonachtig in door de Taliban gecontroleerde gebieden zijn kwetsbaar, aangezien ze abusievelijk aangezien kunnen worden voor sympathisanten van de Noordelijke Alliantie.

Het is van een treurige ironie, dat nog maar enkele weken na de VN-Wereldconferentie tegen Racisme, veel gemeenschappen over de hele wereld te maken hebben gekregen met toenemende discriminatie en racistisch geweld, aldus Amnesty International.

Bovendien dreigt het gevaar dat, terwijl de wereld zijn aandacht elders op richt, overheden hun onderdrukking van tegenstanders opvoeren, waarschuwt Amnesty. Terwijl de wereld de andere kant op kijkt, kunnen mishandeling en repressie worden verhoogd zonder dat regeringen bang hoeven te zijn op de vingers te worden getikt.

Toen tientallen Palestijnen, onder wie een 14-jarig meisje, tijdens de twee dagen na de aanslagen door de Israëlische veiligheidstroepen werden gedood zonder dat dat enige aandacht kreeg in de internationale media, verklaarde de Israëlische minister van Defensie Benjamin Ben Eliezar in een interview: Het is een feit dat we veertien Palestijnen hebben gedood terwijl de wereld volledig stil blijft. Het is een ramp voor Arafat.

Officiële verklaringen in China geven aanleiding voor de angst dat de autoriteiten de gebeurtenissen van 11 september gebruiken om hun wrede onderdrukking van moslimgroeperingen in de Oejgoerse Autonome Regio Xinjiang in het noordwesten van het land, die ze beschuldigen van separatisme, terrorisme en religieus extremisme, nog verder op te voeren. Ook ten aanzien van Oezbekistan bestaat de angst dat de overheid het huidige klimaat gebruikt om met nog grotere straffeloosheid iedere uiting van vermeende islamitische oppositie de kop in te drukken.

In het licht van al deze verontrustende tendensen, roept Amnesty International alle regeringen op om intensievere maatregelen te nemen om te garanderen dat de rechten van iedereen, of ze nu staatsburger zijn of niet, worden beschermd, en om een duidelijk signaal af te geven dat racistisch geweld en dreigementen niet worden getolereerd.

De organisatie roept regeringen met name op te garanderen dat:


· In de reactie op de aanslagen van 11 september de rechten van alle mensen worden beschermd;


· Eventuele nieuwe wetgeving als reactie op de aanslagen bepalingen bevat over de bescherming van de mensenrechten;


· De rechten van alle asielzoekers worden beschermd;

· Alle asielzoekers toegang hebben tot een eerlijke en bevredigende asielprocedure;


· Niemand wordt teruggestuurd naar een land waar hij het slachtoffer kan worden van ernstige schending van zijn mensenrechten;


· Haatmisdrijven worden veroordeeld en de verantwoordelijken voor de rechter worden gebracht.

Hoewel Amnesty International erkent dat regeringen het recht en zelfs de plicht hebben, maatregelen te nemen om hun burgers te beschermen, is het van het uiterste belang dat deze maatregelen niet leiden tot schendingen van mensenrechten, aldus Amnesty International.

Amnesty International afdeling Nederland