Nederlandse Vereniging van journalisten

Garingsvrijheid moet in grondwet

NVJ secretaris Hans Verploeg bepleit bij de Vaste Kamercommissie voor Binnenlandse Zaken toevoeging van de garingsvrijheid aan artikel 7 van de grondwet en betere bescherming tegen misbruik van datagegevens van media en journalisten door opsporingsdiensten.

In een deze week gehouden hoorzitting van de Vaste Commissie voor Binnenlandse Zaken hebben een aantal wetenschappers en Hans Verploeg voor de NVJ commentaar geleverd op het advies van de Commissie 'Grondrechten in het digitale tijdperk' en de reactie van het kabinet daarop.
Verploeg heeft aangegeven dat de NVJ de uitbreiding van artikel 7 van de Grondwet met de verspreiding en ontvangstvrijheid toejuicht maar de garingsvrijheid node mist. Juist in een tijd waarin bijvoorbeeld de openbaarheid van bestuur onder druk komt te staan door voorgestelde beperkingen vanuit de EU.
Vraagtekens plaatst de NVJ bij de systematiek die lagere overheden ruimte geeft om beperkingen op de verspreiding en ontvangstvrijheid aan te brengen door bijvoorbeeld schotel- en antenneverboden.

Mede op advies van de Commissie Grondrechten komt het kabinet met een nieuw artikel 13 van de grondwet om het bestaande telefoon- en briefgeheim technisch onafhankelijk te maken en daarmee uit te breiden naar digitale communicatie. In tegenstelling tot de NVJ achten Commissie en Kabinet het helaas niet nodig ook de verkeergegevens zoals telefoonprints en internetverkeer onder werking van artikel 13 te brengen.
De NVJ heeft de Kamerleden erop gewezen dat daarmee de bescherming van de vertrouwelijkheid, juist waar bij internet techniek en inhoud snel in elkaar overlopen, bedreigd wordt.
De NVJ heeft de laatste jaren meerdere zaken aangetroffen van onterecht gebruik van telefoonprints van journalisten en media door opsporingsdiensten.

De NVJ blijft een tegenstander van een stelsel voor publieke mediadiensten anders dan de publieke omroepen. De gedachte van de Commissie dat op die wijze kan worden bijgedragen aan de bevordering of behoud van de pluriformiteit acht de NVJ naïef. Verploeg wees de kamerleden erop dat de archieven van de Tweede Kamer vol liggen met goedbedoelde voorstellen om de pluriformiteit te waarborgen maar dat de praktijk anders uitpakt.