Press release
"Van Koninklijke en Adellijke Herkomst"
SOTHEBY'S VEILT MEUBELEN, SCHILDERIJEN EN KUNSTVOORWERPEN VAN HET KONINKLIJK
HUIS VAN SAKSEN EN DERTIG ADELLIJKE FAMILIES UIT
DUITSLAND, OOSTENRIJK EN RUSLAND
De veilingzalen van Sotheby's Amsterdam aan De Boelelaan 30 vormen het decor
van een fascinerende tweedaagse kunstveiling waarin kunst en antiek met een
aristocratische herkomst onder de hamer zal komen. Onder de titel "Van
Koninklijke en Adellijke Herkomst" veilt Sotheby's op dinsdag 16 en woensdag
17 oktober 2001 ruim 1.500 kunstvoorwerpen, met een totale geschatte waarde
van ongeveer vijf miljoen gulden.
De veiling omvat kunstvoorwerpen, schilderijen, meubelen, keramiek,
glaswerk, zilver, klokken en objets-de-vertu, afkomstig uit het bezit van
adellijke families uit onder meer Duitsland, Oostenrijk en Rusland. Ook zijn
er enkele voorwerpen met een Nederlandse herkomst. Veel voorwerpen waren
gedurende generaties weggeborgen op kastelen en burchten. Door de
gebeurtenissen in Europa in de eerste helft van de 20ste eeuw, met name de
afschaffing van de monarchie in verschillende landen, weken vele regerende
families uit naar andere landen of moesten een niet onaanzienlijk deel van
hun bezit afstaan. Ook de verdeling van Duitsland na de tweede wereldoorlog
had tot gevolg dat aanzienlijke hoeveelheden kunstvoorwerpen verplaatst
werden. Veel adellijke families moesten één of meerdere kastelen afstaan,
waarna de zich daarin bevindende meubelen en kunstvoorwerpen werden
overgebracht naar andere kastelen van de betreffende familie. Dikwijls was
er niet genoeg ruimte om de overtollige voorwerpen te plaatsen, zodat het
overschot aan meubelen, schilderijen en kunstvoorwerpen opgeslagen werd.
Mede door veranderingen in mode en smaak, verdwenen de kunstvoorwerpen uit
het oog en raakten in vergetelheid.
Aan de aangeboden kunstvoorwerpen zijn indrukwekkende namen verbonden: het
koninklijk huis van Saksen (het huis Wettin, slot Moritzburg), keizerin
Elisabeth (Sisi) van Oostenrijk, de prins von Fürstenberg (slot
Heiligenberg), de prins von Thurn und Taxis (slot Bullachberg), Fürst
Radziwill (slot Werki), Fürst zu Sayn-Wittgenstein, Rijkskanselier Fürst
Chlodwig zu Hohenlohe-Schillingsfurst en zijn vrouw Fürstin Marie, gravin
Anita Zichy de Zich et Vasonkeo-Thyssen, Freiherr von Feury, graaf Jörg
Adelmann von Adelmannsfelden (slot Hohenstadt) en graaf Johannes Moy de Sons
(kunstvoorwerpen afkomstig van het romantische neo-gotische slot Anif). De
veiling geeft een fascinerend beeld van de mode en smaak van de voorbije
tijden, en van het leven op kasten en in paleizen van invloedrijke families.
John L. van Schaik, Managing Director van Sotheby's Amsterdam, zegt: "De
veiling is een droom voor iedere verzamelaar. De kunstvoorwerpen zijn fris
op de markt, in oorspronkelijke staat en dan ook nog met een hoogst
gedistingeerde herkomst. Sotheby's is bijzonder verheugd deze veiling te
mogen organiseren."
HOOGTEPUNTEN
Schilderijen
De veiling biedt een interessante selectie schilderijen van Oude
Meesters waarbij enkele stillevens met bloemen, vruchten en vogels van David
de Coninck (Nlg 80.000-120.000) en van Adriaen van Utrecht (Nlg
100.000-150.000). Laatstgenoemde is tevens het duurste schilderij uit de
veiling, terwijl de goedkoopste kunstwerk een oleografie van een zelfportret
van Anthony van Dijck is (Nlg 30-50) Voorts zijn er mythologische
voorstellingen uit de omgeving van Tischbein, verschillende jachttaferelen
waaronder een grote Hertenjacht, en landschappen waaronder een paar door
Joseph Rebell (Nlg 70.000-90.000).
Bij de collectie portretten uit de 17de, 18de en 19de eeuw bevindt zich de
portretten van prinses Louise Henriëtte van Oranje-Nassau, de dochter van
Frederik Hendrik en Amalia van Solms (Nlg 3.000-5.000) en van haar
echtgenoot.Friedrich Wilhelm van Hohenzollern de Grote, keurvorst van
Brandenburg (1620-1688) (Nlg 3.000-5.000). Beiden zijn afgebeeld met de
keurvorstelijke kroon.
Mooi en indrukwekkend zijn een aantal manshoge portretten van leden van de
van oorsprong Nederlandse grafelijke familie Quadt tot Wykradt. Leden van
deze familie bekleedden hoge posities in onder meer Zutphen en Gelderland.
Hun stamslot Wickrath was in de 16de en 17de eeuw gelegen in Nederland
(nabij Grevenbroich), een streek die nu deel uitmaakt van Duitsland. Het
stadje Wickradt had al in 1498 de status van Rijksstad en viel direct onder
het gezag van de Hapsburgse keizers. Rond 1600, ten tijde van het huwelijk
van Diederik Quadt tot Wykradt met Maria van Flodrop tot Leuth, bekleedden
zij het ambt van Erf- en Landhofmeester van het graafschap Gelderland en
Erfelijk Drost van Zutphen. De familie Quadt tot Wykradt voerde
aanvankelijk de titel van Rijksbaron en werd in 1752 verheven tot
Rijksgraaf. Door de politieke verschuivingen in de Napoleontische tijd ging
slot Wickradt voor de familie verloren. Een mooi voorbeeld is het portret
van Graaf Willem Otto Friedrich von Quadt voor slot Wickradt (bij
Mönchengladbach), geschilderd door Johann Heinrich Fischer in 1773 (Nlg
15.000-20.000)
Van bijzonder belang is een collectie van meer dan vijftig
schilderijen, tekeningen en aquarellen met gezichten in en om München, van
de hand van bekende 19de eeuwse kunstenaars als Josel Willroider, Anton
Doll, Johann Georg von Dillif en Domenico Quaglio.
In vervolg op de "Moritzburg Treasure", die in december 1999 met veel succes
bij Sotheby's in Londen geveild werd, komt in deze veiling uit het bezit
van het huis Wettin - nazaten van het koninklijk huis van Saksen - wederom
een selectie schilderijen (waaronder een portret van Tsaar Peter de Grote
(1672-1725) door Constantynus Alexandrowic, 1748), meubelen, porselein,
drinkkannen en glas onder de hamer. Veel objecten dragen het familiewapen
met gekroonde initialen van het Saksische koningshuis
Meubelen, Klokken, Horloges en Vertu
Het aanbod aan meubelen is indrukwekkend met een groot aantal stoelen, sofa,
tafels en spiegels. Heel bijzonder en belangrijk is een Duitse rococo
schrijftafel uit Paleis Sanssouci in Potsdam. De schrijftafel, prachtig
ingelegd met ebbenhout en met bronzen monturen, werd omstreeks 1765
vervaardigd door Johann Friedrich en Heinrich Wilhelm Spindler. De bronzen
monturen zijn van de hand van de vermaarde Johann Melchior Kambli. De
gebroeders Spindler, Johann Friedrich (geboren 1726) en Heinrich Wilhelm
(geboren1738) waren afkomstig uit Bayreuth. In dienst van de Pruisische
kroon vervaardigden zij - vaak in samenwerking met Kambli - meubelen van
indrukwekkende pracht voor Paleis Sanssouci.
Andere hoogtepunten zijn een gesigneerde Louis XV commode ingelegd
met bronzen monturen en marmeren blad, een belangrijk paar Zuid-Duitse
vergulde gesso consoletafels (Nlg 35.000-50.000) en grote Napoleon III
schrijftafel. Uit het bezit van prins Karl van Beieren (1795-1875) zijn een
commode en een paar fauteuils. Sotheby's veilde reeds enkele meubelen uit
deze vooraanstaande collectie in oktober 2000 op slot Monrepos, Duitsland.
Ook zijn er uitzonderlijke Louis XIV bronzen kandelabers en Hollandse en
Anglo-Duitse commodes met lakwerk.
Bij de klokken bevindt zich een bijzondere verguld bronzen Augsburgse
astronomische "Meester"klok, gemaakt door. Johann Peter Mayr, Augsburg,
circa 1740 (Nlg 50.000-70.000).
Twee luipaarden onder de prinselijke kroon vormen het wapen van de familie
von Hohenlohe wier geschiedenis teruggaat tot de 12de eeuw. Dit wapen is te
vinden op een gouden sigarettenkoker en op verschillende stukken van een
indrukwekkend zilveren servies waarbij zich ook twee zevenlichts-
kandelabers bevinden. Van dezelfde herkomst is een gouden zakhorloge met het
gekroonde initiaal CH, het monogram van Chlodwig, vierde vorst zu
Hohenlohe-Schillingsfürst, prins von Ratibor und Corvey (1819-1901),
Rijkskanselier van Duitsland in de periode 1894 tot 1900. Hij kreeg het
zakhorloge ten geschenke op 31 maart 1901 ter gelegenheid van zijn 82ste
verjaardag (Nlg 3.500-4.500). Van een andere rijkskanselier, Theobald von
Bethmann-Hollweg, wordt het zegel aangeboden dat hij ontving van de Duitse
keizer Wilhelm II.
Porselein en Glas
Porselein en glas nemen een prominente plaats in. . Vermeldenswaardig bij
het porselein is een Meissen porseleinen kan met deksel van circa 1715,
gemodelleerd door Johann Jakob Irminger (Nlg 55.000-70.000). Een paar
bijzondere Meissen vazen ("Augustus Rex") daterend van 1725-30 hebben een
richtprijs van Nlg 120.000-150.000.
Bijzonder is een grote schotel van aardewerk met het (dubbele) wapen van
Johann Anton, vorst von Eggenberg (1610-1649) en zijn echtgenote Anna Maria,
vorstin von Brandenburg-Bayreuth (1609-1680). Anna Maria was de dochter van
de Markgraaf van Brandenburg en trad op 23 oktober 1639 met Johann Anton in
het huwelijk (Nlg 5.500-7.500. Andere zeer interessante objecten zijn een
zeldzame Schrezheim faience terrine uit het midden van de 18de eeuw, enkele
kleurrijke 16de eeuwse Urbino schotels, een 17de eeuwse Steinzeug kan met
zilveren monturen en twee blauwwitte haringbordjes van Delfts aardewerk, één
gedecoreerd met het aanbieden van haring en de tekst 't Verkoope van haring,
de ander met het eten ervan en de tekst 't Haring Banket. Naast het Duitse
porselein en Delfts aardewerk komt in de veiling ook een mooie collectie
Chinees export porselein van gravin Zichy-Thyssen aan bod.
De verscheidenheid aan tafeldecoraties, waarbij delicaat glaswerk en fraai
tafellinnen, geeft een fascinerend beeld van het dagelijks leven in een
koninklijke huishouding. De prachtige selectie glaswerk uit de 17de tot en
met de 19de eeuw omvat onder meer een groep Saksische wapenglazen van de
Moritzburger Kellerei uit 1696 met de initialen van Friedrich August I,
bijgenaamd August de Sterke, hertog van Saksen en vanaf 1694 keurvorst van
Saksen. Een lot met vier hoge glazen wordt geschat op een waarde van Nlg
32.000-35.000,
De veiling wordt gehouden in zes zittingen, verdeeld over twee dagen. De
catalogus met afbeeldingen van alle lots (AM0820) kost Nlg 60 en is tevens
te vinden zijn op WWW.SOTHEBYS.COM.
KIJKDAGEN: vrijdag 12 tot en met zondag 14 oktober, dagelijks van 10.00 tot
16.00 uur.
VEILING: Dinsdag 16 en woensdag 17 oktober, beide dagen om 10.30, 14.00 en
19.00 uur
Digitaal beeld is beschikbaar en wordt u op verzoek toegezonden.
Met vriendelijke groet,
Diana Ridderikhoff
Press / Public Relations
Sotheby's Amsterdam
De Boelelaan 30
1083 HJ Amsterdam
* 31 (0)20 550 2205
* 31 (0)20 550 2310
diana.ridderikhoff@sothebys.com
---