Nummer 150 22 oktober 2001
Wetenschappelijke vondst groeit uit tot nieuw bedrijf
Enzymfunctie opgehelderd
Vaak dodelijk
Langgezochte oplossing
Noot voor de pers
Op 17 oktober 2001 is het bedrijf PharmAAware opgericht dat een
behandelingsmethode tegen sepsis wil gaan ontwikkelen. De methode
is gebaseerd op een wetenschappelijke vinding, gedaan binnen het
Universitair Centrum voor Farmacie van de Rijksuniversiteit
Groningen en gesubsidieerd in samenwerking met de
Technologiestichting STW. Drie bedrijven investeren een bedrag van
tezamen 14 miljoen gulden in PharmAAware. "Het is uitzonderlijk dat
een wetenschappelijk idee de basis vormt voor dergelijke grote
investeringen," zegt de Groningse medisch bioloog dr. Klaas
Poelstra. "Voor zowel de RUG als voor STW heeft het nog steeds
lopende project hiermee een unieke status gekregen."
ABN-AMRO Participaties treedt op als lead investor. Daarnaast
investeren nog twee beursgenoteerde bedrijven. Dat zijn Theratase,
een producent van enzymen uit Engeland, en Prometic Lifescienses,
een bedrijf dat gespecialiseerd is in producten voor isolatie- en
zuiveringsprocessen in de biotechnologie.
Enzymfunctie opgehelderd
Het wetenschappelijke idee dat de basis vormt voor de investeringen
dateert uit 1993. Poelstra en prof. dr. D.K.F. Meijer van de
werkgroep Farmacokinetiek & Drug Delivery (binnen het
onderzoeksinstituut GUIDE) verrichtten toen onderzoek naar een
mogelijke therapeutische toepassing van het enzym alkalische
fosfatase. Van dit enzym was alleen bekend dat het in het bloed en
alle organen van mens en dier aanwezig is. De functie ervan was
nooit opgehelderd. De Groningse farmaceuten ontdekten dat het enzym
de zeer giftige, uit bacteriën afkomstige stof lipopolysaccharide
(LPS) onschadelijk kan maken.
Vaak dodelijk
LPS, ook wel endotoxine genoemd, is afkomstig uit gram-negatieve
bacteriën. Als de verbinding na een infectie van deze bacteriën in
de bloedbaan terechtkomt, veroorzaakt het heftige
ontstekingsreacties. Deze toestand wordt sepsis (bloedvergiftiging)
genoemd. Het komt vaak voor bij mensen die een grote operatie
hebben ondergaan of als gevolg van brandwonden en leverafwijkingen.
In de VS teedt sepsis ongeveer 750.000 maal per jaar op, in Europa
worden vergelijkbare getallen patiënten genoemd. Ongeveer eenderde
van de patiënten overlijdt. Het endotoxine is niet de enige oorzaak
van sepsis, maar wel een zeer belangrijke. Als endotoxine in het
bloed aantoonbaar is, loopt het sterftepercentage op tot zeventig
procent.
Langgezochte oplossing
Omdat de huidige geneesmiddelen niet goed werken, zoeken
wetenschappers over de hele wereld naarstig naar eventuele middelen
en behandelingen, die het endotoxine direct onschadelijk kunnen
maken. Poelstra en Meijer achten het goed mogelijk dat het
Groningse onderzoek naar de langgezochte oplossing leidt. Het
fundament voor de nieuwe behandeling is al gelegd in het
farmaceutische laboratoriumonderzoek. Op het idee is reeds in de
Verenigde Staten en Australie octrooi verleend en andere landen
zullen spoedig volgen. Nu komt het, aldus de onderzoekers, erop aan
het preparaat verder te ontwikkelen tot iets dat toepasbaar is in
de medische praktijk. Op dat werk zal het bedrijf PharmAAware zich
geheel gaan toeleggen.
Noot voor de pers
Meer informatie:
* dr. K. Poelstra, tel. (050)363 32 87, fax (050)363 32 47, e-mail:
k.poelstra@farm.rug.nl (werk) prof. dr. D.K.F. Meijer, tel.
(050)363 32 72, fax (050)363 32 47
* drs. N. Boots (STW), tel. (030)600 12 84, fax (030)601 44 08,
e-mail: nico@stw.nl
* dr. R. Brands, PharmAAware bv. tel. (030) 253 36 15, e-mail
r.brands@iras.uu.nl