PERSMEDEDELING VAN HET KABINET VAN MINISTER BERT ANCIAUX VLAAMS
MINISTER VAN CULTUUR, JEUGD, SPORT, BRUSSELSE AANGELEGENHEDEN EN
ONTWIKKELINGSSAMENWERKING 24 OKTOBER 2001
Bert Anciaux ontvangt Zuid-Afrikaanse collega Ngubane
Vlaams minister van Cultuur, Jeugd en
Ontwikkelingssamenwerking Bert Anciaux heeft deze ochtend
de Zuid-Afrikaanse minister van Kunsten, Cultuur,
Wetenschap en Technologie Ngubane ontvangen. Minister
Ngubane maakte meteen duidelijk dat hij het concept van
co-development, zoals minister Anciaux dat binnen zijn
beleid ontwikkelingssamenwerking ontwikkelde, zeer
genegen is. Anciaux verwelkomde deze expliciete steun aan
zijn visie op ontwikkelingssamenwerking
/samenwerkingsontwikkeling.
Aan de ontbijttafel bespraken de twee ministers een
oriëntatienota omtrent culturele
samenwerkingsontwikkeling tussen Zuid-Afrika en
Vlaanderen. Het is de bedoeling om de ideeën in deze nota
verder te bespreken, uit te diepen en te finaliseren in
een protocol. Een concreet actieplan moet er zijn in
februari 2002 wanneer de Zuid-Afrikaanse minister Ngubane
samen met minister Anciaux de opening van Brugge 2002 zal
bijwonen.
De beide ministers beklemtoonden dat de culturele
samenwerking tussen Zuid-Afrika en Vlaanderen op die
domeinen moet liggen waar beide landen gezamenlijk een
nieuw beleid kunnen maken of aan het maken zijn. De
recente hervormingen bv. in het cultuur- en jeugdbeleid,
zowel in Vlaanderen als in Zuid-Afrika, bieden beide
landen kansen om samen vorm te geven aan een
gemeenschappelijk beleid. Zeker in de bilaterale
betrekkingen tussen Zuid-Afrika en Vlaanderen zijn er
opvallende gelijkenissen te trekken op vlak van cultuur,
jeugd en onderwijs. De ministers Anciaux en Ngubane
spraken over een viertal domeinen die als kapstok kunnen
dienen om de culturele samenwerking tussen Vlaanderen en
Zuid-Afrika verder vorm te geven, nl. participatie,
cultureel erfgoed, cultuur en onderwijs en lokaal
cultuur- en jeugdbeleid.
Anciaux en Ngubane benadrukten ten aanzien van elkaar dat
zij veel belang hechten aan de participatie van iedere
burger aan het brede culturele leven. Voor de bevolking
in Zuid-Afrika waren de artistieke en culturele uitingen
noodzakelijk soelaas om mentaal weerstand te kunnen
blijven bieden aan het apartheidsregime. Ook vandaag de
dag is het artistieke leven in vele zuidafrikaanse wijken
een bepalende factor voor gemeenschapsvorming, het brengt
de mensen bij elkaar, het helpt hen het hoofd te bieden
aan de vaak nog schrijnende leefomstandigheden. Op vlak
van gemeenschapsvorming kan Vlaanderen veel leren van
Zuid-Afrika. Bert Anciaux maakte in zijn beleid van
cultuurparticipatie zijn stokpaardje. Anciaux stelde aan
zijn Zuid-Afrikaanse collega voor om culturele
participatie en uitwisseling te verhogen.
Ngubane en Anciaux waren het ook eens over het feit dat
omgaan met cultureel erfgoed een belangrijke
maatschappelijke uitdaging is, die trouwens op
internationale schaal aan belangstelling wint. Het is de
graadmeter voor de culturele ontwikkeling van stad en
land. De levende herinnering aan het materiële karakter
van het verleden (bv. monumenten), maar ook, en nog
belangrijker, het immateriële (bv. de verhalen) is een
cruciaal gegeven in een dynamisch cultuurbeleid. Waar in
Vlaanderen het immateriële door vergetelheid dreigt te
verdwijnen, is de apartheidspolitiek in Zuid-Afrika
verantwoordelijk voor het verdwijnen van een rijke en
divers cultureel en artistiek leven. De meerderheid van
de bevolking werd vervreemd van haar eigen culturele
erfgoed (de taal, de kunstambachten, muziek, dans ...)
Veel van deze rijke cultuur werd tot op heden niet of
nauwelijks vastgelegd; het herleven ervan is cruciaal
voor de verdere ontwikkeling van het culturele leven in
Zuid-Afrika.
De uitdagingen op vlak van cultuur en onderwijs zijn
zowel in Vlaanderen als in Zuid-Afrika gelijklopend.
Beide ministers hebben de noodzaak benadrukt van een
structurele integratie van kunst en cultuur in het
onderwijs. Naast integratie in het reguliere onderwijs
willen beide ministers ook een gezamenlijk programma
opstarten rond podiumtechniek, management, hedendaagse
dans, uitwisselingsprojecten, enz. Bij de fundamentele
hertekening van het onderwijs in Zuid-Afrika heeft men
ook van bij het begin (sinds '95) gewezen op de cruciale
rol die kunst en cultuur kunnen spelen in de opvoeding
van kinderen en jongeren; een ideale kans om elkaars
beleid op elkaar af te stemmen, aldus beide ministers.
In navolging van het samenwerkingsproject tussen Zuid-
Afrika en Vlaanderen op vlak van een lokaal jeugdbeleid
gaan Ngubane en Anciaux ook onderzoeken hoe deze vorm van
samenwerking kan uitgebreid worden naar een integraal
lokaal cultuurbeleid in samenwerking met lokale besturen
in Zuid-Afrika. Er zijn voldoende argumenten voor een
gezamenlijke ontwikkeling op vlak van een lokaal
cultuurbeleid, zoals bv. het gebrek aan culturele
netwerken, het isolement van waardevolle culturele
tradities doorbreken, het bereiken van achtergestelde,
geïsoleerde doelgroepen, het betrekken van de bevolking
bij het lokale bestuur, enz.
Het lokale cultuurbeleid zou experimenteel opgestart
kunnen worden in de nodal points en in Gauteng. Het
spreekt voor zich dat het lokale cultuurbeleid ook op
vlak van participatie, cultureel erfgoed en cultuur en
onderwijs een sturende rol zal krijgen.
Tot slot hebben de Vlaamse en Zuid-Afrikaanse minister
andere wenselijke vormen van ondersteuning besproken. Zij
hadden het onder meer over het mogelijk maken van een
regelmatige uitwisseling van kunstenaars, concerten,
voorstellingen, tentoonstellingen, . en mogelijke
investeringen in multifunctionele gemeenschapscentra.
In februari 2002 moeten al deze ideeën concreet vertaald
worden in een actieplan. Beide ministers zullen een
stuurgroep installeren die dan samen het actieplan moet
concretiseren.
info : Koen T'Sijen, woordvoerder van
minister Anciaux - tel. (02) 553 28 11
e-mail: koen.tsijen@vlaanderen.be