Rijksuniversiteit Groningen

Gevolgen en behandeling groeihormoontekort

Door een afwijking in de hypofyse wordt bij sommige mensen niet voldoende groeihormoon aangemaakt. Het is bekend dat dit nadelige effecten heeft op de gezondheid. Sinds biosynthetisch menselijk groeihormoon beschikbaar is, kunnen de effecten van groeihormoon bij volwassenen met een groeihormoondeficiëntie goed worden bestudeerd. John Beentjes verrichtte een aantal onderzoeken naar de klinische en diagnostische aspecten van groeihormoondeficiëntie. Hij stelt onder meer vast dat een langdurige behandeling met synthetisch groeihormoon het risico op darmkanker niet verhoogt. Dit was wel te verwachten omdat mensen bij wie de hypofyse te veel groeihormoon aanmaakt, een verhoogd risico hebben op dikke darmkanker. De promovendus stelt ook een verhoogd risico op hart- en vaatziekten vast; zowel bij mensen met te veel als met te weinig groeihormoon. Dit is onder meer het gevolg van een afwijkende vetstofwisseling, in het bijzonder het transport van cholesterol. Een langdurige behandeling met synthetisch groeihormoon blijkt echter juist een gunstig effect te hebben op het cholesterolmetabolisme; daarmee verlaagt het mogelijk het risico op hart- en vaatziekten.

De hypofyse, hypothalamus en bijnierschors vormen één hormoonsysteem. Om bij patiënten aan te kunnen tonen of zij daarin een afwijking hebben, is de zogeheten ITT-test de standaard. Maar de test is intensief en vormt een risico voor patiënten met epilepsie of een hartaandoening. Beentjes stelt vast dat de patiënten vooraf gescreend kunnen worden door de cortisolconcentratie (hoeveelheid bijnierschorshormoon) in het bloed te meten. Hierna is het voor minder patiënten nodig om de belastende ITT-test te ondergaan. Tot slot onderzocht de promovendus of het toedienen van bijnierschorshormoon gevolgen heeft voor de vetstofwisseling van mensen met hypofyse-insufficiëntie. Het blijkt dat hierdoor het transport van cholesterol richting de lever afneemt. /IMK

John Beentjes (Heiloo, 1957) studeerde geneeskunde aan de RUG. Hij verrichtte zijn promotieonderzoek bij de afdeling Endocrinologie van het Academisch Ziekenhuis Groningen en voor een deel bij het laboratorium biochemie van de Erasmusuniversiteit te Rotterdam. Het onderzoek is gefinancierd door de firma Pharmacia BV. Sinds augustus is Beentjes internist-endocrinoloog in ziekenhuis Nij Smellinghe te Drachten.

Datum en tijd

woensdag 24 oktober 2001, 14.15 uur

Promovendus

J.A.M. Beentjes, tel. (0512)58 82 71, e-mail:
J.A.M.Beentjes@nijsmellinghe.nl (werk)

Proefschrift

Diagnostic and clinical aspects of growth hormone- and adrenocortico trophic hormone deficiency

Promotor

prof.dr. W.D. Reitsma

Faculteit

medische wetenschappen

Plaats

Aula Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen