Juryrapport Zilveren Camera 2001
"Enorme betrokkenheid" van de winnaar
Een kleine 300 Nederlandse persfotografen en fotojournalisten stuurden
dit jaar maar liefst 5.834 foto's in, bijna een verdubbeling ten
opzichte van vorig jaar. Bij de inzendingen waren nog maar een handvol
dia's en enkele honderden afdrukken. Het restant (ruim vijf duizend
beelden) was digitaal.
De verregaande digitalisering van de persfotografie is naar alle
waarschijnlijkheid ook de belangrijkste verklaring voor het grote
aantal inzendingen. Het is nu eenmaal veel eenvoudiger, sneller en
goedkoper om een aantal digitale bestanden op cd te zetten en op te
sturen dan van alle foto's eerst afdrukken of kopieën te moeten maken.
Vervelend is wel dat het grotere gemak waarmee digitaal ingestuurd kan
worden ten koste lijkt te gaan van het vermogen om kritisch te
selecteren. Het niveau van de inzendingen wisselde dit jaar sterk. En
helaas was een deel van het digitale materiaal ook technisch ver onder
de maat. Fotografen moeten bij het voorbereiden van hun inzending
zorgvuldiger te werk gaan en een kritische selectie combineren met een
verzorgde, technisch volmaakte presentatie.
Gelukkig betekende een wisselend niveau ook dat er dit jaar opvallend
veel uitschieters waren naar boven. De belangrijkste gebeurtenissen in
binnen- en buitenland waren vertegenwoordigd met verrassend sterke
foto's en fotoseries (!). En ook in de andere categorieën waren er
ijzersterke inzendingen.
Het nieuws in Nederland werd gedomineerd door de Nieuwjaarsbrand in
Volendam, de MKZ-crises en het mysterie rond het meisje van Nulde. In
de politiek was er het vertrek van Jaap de Hoop Scheffer en de
(op)komst van Pim Fortuyn. En bij sport: de uitschakeling van het
Nederlands voetbalelftal en het vertrek van trainer Louis van Gaal.
Maar verreweg de meeste aandacht ging toch uit naar Máxima (en in haar
kielzog prins Willem Alexander).
Ook het buitenland was sterk vertegenwoordigd met indrukwekkende
series uit New York, Palestina en Afghanistan. Het resulteerde in
finales met veel kwalitatief uitzonderlijk hoogstaand fotomateriaal.
Een bewijs dat de Nederlandse persfotografie op een hoog niveau staat.
Het ligt een beetje in de aard van de journalistiek (en dus ook van de
persfotografie) dat het goede nieuws het verliest van het slechte
nieuws. En dus was het niet verrassend dat de grote tragedies in
binnen- en buitenland uiteindelijk de strijd om de Zilveren Camera
bepaalden. Al snel spitste de discussie zich toe op een viertal foto's
(allemaal afkomstig uit series!).
Vier krachtige nieuwsfoto's van vier verschillende onderwerpen
(gelijkelijk verdeeld over binnen- en buitenland). Wie een heftige en
lange discussie verwachtte, kwam bedrogen uit, daarvoor bleek de jury
eenvoudigweg te eensgezind.
Unaniem koos de jury voor een foto van de Nieuwjaarsbrand in café de
Hemel in Volendam. De foto, gemaakt door de in Amsterdam wonende
freelance fotograaf Marco Okhuizen (1963), toont een in plastic
verpakt slachtoffer dat verdoofd en verbijsterd voor zich uitkijkt. De
jongen lijkt zich nauwelijks te beseffen waar hij zich bevindt of wat
er zojuist is gebeurd. De foto is ingetogen, haast sereen, zonder een
spoor van sensatie. De omvang van het drama wordt niet getoond, maar
geduid.
Marco Okhuizen moet snel na de dramatische gebeurtenissen ter plaatse
zijn geweest om de winnende foto te maken. Uit het beeld spreekt een
enorme betrokkenheid. Okhuizen keerde in de loop van het jaar nog
talloze malen terug in Volendam om er de ingrijpende (en blijvende)
gevolgen van de ramp op de dorpssamenleving vast te leggen. Marco
Okhuizen toont zich met zijn winnende foto (en zijn hele serie) als
een nieuwsfotograaf met een scherp oog en een groot hart, hart en
zacht tegelijkertijd. Een waardige winnaar van de Zilveren Camera.
Adriaan Monshouwer, voorzitter jury Zilveren Camera