CDA
Balkenende over "De fundamenten van de Nederlandse samenleving"
Een eerste lezing uit een serie van vijf gehouden door Jan Peter Balkenende,
voorzitter van de CDA-Tweede Kamerfractie, uitgesproken 24 januari 2002 voor
de Dertigers van het CDA.
Ruim zeven jaar geleden begon het eerste paarse kabinet met veel elan aan
haar vernieuwing van de politiek. De oude politieke cultuur die gedomineerd
was door het CDA zou verdwijnen. Het primaat van de politiek in plaats van
de stroperige overlegeconomie was een van de voornemens. Vier jaar geleden
was het bijna een vanzelfsprekendheid dat het kabinet door zou gaan. Ondanks
de samenwerking in de coalitie profileerden PvdA en VVD zich in de campagne
met succes ten opzichte van elkaar. De Nederlandse burger was redelijk
tevreden, vooral over z'n eigen situatie. Men wenste geen verandering.
Nu, vier jaar verder, is de situatie volstrekt anders. De structurele
tekortkomingen van het paarse beleid worden zichtbaar in de samenleving.
Mensen zijn ontevreden. Het wordt bijna een obligate opsomming van
maatschappelijke problemen, waar paars beleid tekort is geschoten: de
wachtlij sten in de zorg, de regelzucht in het onderwijs, het gebrek aan
daadkracht bij Justitie, wachten in de files en het openbaar vervoer, de
jeugdhulpverlening, de integratie, de asielprocedures, armoede bij gezinnen,
jonge mensen met startproblemen op huizenmarkt enzovoort.
Het paarse elan is geheel verdwenen. Eigenlijk wil niemand meer door. De
PvdA maakt inmiddels onderscheid tussen paars beleid en het paarse kabinet:
Melkert wil wel het paars beleid inzet maken van de verkiezingen, maar niet
voortzetting van het paarse kabinet. De vraag is met wie de PvdA dan paars
beleid wil gaan voeren.
Het CDA heeft de afgelopen vier jaar nieuw elan gekregen. Vanuit het
perspectief van de samenleving in plaats van het primaat van de politiek
zijn relevante maatschappelijke vraagstukken bestudeerd en concrete
beleidsvoorstellen ontwikkeld. Drie orientaties staan daarbij opp de
voorgrond: fundamentele veranderingen in de verantwoordelijkheidsverdeling
(leefwereld en keuzevrijheid van mensen centraal), versterking van de
betrouwbaarheid en het gezag van de overheid (geen gedogen, sorry-democratie
of vooruit- of afschuiven van beslissingen) en het toekennen van een
aanzienlijk groter gewicht aan de morele aspecten van maatschappelijke
vraagstukken. Door de nieuwe politieke programmatuur kan het CDA de campagne
in met een antwoord op de structurele tekortkomingen van paars beleid.
De hele lezing is te downloaden door in de rechtermarge op het
diskette-icoontje te klikken