SMO
Nieuwe afspraken nodig voor balans tussen werk en prive
SMO-publicatie belicht kansen en keuzes rond dagindeling
De laatste decennia is het aantal Nederlanders dat zowel betaalde
arbeid verricht als zorgtaken op zich neemt explosief gestegen.
Miljoenen taakcombineerders hebben echter grote moeite om werk en
privé te combineren. Ondanks de vele veranderingen op dit gebied,
stammen de regelgeving van de overheid en het beleid van ondernemingen
bovendien nog grotendeels uit een tijd waarin de maatschappij een
andere ordening kende. Het is daarom hoog tijd dat er in Nederland
nieuwe afspraken worden gemaakt, die burgers beter in staat stellen de
juiste balans te vinden tussen werk en privé. Dat wordt gesteld in de
publicatie 'Tijd van leven. Kansen en keuzes rond dagindeling' die de
Stichting Maatschappij en Onderneming vandaag uitbrengt in
samenwerking met de Stuurgroep Dagindeling.
Randvoorwaarde
Het debat over het combineren van werk- en zorgtaken wordt doorgaans
nog gevoerd binnen een economische context, terwijl het vinden van een
juiste balans tussen werk en privé van belang is voor de samenleving
als geheel, zo onderstreept de publicatie. Het vormt een essentiële
randvoorwaarde in een maatschappij, waarin de nadruk ligt op de
ontwikkelingsmogelijkheden van het individu. Waarin bovendien de
creativiteit van mensen de basis vormt van innovatie en cultuur, en
daarmee van een leefbare wereld.
Achterstand
De noodzaak van nieuwe afspraken omtrent het combineren van werk en
zorg wordt nog eens onderstreept door de achterstandspositie van
Nederland in Europa, zo betoogt dr. Evelien Tonkens van het Nederlands
Instituut voor Zorg en Welzijn (NIZW) in de publicatie. Zij analyseert
de oorzaken van deze achterstand en geeft een beeld van initiatieven
in andere Europese landen, die burgers beter in staat stellen om
arbeid en andere taken te combineren. Gemene deler bij deze
oplossingen is de integratie van opvang, onderwijs en
vrijetijdsvoorzieningen.
Preventie
Drs. Otto van Veen (Universiteit Neyenrode) en mr. David Jan van Stolk
(De Baak VNO-NCW) kozen een andere invalshoek. In hun bijdrage gaan
zij in op het fenomeen contracting: het bijna vanzelfsprekende proces
van het aangaan van formele en informele afspraken en verplichtingen.
Centraal in hun betoog staat de bijdrage die bedrijven kunnen leveren
aan de bewustwording en evaluatie van deze 'contracten'. Hierdoor
kunnen mogelijke problemen preventief worden benaderd en kan worden
voorkomen dat zij in een later stadium moeten worden opgelost in het
medisch-psychologische circuit.
Paradox
Dr.ir. Stephan Raaijmakers (Katholieke Universiteit Brabant) schetst
in zijn bijdrage het spanningsveld tussen flexibilisering en
collectieve ritmering in Nederlandse huishoudens, als gevolg van
maatschappelijke en bedrijfseconomische ontwikkelingen. Hoe flexibeler
de inrich-ting van de maatschappij, hoe moeilijker het wordt om nog
afspraken te maken. Centraal in zijn betoog staat dan ook de
constatering dat er wel degelijk grenzen zijn aan de door iedereen zo
gewenste flexibilisering.
Maatregelen
Deze en andere bijdragen laten de (soms triviale) maatregelen zien die
de overheid, het bedrijfsleven en het individu kunnen nemen om een
soepele combinatie van taken mogelijk te maken. De publicatie 'Tijd
van leven. Kansen en keuzes rond dagindeling' kwam tot stand in nauwe
samenwerking met de Stuurgroep Dagindeling. Het boek wordt vandaag
gepresenteerd op het congres Dagindeling Halverwege dat de Stuurgroep
organiseert met de Commissie Dagarrangementen en het ministerie van
Sociale Zaken en Werkgelegenheid. De Stichting Maatschappij en
Onderneming draagt met de publicatie bij aan de verspreiding van de
resultaten die de vele projecten van deze Stuurgroep hebben
opgeleverd.
Tijd van leven. Kansen en keuzes rond dagindeling
drs. Adjiedj Bakas, prof.dr. Jeff Gaspersz (red.), drs. Ger Homburg,
drs. Roland Kip (red.), dr. Jan Leget, dr.ir. Stephan Raaijmakers, mr.
Richard Steenborg (red.), mr. David Jan van Stolk, dr. Evelien
Tonkens, drs. Otto van Veen
SMO, Den Haag 2002, ISBN 90-6962-185-1, prijs 15 euro