Dienst uitvoering en toezicht Energie

Notulen bijeenkomst klankbordgroep Elektriciteitsmarkt 22 januari 2002-01-25

Aanwezigen: dhr Haenen, dhr Vreeman, dhr Gallé, dhr Russchen, dhr De Bree, dhr Timmerije, dhr Bak, dhr Van Doorn, dhr Oyevaar, dhr Jeroense, dhr De Waal, dhr Vijver, mevr Van Beukering, dhr Grünfeld, dhr Lomme, dhr Van de Oeveren, dhr Hakvoort, dhr Godfried, dhr Vrolijk en mevr Neef.

Agenda:
Introductie
Transparantie
Importveiling
Onbalansmarkt
Suggesties voor volgende besprekingen

Introductie
De introductie wordt gehouden aan de hand van de presentatie die op het internet (www.nma-dte.nl) is terug te vinden. Enkele aanvullingen volgen hieronder.
Uit het klanttevredenheidsonderzoek dat DTe vorig jaar laten uitvoeren, kwam onder andere naar voren dat de DTe meer gebruik kan maken van de in de markt aanwezige kennis. Dit is één van de redenen waarom de klankbordgroep Elektriciteitsmarkt (hierna: klankbordgroep) is opgericht. Door middel van de discussie die tijdens de bijeenkomsten van de Klankbordgroep plaats zal moeten gaan vinden, hoopt DTe beter begrip te krijgen voor wat erin de markt gaande is en wat de consequenties zijn van voorgenomen besluiten. De klankbordgroep is geen inspraakgroep in de zin van de wet. Dat wil zeggen dat de bijeenkomsten van de klankbordgroep niet als hoorzitting of consultatiebijeenkomst kunnen worden aangemerkt. De formele procedures blijven op onveranderde wijze van toepassing. Er wordt afgesproken dat er notulen van de bijeenkomsten worden gemaakt en dat deze op internet worden gepubliceerd en zullen worden toegezonden aan de leden van de klankbordgroep.

Transparantie
De klankbordgroep wordt gevraagd te reageren op de vraag of, en zo ja hoe, gegevens over productiemiddelen openbaar gemaakt zouden moeten worden. Moet het openbaar maken van deze gegevens worden gereguleerd of is het de verantwoordelijkheid van de marktpartijen zelf om informatie te vergaren?
Uit de discussie blijkt dat sommige partijen zo snel mogelijk gegevens over actuele productie en middenlange termijn revisies ter beschikking zouden willen hebben. Liever minder perfecte informatie op de korte termijn dan geen informatie.
Daarbij wordt door anderen opgemerkt dat soortgelijke gegevens dan ook in het buitenland openbaar zouden moeten worden gemaakt. Tegenwoordig wordt immers een substantieel deel van de in Nederland gebruikte elektriciteit geïmporteerd.
Er wordt vervolgens een discussie gevoerd over de vraag in hoeverre de prijs wordt bepaald door import. Aan de ene kant wordt opgemerkt dat import niet van invloed is op de Nederlandse prijs. Aan de andere kant wordt gesteld dat import wel de Nederlandse prijs beïnvloedt. Prijspieken in Nederland, zo wordt opgemerkt, gaan veelal samen met importactiviteiten.

Er wordt opgemerkt dat producenten niet graag kenbaar maken wanneer zij een probleem hebben met één van hun eenheden, omdat dat hun positie op de Nederlandse markt inzichtelijk maakt.

Vervolgens wordt kenbaar gemaakt dat het niet noodzakelijk is om productiegegevens per productie-eenheid openbaar te maken, maar dat kan worden volstaan met het openbaar maken van geaggregeerde gegevens.

Ten aanzien van het openbaar maken van revisiegegevens kan een onderscheid worden gemaakt tussen geplande revisie en ongeplande revisie. Enkele partijen merken op dat het openbaar maken van ongeplande revisiegegevens voor producenten problematisch is. Wanneer één van de eenheden onverwachts niet kan draaien worden producenten afhankelijk van andere marktpartijen. Als die marktpartijen weten dat de betreffende producent een probleem heeft zal dat de prijsvorming beïnvloeden. Het openbaar maken van geplande revisiegegevens is minder problematisch, echter geplande revisie gegevens bevatten een onzekerheidsfactor. Er kunnen zich omstandigheden voordoen waardoor van een revisieplanning moet worden afgeweken, zo wordt er opgemerkt.

Vanuit DTe wordt gevraagd of er bepaalde gegevens openbaar zouden moeten worden gemaakt om de koelwaterproblematiek inzichtelijk te maken. Door één van de partijen wordt opgemerkt dat gegevens omtrent de temperatuur van de Nederlandse wateren algemeen toegankelijk zijn en dat die gegevens voldoende inzicht geven. Daar wordt aan toegevoegd dat dat inderdaad zo is, maar dat er vertroebeling ontstaat wanneer Rijkswaterstaat toestaat de 30 graden grens te overtreden. Het zou bij alle marktpartijen bekend moeten zijn wie koelwater met een temperatuur van meer dan 30 graden mag lozen en wie niet.

Importveiling
DTe stelt de klankbordgroep de vraag wat de oorzaak is of de oorzaken zijn geweest van de hoge prijs die op de jaarveiling voor interconnectorcapaciteit tot stand is gekomen.
In het algemeen wordt opgemerkt dat de Nederlandse markt waardevoller is geworden door de jacht op groen. Groensubsidie verstoort de werking van de markt, zo wordt er gezegd. Bovendien, zo wordt opgemerkt, blijft het lucratief om een zo hoog mogelijke prijs op de veiling tot stand te brengen wanneer je zowel als veilingmeester als als marktpartij actief bent. Er wordt gevraagd waarom niet bekend wordt gemaakt welke partijen importcapaciteit op de veiling hebben verkregen. Daardoor zou de markt transparanter worden, en wordt het maken van een risicoanalyse vergemakkelijkt. Bovendien kan dan alerter worden gereageerd op afwijkingen. Daar wordt tegen ingebracht dat de prijs een voldoende signaalfunctie moet zijn en het openbaar maken van deze gegevens niet bijdraagt aan het creëren van een level playing field. Tevens wordt de verwachting uitgesproken dat de totstandkoming van een dergelijk hoge prijs eenmalig zou zijn geweest, omdat de maandveilingprijzen overeenkomen met de prijzen van vorig jaar. Ten slotte wordt er nog gemeld dat er een herziening van het groenstelsel nodig is om import van groen niet zo'n grote invloed op de prijs te laten hebben.

Tevens vraagt DTe de klankbordgroep naar haar ervaring met de timing van de het bieden op de importdagveiling en het inbieden op de APX. Er is niemand die op deze vraag reageert. Er wordt geconcludeerd dat het tijdspad niet tot problemen leidt.

Onbalansmarkt
De klankbordgroep wordt gevraagd naar haar ervaringen op de onbalansmarkt.
De algemene conclusie is dat de markt redelijk functioneert. Behalve dan dat er nog steeds niet meer op onbalansmarkt wordt ingeboden dan vorig jaar. Er is meer reservecapaciteit in Nederland aanwezig dan aan TenneT wordt aangeboden. Naar zeggen van één van de deelnemers is de onbekendheid met pv-schap bij decentraleopwekkers de belangrijkste belemmering voor decentrale opwekkers om hun reservecapaciteit zelf en direct aan TenneT aan te bieden. Vaak is hun pv-schap ondergebracht bij één van de grote partijen. TenneT is al een tijdje bezig het systeem van pv-schap aan decentrale opwekkers uit te leggen, met het doel meer pv's en daarmee ook meer onbalansaanbieders op de Nederlandse markt te krijgen. Het grootste probleem op dit moment is dat grote partijen ongeveer 1% a 2% onbalans hebben en dat kleine partijen meestal gelijk 30% onbalans hebben als zij in onbalans zijn. Dat kost ze teveel geld.
DTe vraagt of het een optie zou zijn om grote afnemers te verplichten hun eigen pv-schap te dragen. Eén partij zegt daar geen voorstander van te zijn. Verder wordt er niet op de vraag ingegaan.

Vervolgens wordt gevraagd of men de markt diep genoeg vindt? Er wordt gesteld dat er meer zou kunnen worden ingeboden dan er nu wordt gedaan. Er zouden naast de contractuele biedingen meer "vrije" biedingen moeten komen.
Er wordt nog opgemerkt dat bij decentrale opwekkers de prikkelcomponent als onnodig wordt ervaren. Het schrikt hen af over te gaan tot het nemen van eigen pv-schap. De prikkelcomponent is altijd een onzekere factor in het geheel.
Er wordt aangegeven dat het effect van de prikkelcomponent pas merkbaar is wanneer die op ongeveer 10 Euro staat.

Volgende vergadering
Ongeveer om de twee maanden zal er een vergadering worden gepland. Omdat er tijdens de vergadering de zorg werd uitgesproken over het switchproces en het functioneren van de metermarkt is besloten de eerst volgende bijeenkomst over een maand te plannen. De bijeenkomst zal dan in het teken staan van switching, bemetering en clearing. Tevens zal het functioneren van de groenmarkt aan de orde worden gesteld. Er wordt geadviseerd ook het clearinghouse bij deze bijeenkomst uit te nodigen.

Aan deze notulen kunnen geen rechten worden ontleend