Gemeente Leeuwarden

Tentoonstelling fotografes HCL

Tentoonstelling Leeuwarder photographistes rond 1900

HCL portret kind In 1877 beklom Gerharda Matthijssen de Nieuwetoren te Leeuwarden. Die stond in de Grote Hoogstraat, op de hoek van de Klokstraat, maar is in 1884 wegens bouwvalligheid afgebroken. Gerharda was een ondernemende dame, die de kost verdiende als tekenlerares en 'photographiste'. Zij nam dan ook haar camera (beslist geen zaktoestelletje) mee op de toren en knipte in het rond.

Op de tentoonstelling Leeuwarder photographistes rond 1900 in het Historisch Centrum Leeuwarden, zijn de bijzondere fotos te zien, die zij toen maakte en ook een oude platencamera, zoals zij misschien gebruikt heeft.

Mejuffrouw Matthijssen was niet de enige vrouw die zich aan het eind van de negentiende, begin twintigste eeuw beroepsmatig bezighield met de fotografie. De tentoonstelling, die mede in het kader van Internationale Vrouwendag 2002 is ingericht, toont werk van een vijftal vrouwelijke fotografen. De meeste leerden het vak van (mannelijke) familieleden en begonnen toen voor zich zelf, of zetten het bedrijf van een overleden broer of echtgenoot zelfstandig voort.

Het maken van portretten was voor de meeste dames de belangrijkste bezigheid. De uitvinding van de 'cartes-de-visites', portretjes op het formaat van een visitekaartje ontketende een ware rage. Iedereen wenste een portretje van zichzelf en zijn familieleden. De Leeuwarder photographistes leverden behalve deze visiteportretjes fotos in tal van andere formaten.

Ook belangwekkende gebeurtenissen zetten de dames tot actie aan. Er zijn fotos te zien van historische exposities en van koninklijke bezoeken. Bij een bezoek van prins Hendrik in 1902 ontwikkelde Aaltje de Jong razendsnel een door haar vervaardigde opname. s Avonds bij het diner kon een fraaie afdruk aan de hoge gast worden aangeboden, zoals de Leeuwarder Courant waarderend mededeelt. Voor het gewone volk werden prentbriefkaarten van de opnamen gemaakt.

Fotografe C. Madiol-Ganzinga verkocht in haar winkel in fotografische artikelen zelfgemaakte Leeuwarder stadsbeelden. Sommige in de vorm van stereofotos, die door een apart apparaat bekeken konden worden, om een driedimensionaal effect te bereiken. Ook hiervan zijn voorbeelden te bekijken op de expositie in het Historisch Centrum in de Grote Kerkstraat nr.29. Ter gelegenheid van deze tentoonstelling is het centrum ook geopend op de zaterdagmiddagen 9 en 16 maart, van 13.30-16.30 uur.

De tentoonstelling wordt op donderdag 7 maart geopend door burgemeester mw. M. de Boer van Leeuwarden en duurt tot 9 augustus 2002. De expositie is gratis toegankelijk. Openingstijden: di, wo, vrij 8.30-16.30 uur, do 8.30-21.00 uur.