LEI
persbericht / nr. 1681
11-maart-2002
Prijs landbouwgrond met 'rode' bestemming schiet omhoog
Tussen 1998 en 2000 is de prijs van landbouwgrond waarvoor een rode
bestemming werd verwacht, met 150% gestegen. Tegelijkertijd steeg de
prijs van grond met een groene bestemming met 44%. Voor landbouwgrond
die mogelijk een rode bestemming gaat krijgen, werd in 2000 gemiddeld
110.000 euro per hectare betaald, dat is bijna drie keer zoveel als
voor de overige grond. Dat blijkt uit een onderzoek dat het LEI samen
met de Dienst Landelijk Gebied van het Ministerie van LNV heeft
uitgevoerd in opdracht van de Rijksplanologische Dienst. Het onderzoek
vormt één van de bouwstenen voor de Balans Ruimtelijke Kwaliteit, die
vandaag wordt gepresenteerd. Voor het eerst zijn de verschillende
categorieën kopers van landbouwgrond in kaart gebracht en is
onderzocht welke prijzen zij betalen. De hoogste bedragen worden
neergeteld door bouwondernemingen.
Grondmarktsegmenten
Van de grond in Nederland wordt momenteel 85% 'groen' gebruikt (voor
landbouw, natuur en recreatie) en 15% 'rood' (voor wonen, werken en
infrastructuur). Tussen 1998 en 2000 werd jaarlijks ongeveer 100.000
ha landbouwgrond aangekocht, waarvan 68% door 'groene' beroepsgroepen
en 7% door 'rode'. Van de overige 25.000 ha is de bestemming minder
duidelijk; deze gronden werden aangekocht door de overheid (11%),
projectontwikkelaars (4%) of onbekende beroepsgroepen en
particulieren.
De mogelijke bestemming heeft grote invloed op de prijs. Grond met een
blijvende landbouwbestemming bracht in 2000 gemiddeld 39.000 euro per
hectare op, bij kans op rode bestemming liep de gemiddelde prijs op
tot 110.000 euro. De meeste 'rode' kopers anticiperen op de
mogelijkheid van een andere bestemming van landbouwgrond, maar ze
hebben daarover geen zekerheid. Zou die er wel zijn, dan lagen de
'rode' prijzen nog een stuk hoger.
Groene bestemmingen
In het groene grondmarktsegment is de land- en tuinbouw zelf met
70.000 ha de belangrijkste koper. Vooral boeren en tuinders met grote
en intensieve bedrijven hebben grond bijgekocht. Grond aankopende
bedrijven waren gemiddeld de helft groter dan het doorsnee bedrijf.
Tussen 1998 en 2000 zijn de prijzen die boeren en tuinders voor hun
grond betaalden met 44% gestegen. Deze stijging valt niet te verklaren
uit betere bedrijfsresultaten, maar hangt samen met de economische
groei in die jaren. De prijsontwikkeling is ongeveer gelijk aan die
van woningen, eveneens een indicator van het economisch tij.
Rode bestemmingen
De gemiddelde prijs voor landbouwgrond aangekocht door 'rode'
beroepsgroepen steeg tussen 1998 en 2000 met 150%. Bouwondernemingen
betaalden het meest en nutsbedrijven het minst. Grond wordt aangekocht
als belegging of voor projectontwikkeling. Bij belegging gaat het
gezien het prijsniveau vooral om gronden met een blijvende
landbouwbestemming. Bij aankoop voor projectontwikkeling zijn de
betaalde prijzen afgestemd op de verwachte rode bestemming. Aankopen
door de overheid hebben zowel betrekking op rood als op groen. Aan de
ene kant doet zij bijvoorbeeld 'groene' aankopen voor natuur via de
Dienst Landelijk Gebied, en aan de andere kant 'rode' aankopen voor
stadsontwikkeling via gemeentelijke grondbedrijven.
---
Grondmarkt in segmenten 1998-2000. Bekijk het rapport: 4.02.01.