Partij van de Arbeid

Den Haag, 27 maart 2002

BIJDRAGE VAN JAAP JELLE FEENSTRA (PVDA) AAN HET PLANIR DEBAT OVER HET VERSLAG VAN EEN ALGEMEEN OVERLEG OVER DE HSL-ZUID

De HSL-Zuid is een prachtig project. De PvdA is er wel een beetje verliefd op!

De HSL is ook zwaar belegd, met geld - in totaal 10 miljard gulden - maar ook met ambities: de HSL moet in 2006 railcapaciteit bieden aan zowel de binnenlandse als internationale reiziger, de HSL moet een aantrekkelijk alternatief vormen voor de weg en voor het vliegverkeer over Europese afstanden.

Het is dus nu bovenal zaak de HSL maximaal te gebruiken. Daarvoor is van belang een hoogfrequent bedieningspatroon en een hoog serviceniveau. De "oranje-combinatie" van NS en KLM gaat dat bieden.

En de tarieven zijn daarbij van belang. De HSL moet voor de binnenlandse autorijder en de internationale vliegtuigpassagier een reëel te overwegen alternatief vormen. Vliegen binnen Europa is nog steeds te goedkoop vanwege de accijnsvrijstelling voor kerosine.

In de concessieovereenkomst is de mogelijkheid van een tariefsrestrictie opgenomen; daarom praten we er ook over. Wat ons opvalt is dat deze mogelijkheid zo absoluut wordt gehanteerd; óf de Staat ontvangt een maximale vergoeding óf de oranje-combinatie betaalt 47 miljoen EUR per jaar minder aan de Staat en matigt daarvoor de HSL-tarieven. Meer smaken zijn er niet. Voor de PvdA staat niet deze digitale keuze tussen beiden extremen centraal, maar de maatschappelijke functie van de HSL en algemene overwegingen van mobiliteitsbeleid en een gelijk speelveld tussen de vergelijkbare vervoersvormen.

En die maatschappelijke functie krijgt betekenis door een maximaal aantal passagiers van de HSL gebruik te laten maken en daarvoor de auto en het vliegtuig te laten staan. Daarom vragen wij van het Kabinet, binnen de ruimte van de tariefsrestrictie, nog eens te kijken naar het maatschappelijk optimum van een tariefstelling, die maximale reizigersaantallen mogelijk maakt; een tariefsrestrictie-op-maat, die ten minste een level-playing-field biedt ten opzichte van wegverkeer en luchtverkeer. Daarvoor dienen wij, mede namens D66 en CDA, een motie in.