Consumentenbond
Consumentenbond tegen versnelling van energie-liberalisering
5 april 2002
Consumenten dreigen de dupe te worden van niet vervullen
randvoorwaarden
De Consumentenbond vindt versnelde energieliberalisering volstrekt
onverantwoord. Dat heeft de bond vorige week gemeld aan minister
Jorritsma . De Consumentenbond is dan ook zeer ongelukkig met het
vandaag uitgebrachte advies van het platform Versnelling
Energieliberalisering, waarin staat dat consumenten reeds met ingang
van 1 oktober 2003 moeten kunnen kiezen uit verschillende aanbieders
van stroom en gas. Aangezien een aantal zaken niet goed geregeld is,
dreigen consumenten de dupe te worden.
Het Platform Versnelling Energieliberalisering stelt in een vandaag
uitgebracht advies aan minister Jorritsma dat de energiemarkt per 1
oktober 2003 - in plaats van 1 januari 2004 - kan worden vrijgemaakt.
Dat betekent dat de consument met ingang van die datum zelf kan kiezen
bij welk bedrijf hij stroom en gas afneemt (zoals bedrijven dat nu ook
al kunnen en de consument dat nu ook al kan bij groene stroom). Het
Platform kijkt echter op een zeer eenzijdige manier naar de
problematiek en vergeet invulling te geven aan het consumentenbelang.
De Consumentenbond is van mening dat de energiemarkt niet mag worden
geliberaliseerd totdat de overheid voor de volgende zaken heeft
gezorgd.
* De consument heeft niet de informatie om goed te kunnen kiezen uit
de energiebedrijven, waardoor hij niet in staat is om de
aanbieders te dwingen goed te presteren en zich klantvriendelijk
op te stellen. Eerst moet gezorgd worden dat voldoende
keuze-informatie voorhanden is. Bovendien moeten consumenten eerst
een periode kunnen wennen aan deze vergelijkende keuze-informatie.
Dit vergt op zijn minst een grootschalige voorlichtingscampagne.
* De energiemarkt is in handen van een beperkt aantal bedrijven. Om
machtsmisbruik te voorkomen moet scherp toezicht minimaal een jaar
voorafgaand aan de liberalisering zijn geregeld; ook in
internationaal verband.
* De energiebedrijven zijn gezien eerdere ervaringen en de huidige
problemen met hun administratie en technische systemen niet klaar
voor het overstappen van consumenten. Hiervoor moeten normen mét
sancties worden opgesteld, die ook weer minimaal een jaar van
tevoren zijn geïmplementeerd.
* De rechtspositie van klanten in de energiemarkt is zwak. Voordat
de markt wordt vrijgegeven, moeten goede algemene voorwaarden
gelden voor álle energiebedrijven en moeten zij verplicht worden
zich aan te sluiten bij de geschillencommissie.
* Aansluitend hierbij moet ook de taak en bevoegdheid van de
toezichthouder Dte worden uitgebreid en verstevigd. De
toezichthouder moet ook het gedrag van marktpartijen in de gaten
houden, uitgaande van het consumentenbelang, op grond van
effectieve concurrentie en eerlijke handelspraktijken.
* De binnenlandse productiecapaciteit is te gering, waardoor
consumenten bij een crisis teveel afhankelijk zijn van het
buitenland om te zorgen dat niemand zonder stroom en gas komt te
zitten (waar dan dezelfde problemen spelen). Eerst moeten er harde
garanties komen voor een constante energielevering.
De Consumentenbond denkt dat het onmogelijk is om dit alles voor 1 oktober 2003 te regelen en vindt daarom dat de versnelling van de energieliberalisering van de baan moet. De Consumentenbond heeft geen haast en wil dat eerst aantoonbare voordelen te behalen zijn voor consumenten alvorens de energiemarkt wordt vrijgegeven.
Liberaliseren zonder dat de overheid de rol van 'marktmeester' oppakt
(die onder andere keuze-informatie afdwingt, goed toezicht laat houden
en de rechtspositie van consumenten waarborgt) heeft in een aantal
andere markten tot fiasco's geleid. Met de energiemarkt dreigt de
overheid nu dezelfde fout te maken.
De bond heeft zijn standpunt verwoord in een brief aan minister
Jorritsma, die uiterlijk in mei 2002 definitief zal besluiten over het
versneld vrijgeven van de energiemarkt.