Ingezonden persbericht
www.utwente.nl/nieuws/wetenschapsnieuws
Wetenschapsnieuws 02/02 21-03-2002
SAMENVATTING PROMOTIE
Standtijd van omvormgereedschap verbeterd
WN 02/18 * 12 april 2002, 16.45 uur
promotie Emile van der Heide, faculteit Construerende Technische
Wetenschappen - Werktuigbouwkunde, 'Lubricant failure in sheet metal forming
processes'
De toepassing van tribologie in plaatomvormprocessen draagt, door middel van
het verhogen van de standtijd van de gereedschappen en het creëren van een
constant wrijvingsniveau, bij aan de algemene doelstelling van de industrie
om op sterk concurrerende wijze kwalitatief hoogstaande producten te maken.
Hiervoor zijn methoden nodig die wrijving en slijtage kunnen voorspellen.
Van der Heide geeft een beschrijving van zo'n methode, specifiek voor
gesmeerde plaatomvorm-processen en gericht op het voorspellen van en
beheersen van 'galling' (initiatie). De centrale hypothese - dat de
initiatie van materiaaloverdracht in gesmeerde plaatomvorm-processen daar
plaatsvindt waar op ruwheidsniveau, door wrijvingswarmte, de kritische
temperatuur van het smeermiddel overschreden wordt - is gevalideerd door een
combinatie van modelleren, experimenteel werk en praktijkproeven. Een
bestaand model voor het berekenen van flitstemperaturen in contactsituaties
met ideaal gladde loopvlakken, is uitgebreid naar het contact tussen starre
ruwheidstoppen en een plastisch deformerend oppervlak. Berekeningen laten
zien dat de flitstemperatuur sterk afhangt van resp. de hardheid en
thermische eigenschappen (geleidbaarheid en warmtevereffening), het
plaatmateriaal, de operationele condities (glijsnelheid en belasting) en de
warmtegeleiding van het gereedschapsmateriaal. De introductie van een
constante faaltemperatuur en wigvorming als voorwaarden voor
materiaaloverdracht, levert een methode waarmee initiatie van
materiaaloverdracht voorspeld kan worden. Het model voor wrijvingswarmte op
ruwheidsniveau wordt toepasbaar voor gereedschapsoppervlakken door per
ruwheidstop van het loopvlak de benodigde invoerparameters voor het model te
berekenen. Met behulp van de plaatomvorm-tribometer is deze methode
gevalideerd. De resultaten komen overeen met de verwachtingen op basis van
het model. Voor een aanzienlijk aantal combinaties van gereedschap, plaat en
smeermiddel is een correcte voorspelling gedaan over het wel of niet
ontstaan van materiaaloverdracht.
Aangetoond is dat de toepassing van gladde gereedschapsoppervlakken met een
hoge thermische geleidbaarheid leidt tot verbeterde plaatomvormprocessen.
promotor: prof. ir. A.W.J. de Gee
assistent-promotor: dr. ir. D.J. Schipper
informatie: drs. B. Meijering, telefoon (053) 489 43 85
e-mail: b.meijering@utwente.nl
drs. Berend Meijering
Corporate Communicatie
Bureau Communicatie, Universiteit Twente
Postbus 217, 7500 AE Enschede
telefoon: (053) 489 4385
fax: (053) 489 2000
e-mail: b.meijering@utwente.nl
info: www.utwente.nl