KNMG
De Zorg en de Baron van Münchhausen
Als u dit leest is het nog een paar dagen voor de verkiezingen en
heeft u vele lijsttrekkersdebatten kunnen volgen. Veel van deze
debatten gaan over de gezondheidszorg. Zo ook het Nationaal Debat
Gezondheidszorg op 22 april. Tijdens dit debat waren alle
lijsttrekkers van de grote politieke partijen aanwezig om met
vertegenwoordigers uit de gezondheidszorg de degens te kruisen over de
problemen in de zorg en de manier waarop de Nederlandse
gezondheidszorg (weer) op topniveau gebracht kan worden. Namens de
KNMG mocht ik een korte inleiding houden en één van de vier stellingen
presenteren. Een stelling waarbij de KNMG, uitgaande van
vraaggestuurde zorg, de verantwoordelijkheid uitdrukkelijk bij de
patiënt legt. Ondanks het feit dat de organisatie en de debatleider
Marcel van Dam erg hun best hebben gedaan om een goede discussie op
gang te brengen, viel me toch op dat de lijsttrekkers erg vastgebakken
zaten aan hun eigen politieke stokpaardjes. Alles leek veel op een
Oratio pro domo, en dat, terwijl het hoog tijd wordt voor een soort
"nationale consensus" over de toekomst van de zorg. De KNMG wil,
hiertoe gevraagd, graag het initiatief voor nemen.
In de driehoek Patiënt-Arts-Zorgverzekeraar dient de nadruk volgens mij te liggen op de Patiënt-Arts relatie. In het toekomstige zorgstelsel moeten patenten gestimuleerd worden hun eigen verantwoordelijkheid te nemen en deze ook waar te maken. De patiënt is in de eerste plaats zelf verantwoordelijk voor zijn gezondheid en voor zijn genezing. Patiënten kunnen echter alleen bewuste keuzes maken als ze weten waarvoor ze kiezen en welke mogelijkheden er zijn voor de verzekering van zorg. De (huis)arts kan hierbij een adviserende rol spelen. Een goede zorgverzekering mat acceptatieplicht en tot op zekere hoogte een eigen financieel risico Dat is wat anders dan een eigen bijdrage Heren Politici! (Alle lijsttrekkers zijn mannen, sic!) Uiteraard dient er een vangnet te komen voor de zwakkeren in onze samenleving om risicosolidariteit voldoende te waarborgen.
Mijn visie wordt ondersteund door het
RAND-ziektekostenverzekeringsexperiment (1974-1982). Hieruit blijkt,
dat alleen met de combinatie van een slechte gezondheid en een laag
inkomen het risico lopen om zichzelf noodzakelijke zorg te ontzeggen.
Ik vind het daarom belangrijk om de hoogte van het eigen risico te
beperken voor mensen met een laag inkomen. Deze groep bestaat uit
maximaal 10% van de bevolking Daarom is het mijns inziens beter een
vangnet voor deze groep te maken dan de meerderheid van de bevolking
alle keuzevrijheid en verantwoordelijkheid te ontnemen. Ook geeft dit
mogelijkheden en kansen voor een goede preventieve zorg. Ik wil vanaf
deze plaats graag, samen met de NPHF, pleiten dat ten minste 5% van
het zorgbudget besteed dient te worden aan preventie:
gezondheidsbevordering door meer te bewegen, goede voeding, minder
roken en goede gezondheidsvoorlichting. Helaas moet ik vaststellen dat
dit politiek nog weinig weerklank vindt.
Wat is er nog meer nodig? Een oplossing voor het schrijnende
personeelstekort. Dus: verruiming van de numerus fixus en uitbreiding
van de capaciteit van de vervolgopleidingen Uiteraard met behoud van
kwaliteit. Zo krijgen we meer artsen. Het duurt weliswaar enige tijd
voor we hier de vruchten van kunnen plukken. Daarom moeten we er nu
voor zorgen dat artsen gemotiveerd en met plezier het vak blijven
uitoefenen. Dat vraagt nù om investeringen in goede
arbeidsomstandigheden, goede arbeidsvoorwaarden en ruimere
vestigingsmogelijkheden. En wat voor artsen geldt, geldt uiteraard ook
voor andere werkers in de zorg. Daarover zijn zowel gezondheidszorg
als politiek het eens, maar nu nog een zichtbaar resultaat! Het zal
duidelijk zijn dat dit onderwerp de komende jaren hoog op de agenda
moet blijven staan.
In het debat bleek grote overeenstemming over het gebrek aan consensus
in de zorg. Melkert deed een beroep op de hele sector om het
conglomeraat aan deelbelangen op te heffen en de handen ineen te
slaan. Om samen aan tafel te gaan zitten. Ik ben het daar van harte
mee eens, maar verwacht dan wèl van de politiek dat ook zij de
deelbelangen en de "standaardverhaaltjes" ontstijgen. Alleen dan
kunnen we met elkaar de krachtsinspanning leveren, die nodig is om de
zorg uit het moeras te trekken. Aan de eigen haren als het moet, zoals
ooit de Baron van Münchhausen dit deed. U kunt er op rekenen dat de
KNMG, ook tijdens de kabinetsformatie, er alles aan zal doen om die
ontwikkelingen een "knietje" te geven.