Gemeente 's-Hertogenbosch
Start project herinrichting Markt
do 16 mei 2002
In 1993 is met het beleidsplan "De Binnenstad Buiten" het startsein
gegeven voor een groot aantal herinrichtingsprojecten in de openbare
ruimte van de binnenstad van s-Hertogenbosch. De stad heeft zich
sindsdien op de kaart gezet als voorbeeld van een geslaagde
vormgeving, die recht doet aan de spanning tussen eigentijdse
stedelijke dynamiek en waardevol historisch erfgoed. De Omgevings
Architectuur Prijs, vele publicaties en verzoeken om lezingen en
rondleidingen getuigen hiervan. Na de herinrichting van de drie
hoofdradialen (Hinthamerstraat, Vughterstraat en Orthenstraat/Hooge
Steenweg) zijn we nu toe aan de Markt; zowel letterlijk als figuurlijk
een nieuw hoogtepunt in de metamorfose van de Bossche openbare ruimte.
Hoog ambitieniveau
De Markt is een betekenisvolle plek. Rond de Markt is de stad
ontstaan, ze is ouder dan de stad zelf. Samen met de vestingwerken en
de drie hoofdradialen vormt zij de ruggengraat van de binnenstad, een
herkenbare hoofdstructuur die al eeuwen stand houdt. Binnen het
(grotendeels historisch) binnenstedelijk netwerk van straten, stegen
en waterlopen vormt de Markt letterlijk en figuurlijk het kloppend
hart van de stad. Acht jaar geleden heeft de Raad in het beleidsplan
"De Binnenstad Buiten" de markt getypeerd als "het centrale plein,
bestemd voor de dagelijkse groentemarkt, de grote markt op zaterdag en
woensdag en voorts voor evenementen door het jaar heen, een leeg plein
wachtend op de volgende activiteit". Dit vormt nog steeds de grote
lijn. Er is echter de afgelopen jaren geleerd van de opgedane ervaring
bij de herinrichting van de Kerkstraat, Hinthamerstraat, Vughterstraat
en andere projecten. Geleerd is dat goedkoop duurkoop is, dat
vasthouden van het ambitieniveau geld kost. Dat een goede fundering en
adequaat beheer minstens zo belangrijk zijn als een goed ontwerp. Ook
het denken over de bereikbaarheid heeft zich ontwikkeld; de Markt moet
optimaal bereikbaar blijven, maar op een wijze die past bij wandelen,
winkelen, buurten, kijken en bekeken worden. Openbaar vervoer op maat,
fietsen en kleinschalig bevoorraden dus.
Plan van aanpak
Voorafgaand aan het eigenlijke ontwerp zal een uitvoerige
inventarisatie plaatsvinden die voor de zomervakantie moet worden
afgerond. Deze inventarisatie bevat zowel een beschrijving van de
fysiek aanwezige elementen als van de eisen en wensen die vanuit
verschillende belangen of sectoren worden gesteld. Afweging van alle
eisen en wensen zal leiden tot een programma van eisen. Als eerste
ontwerpoefening zal een zogenaamde modellenstudie worden gedaan die
uiteindelijk moet leiden tot een conceptplan: een plan op hoofdlijnen,
zonder detaillering of materialisering. Over dit conceptplan zal
aparte besluitvorming plaatsvinden met daaraan gekoppeld een
uitgebreid extern communicatietraject.
Beth Gali
Als extern architect heeft het college een grote voorkeur voor Beth
Gali. Deze keuze vloeit voort uit de goede en spraakmakende resultaten
die zij heeft bereikt met de reeds uitgevoerde ontwerpen van haar
hand. Vooral met projecten als de herinrichting van de Kerkstraat en
de Vughterstraat heeft Beth Gali s-Hertogenbosch tot een van de grote
voorbeelden gemaakt waar het de inrichting van de openbare ruimte
betreft. Mede dankzij de hier behaalde resultaten heeft zij inmiddels
projecten in Roermond, Rotterdam en Arnhem en in landen als Duitsland
en Ierland. Beth Gali is de ontwerper van de drie hoofdradialen
Hinthamerstraat, Vughterstraat en Orthenstraat/Hooge Steenweg. Samen
met de driehoekige Markt en de driehoekige contouren van de oude
vesting vormen zij de stedenbouwkundige hoofdstructuur van de
binnenstad. De Markt vormt het punt waar de drie radialen bij elkaar
komen en is het sluitstuk in een totaalontwerp.