European Commission
IP/02/722
Brussel, 16 mei 2002
Het Scorebord van de interne markt laat vorderingen zien maar de
handelsbelemmeringen zijn nog niet allemaal uit de weg geruimd
Volgens het laatste Scorebord van de interne markt is er nog steeds
een grote achterstand in de omzetting in nationale wetgeving van
EU-wetgeving die door de ministers van de lidstaten in de Raad en het
Europees Parlement is goedgekeurd. Slechts zeven lidstaten (Zweden,
Denemarken, Finland, het VK, Nederland, België en Spanje) voldoen
momenteel aan het omzettingspercentage dat de Europese Raad van
Stockholm in het voorjaar van 2001 als doel heeft gesteld, namelijk
een achterstand bij de omzetting van1, 5% of minder: dit komt neer op
een omzetting van minstens 98,5% van de internemarktrichtlijnen in de
nationale wetgeving. Het VK en België hebben de afgelopen zes maanden
heel wat vooruitgang geboekt om dit doel te bereiken, terwijl
Frankrijk, Griekenland, Duitsland en Ierland het verst van dit doel
zijn verwijderd. De Commissie dringt er bij de lidstaten ook op aan
meer aandacht te besteden aan een deugdelijke toepassing van de
internemarktregels, teneinde de praktische problemen waarmee bedrijven
en burgers worden geconfronteerd als zij zoveel mogelijk willen
profiteren van hun rechten in de interne markt, te beperken. Het
laatste onderzoek laat zien dat in de sectoren waar er nog
belemmeringen zijn (bijvoorbeeld bouwproducten) de algemene
economische prestatie achterloopt. Uit de resultaten van de
prijsenquête naar kruidenierswaren en huishoudartikelen blijkt dat er
grote prijsverschillen in Europa bestaan. Voor hetzelfde product
betaalt men in sommige lidstaten meer dan twee keer zoveel als in
andere lidstaten.
Frits Bolkestein, het Commissielid voor de interne markt, zei
hierover: "Het is teleurstellend dat slechts zeven lidstaten momenteel
voldoen aan het doel dat de Europese Raad zich heeft gesteld om de
achterstand bij de omzetting tot 1,5 procent of minder te beperken.
Als resultaat hiervan hadden de staatshoofden en regeringsleiders van
de EU in Barcelona geen andere keuze dan de termijn om dit doel te
bereiken tot het voorjaar van 2003 te verlengen. Er is echter geen
enkel excuus om de termijn die de lidstaten zelf hebben vastgesteld om
de belangrijkste maatregelen in wetgeving om te zetten, niet te
respecteren.
Voor de lidstaten die bij het vervullen van hun wettelijke en
politieke verplichtingen nog steeds in gebreke blijven, is het vijf
voor twaalf. Voorts heeft de Raad van Barcelona. "nul-tolerantie"
vastgesteld voor de richtlijnen die al twee jaar of meer over tijd
zijn. Als men op een dergelijke flagrante manier tekortschiet,
ontstaan er in de constructie van de interne markt grote barsten en
dit gaat ten koste van onze burgers en bedrijven."
De interne markt speelt een sleutelrol voor het bereiken van de
EU-doelstelling om tegen 2001 de meest dynamische economie ter wereld
te worden. Zij biedt de EU-burgers en ruime keuze aan
kwaliteitsgoederen en -diensten en een grotere vrijheid om in andere
EU-landen te reizen, te werken, te studeren en de wonen. Voorts zorgt
zij voor een efficiëntere toewijzing van middelen en biedt zij onze
bedrijven grotere handelsmogelijkheden. De interne markt kan echter
alleen tot volle ontplooiing komen indien de richtlijnen waarover
overeenstemming is bereikt, ook daadwerkelijk door de lidstaten worden
omgezet en toegepast.
Het Scorebord van de interne markt blijft druk uitoefenen op de
lidstaten door hun prestaties bij de omzetting van deze wetgeving
onderling te vergelijken. Deze aanpak heeft goed gewerkt: de
gemiddelde achterstand in de EU is voortdurend gedaald, nl. van 6,3
procent in 1997 tot 1,8 procent nu.
Het ziet er naar uit dat sommige lidstaten de leiding hebben genomen
aangezien zij de 1,5 procent doelstelling hebben gehaald en stappen
hebben ondernomen die aangeven dat zij hiermee door zullen gaan. Het
is nu aan de andere lidstaten om de koplopers in te halen. Frankrijk
en Duitsland lijken echter niet verder meer te komen; geen van beide
landen heeft in de afgelopen zes tot twaalf maanden veel vooruitgang
geboekt (Frankrijk is sinds november zelfs achteruitgegaan).
Omzetting van de internemarktrichtlijnen door de lidstaten
Achterstand bij de omzetting op 15 april 2002 (percentage)
F EL D IRL L A P I B E UK NL FIN DK S
3.1 2.7 2.4 2.4 2.3 2.1 2.1 1.7 1.5 1.5 1.5 1.3 0.9 0.7 0.7
De Europese Raad van Lissabon van maart 2000 heeft economische
hervormingen vastgesteld om de voltooiing van de interne markt nieuwe
impulsen te geven en hier de hoogste prioriteit aan gegeven. Dit
beleid is in de daaropvolgende Europese Raden steeds bevestigd. Dit
betekent dat voortdurend nieuwe richtlijnen worden goedgekeurd. Om
deze nieuwe richtlijnen steeds tijdig in de nationale wetgeving om te
zetten moeten lidstaten ononderbroken inspanningen leveren en zodra
zij het even wat rustiger aandoen, raken ze snel achterop. Dit
betekent dat zelfs de lidstaten die momenteel het doel van 1,5 procent
hebben gehaald, toch continu hard moeten doorwerken. Verschillende
lidstaten hebben sinds het scorebord van november 2000 hun achterstand
met een of meer richtlijnen zien toenemen.
Wijzigingen in het aantal niet omgezette richtlijnen sinds 15 oktober
2001
FIN L E F IRL I NL DK D EL S P A B UK
+4 +4 +3 +2 +1 0 0 -1 -2 -3 -3 -5 -11 -11 -20
In de volgende tabel wordt een overzicht gegeven van hetgeen de
lidstaten nog moeten doen tot de Europese Raad van het voorjaar van
2003. In het eerste rij staat het aantal richtlijnen dat de lidstaten
nog moeten omzetten om het 1,5% doel van de Europese Raad te bereiken
(of te handhaven). In de tweede rij staat het aantal richtlijnen dat
tegen het voorjaar van 2003 moet worden omgezet om het nieuwe doel van
0% voor richtlijnen die meer dan twee jaar te laat zijn, te halen. Het
omzetten van deze oudere richtlijnen is waarschijnlijk heel moeilijk.
Als zij al meer dan een jaar te laat zijn kan dit waarschijnlijk niet
verklaard worden door administratief verzuim of door parlementaire
agenda's.
Aantal richtlijnen dat tegen het voorjaar 2003 moet worden omgezet om
de doelstellingen van de Raad te halen
EL F IRL A D L P UK B E I NL FIN S DK
Voor het 1.5% doel 81 80 77 74 73 70 69 59 58 58 57 54 52 52 49
Voor het 0% doel 13 18 11 7 15 16 6 5 10 12 5 7 1 2 2
Inbreuken
Het totaal aantal inbreukprocedures m.b.t. de omzetting en toepassing
van internemarktregels is sinds het Scorebord van november 2001 met 2
procent toegenomen en bedraagt nu meer dan 1500. Frankrijk en Italië
nemen nog steeds ruim 30 procent van alle inbreuken voor hun rekening.
Lopende inbreukzaken per lidstaat
F I D IRL E B EL UK A NL P DK FIN S L
205 193 138 138 137 129 123 108 80 57 53 40 38 37 32
In het Overzicht van de internemarktstrategie van 2002 (zie IP/02/541)
is een nieuwe doelstelling vastgesteld om het aantal
inbreukenprocedures wegens verkeerde toepassing van de
internemarktwetgeving tegen de 2003 met minstens 10 procent te
verminderen. Ierland (100) en Spanje (96) hebben het grootste aantal
van dit soort inbreuken. Dit zijn gevallen die eigenlijk pragmatisch
moeten worden opgelost.
Gaten in de regelgeving dichten
Het Scorebord meldt ook vooruitgang bij de uitvoering van maatregelen
die de werking van de interne markt moeten verbeteren. Jammer genoeg
is slechts 50% van de gerichte initiatieven die in de
internemarktstrategie zijn geformuleerd, op tijd voltooid. Tussen nu
en het einde van het jaar zullen 13 initiatieven moeten worden
afgerond. Hiertoe behoren de goedkeuring van voorstellen om de
overheidsaanbestedingen in de EU te moderniseren en te vereenvoudigen,
voorstellen om een communautair octrooi in te voeren en maatregelen op
het gebied van financiële diensten, energie, vervoer en concurrentie.
Volledig geïntegreerde financiële markten kunnen per jaar 43 miljard
toevoegen aan het BBP van de Unie. Het Actieplan financiële diensten
heeft flinke vorderingen gemaakt: van de 42 maatregelen zijn er nu 27
uitgevoerd.
Vrij verkeer van goederen
De Europese Raad van Barcelona heeft de Commissie gevraagd om in het
Scorebord een overzicht gegeven van de technische
handelsbelemmeringen. In een eerste resultaat worden vier korte
analyses gegeven van sectoren (telecommunicatie-eindapparatuur,
bouwproducten, fietsen en bier) waarin zowel vorderingen zijn gemaakt
als belangrijke knelpunten overblijven.
Ruim de helft van de interne handel in goederen in de EU wordt
geregeld door EU-geharmoniseerde wetgeving die het vrije verkeer van
goederen vergemakkelijkt. In de deze "geharmoniseerde sector" vormt
telecommunicatie-eindapparatuur (bv. mobiele telefoons, modems,
afstandsbesturingsapparatuur) een van de succesverhalen. De sleutel
tot het succes was dat zakenmensen én politici zich bewust werden van
het belang van sector en van de noodzaak Europese oplossingen te
vinden om de grootste technische belemmeringen uit de weg te ruimen.
Het bedrijfsleven wordt nu geconfronteerd met de enorme uitdaging van
de kosten voor de invoering van de UMTS-norm van de derde generatie.
Europese harmonisatie zal het bedrijfsleven verder steunen in zijn
inspanningen om de consumenten echte voordelen te bieden.
De Europese harmonisatie is daarentegen minder succesvol geweest voor bouwproducten. In weerwil van de enorme inspanningen die de afgelopen tien jaar zijn geleverd, zijn er slechts weinig geharmoniseerde Europese normen beschikbaar en blijft de handel in bouwproducten onder het gemiddelde. Deze situatie wordt nog verergerd door de nog steeds niet uit de weg geruimde technische belemmeringen in verband met de nationale bouwvoorschriften. Er is echter nieuw licht aan de horizon met de komst van nieuwe Europese normen. Het Scorebord zal de vorderingen in deze belangrijke sector in de gaten blijven houden.
De technische voorschriften voor fietsen zijn nog niet geharmoniseerd.
Nationale technische handelsbelemmeringen blijven het midden- en
kleinbedrijf dat deze sector in de EU domineert, met onnodige kosten
opzadelen. Op initiatief van de fietsenindustrie werkt het Europese
normalisatie-orgaan CEN momenteel aan een nieuwe Europese norm voor
fietsen. De nieuwe Europese norm zal, zodra deze door CEN is
goedgekeurd, alle nationale normen in de prullenmand doen belanden en
op die manier aanzienlijk bijdragen tot het opruimen van de technische
handelsbelemmeringen.
Nadat in de laatste vijftien jaar talrijke problemen zijn opgelost
ziet het ernaar uit dat het beginsel van wederzijdse erkenning voor de
Europese bierindustrie vruchten begint af te werpen. Specifieke
technische belemmeringen staan een vrije grensoverschrijdende handel
in bier niet meer in de weg. Grote verschillen in accijnzen en
belastingen werken echter nog verstorend en hinderen de vlotte werking
van de interne markt.
Accijnzen en BTW in euro per liter bier
D E L F EL P I NL B A DK S UK IRL FIN
Accijns 0.10 0.10 0.10 0.13 0.14 0.15 0.18 0.21 0.21 0.26 0.46 0.86
0.99 0.99 1.43
BTW 0.02 0.02 0.02 0.03 0.03 0.03 0.04 0.04 0.04 0.05 0.12 0.22 0.17
0.21 0.31
TOTAAL 0.12 0.12 0.12 0.16 0.17 0.18 0.22 0.25 0.25 0.31 0.58 1.08
1.16 1.20 1.74
Prijzen voor kruidenierswaren in de EU
Een de door de Commissie gesteunde enquête heeft grote
prijsverschillen in Europa laten zien voor kruidenierswaren en
huishoudartikelen. Een reep Mars kost in het duurste land (Denemarken)
twee keer zoveel als in het goedkoopste land (België). Een fles Coca
Cola is in Denemarken twee keer duurder dan in Duitsland.
Prijsverschillen voor merkproducten tussen de lidstaten (gemiddelde =
100)
Product Hoogste prijzen Laagste prijzen Verhouding - Goedkoopst /
Duurst
Evian mineraal water Finland 189 Frankrijk 44 4.3
Barilla spaghetti Zweden 138 Italië 59 2.3
Heinz Ketchup Italië 138 Duitsland 66 2.1
Kellogg's cornflakes Griekenland 152 VK 71 2.1
Reep Mars Denemarken 143 België 73 2.0
Coca-Cola Denemarken 139 Duitsland 73 1.9
Fanta Zweden 146 Nederland 77 1.9
Nivea scheerschuim VK 142 Frankrijk 81 1.8
Colgate tandpasta VK 126 Portugal / Spanje 76 1.7
Elvital shampoo Ierland 126 Spanje 76 1.7
Nescafé Italië 133 Griekenland 77 1.7
Deze prijsverschillen zijn niet het gevolg van één factor. Verschil in
concurrentiedruk tussen producten en landen lijkt deze verschillen
voor een groot deel te verklaren, maar ook cultuur, klimaat, lokale
voorkeuren en vervoerskosten zijn hier debet aan.
De zeer grote verschillen voor sommige artikelen lijken erop te wijzen dat sommige producenten gebruikmaken van de marktversnippering door op verschillende nationale markten verschillende prijzen te hanteren. Er is heel veel ruimte voor verdere prijsconvergentie. Sommige regels lijken te verhinderen dat de prijzen omlaag gaan omdat zij kleinhandelaren belemmeren in hun pogingen om over de grenzen heen te adverteren, te kopen en te verkopen en/of strategieën voor de EU te ontwikkelen. Voorbeelden hiervan zijn het verschil in wetgeving betreffende commerciële communicatie, stadsplanning, het type producten dat mag worden verkocht en franchiseregelingen. Dit kan het voor kleinhandelaren moeilijker maken op nieuwe markten door te dringen en met de gevestigde bedrijven te concurreren.
De volledige tekst van het laatste Scorebord van de interne markt
staat op de internetsite Europa:
http://europa.eu.int/comm/internal_market/en/update/score/index.htm