Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut
Het weer nader verklaard
Franse zeestorm
De Franse zuidwestkust en de Dordogne zijn afgelopen maandag
getroffen door een storm, waarbij een dode viel te betreuren. De
noordwester blies een half uur lang met gemiddeld 100 km/u (windkracht
10). Bij Biscarosse en Cap Ferret schoten de windmeters uit tot 130
km/u. Landinwaarts werden in de Dordogne winden gemeten van 80 tot 90
km/u. De schade was enorm omdat veel bomen inmiddels vol in blad
staan, maar ook gebouwen liepen schade op en duizenden mensen kwamen
zonder stroom te zitten.
Het noodweer hing samen met de passage van een koufront waardoor
enorme temperatuurverschillen ontstonden. De zee voor de Franse
zuidwestkust heeft half mei nog een temperatuur van 14 graden terwijl
het binnenland meer dan 25 graden noteerde. Zulke grote verschillen
leveren een impuls aan de buienactiviteit, waarbij zich een stormveld
kan ontwikkelen. Ook in ons land kan dat gebeuren zoals op 7 juni 1997
(zwarte zaterdag), toen veel watersporters in problemen raakten en
vijf mensen de dood vonden. Eerst werd het landinwaarts warm met
tropische temperaturen van ruim 30 graden, maar in de middag volgde
afkoeling vanuit zee met zwaar onweer. De wind wakkerde midden op de
dag in korte tijd aan tot storm met windstoten van 120 km/u.In
Frankrijk kunnen zich ook dergelijke heftige verschijnselen voordoen.
In de Golfe de Gascogne worden ze "galernes" of "coup du tabac"
genoemd. Aan de Spaanse noordkust bij Bilbao spreekt men van
"brouillarta". Karakteristiek is het zonnige en warme zomerweer dat
eraan voorafgaat. In een kwartier slaat het weer volledig om waarbij
de storm opsteekt uit west tot noordwest en de vochtigheid van de
lucht sterk toeneemt.
De vochtige koele zeelucht wordt tegen de bergen langs de kustlijn
geperst waarbij over kleine afstanden grote temperatuur- en
drukverschillen ontstaan. Het noodweer manifesteert zich in de middag
tussen mei en augustus wanneer de tegenstellingen in temperatuur het
grootst kunnen zijn. Niet alleen in Frankrijk maar ook langs andere
bergachtige kusten, zoals in de Verenigde Staten, Zuid-Afrika, Nieuw
Zeeland en de Andalusische kust in het zuiden van Spanje doen zich
dergelijke "galernes" voor.
Volgens de Franse meteorologische dienst doet het verschijnsel in zijn
heftigste vorm zich langs de Baskische kust gemiddeld een keer per
jaar voor. Zo'n vijf keer per jaar worden hier zwakkere "galernes"
waargenomen. In het verleden vielen er bij dergelijke plotselinge
stormen soms honderden doden, tegenwoordig wordt gewaarschuwd.
Met dank aan Paul de Bruijn, oud meteoroloog KNMI en Météo France
Bron: David, Patrick. Les galernes du golfe de Gascogne.
Atmosphèriques, Janvier 2002.
Lokale winden in het weer nader verklaard
Index het weer nader verklaard
Laatste wijziging: 15 mei 2002
Vragen en reacties:
Harry Geurts, PR & Voorlichting KNMI
Copyright © KNMI