Rijksuniversiteit Groningen
Voorspellen van de prognose bij eierstokkanker
Patiënten met eierstokkanker in een vergevorderd stadium zijn moeilijk
te behandelen, omdat de tumoren vaak ongevoelig zijn voor
chemotherapie of dat zijn geworden door de behandeling. Om hiervoor
een oplossing te vinden, moet eerst bekend zijn welke cellulaire
mechanismen een rol spelen bij de medicijnresistentie. Henriëtte Arts
onderzocht daarom hoe tumorcellen op chemotherapeutica regeren en of
die reactie te voorspellen is. Zeker is dat medicijnresistentie door
een veelheid aan factoren veroorzaakt kan worden. Een van de mogelijke
oorzaken is de aanwezigheid van eiwitten die de chemotherapeutica snel
de cel weer uit kunnen pompen of onschadelijk kunnen maken. Arts
bestudeerde de invloed van vier van dergelijke eiwitten op de prognose
van patiënten met eierstokkanker. Het blijkt dat er geen relatie is
tussen de verhoogde aanwezigheid van de eiwitten en de overleving van
patiënten.
Cellen, dus ook tumorcellen, zijn in staat zichzelf te vernietigen op
het moment dat het DNA onherstelbaar is beschadigd. De meeste
chemotherapeutica maken gebruik van dit mechanisme, apoptose geheten.
Maar steeds vaker treedt apoptose niet op, wat een mogelijke oorzaak
is van medicijnresistentie. Inmiddels zijn er veel eiwitten
geïdentificeerd waarvan bekend is dat ze een rol spelen in het
apoptotische proces. Arts bestudeerde de aanwezigheid van deze
eiwitten in normale eierstokken en in goedaardige en kwaadaardige
eierstokgezwellen. Het blijkt dat deze eiwitten inderdaad voorkomen in
eierstoktumoren en zelfs nog in sterkere mate na een
chemotherapiebehandeling. De promovendus verwacht dat het gebruik van
medicijnen die tegen deze eiwitten gericht zijn, in combinatie met de
standaard chemotherapie, in de toekomst zal leiden tot een
effectievere behandeling van patiënten met eierstokkanker. /ImK
Henriëtte Arts (Haps, 1965) studeerde geneeskunde in Maastricht. Ze
verrichtte haar promotieonderzoek bij de afdelingen Medische
Oncologie, Gynaecologie en Pathologie van het Academisch Ziekenhuis
Groningen. Haar onderzoek is gefinancierd door het Koningin Wilhelmina
Fonds/de Nederlandse Kankerbestrijding.
Datum en tijd
woensdag 27 mei 2002, 16.00 uur
Promovendus
mw. H.J.G. Arts, tel. (050)361 30 00, fax (050)361 18 06, e-mail:
h.j.g.arts@og.azg.nl (werk)
Proefschrift
Studies in ovarian cancer of factors related to prognosis, tumor
growth and aggressiveness
Promotores
prof.dr. E.G.E. de Vries en prof.dr. A.G.J. van der Zee
Faculteit
medische wetenschappen
Plaats
Aula Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen
Promotie