Rijksvoorlichtingsdienst
Het Koninklijk Huis
04/06/02 Prins van Oranje stelt historisch gemaal De Cruquius in beweging en geeft gemaal Vijfhuizen een nieuwe naam.
Zijne Koninklijke Hoogheid de Prins van Oranje zal op dinsdag 4 juni
2002 in de gemeente Haarlemmermeer de stoommachine van het historisch
gemaal De Cruquius opnieuw in beweging stellen. Vervolgens zal de
Prins het enkele kilometers verderop gelegen nieuwe gemaal Vijfhuizen
de naam van Koning Willem I geven.
Het stoomgemaal De Cruquius werd in 1848 gebouwd om met twee
zustergemalen het Haarlemmermeer droog te pompen en de vervolgens
ontstane polder droog te houden. De machinekamer van De Cruquius met
de grootste stoommachine ter wereld vormde het hoogtepunt van het
stoomtijdperk. In 1932 werd De Cruquius buiten dienst gesteld.
Sindsdien is het in gebruik als museum over watermanagement door de
eeuwen heen. Het historische stoomgemaal is vrijwel geheel in zijn
oorspronkelijke staat bewaard gebleven en wordt nu - na een grondige
restauratie - hydraulisch in beweging gesteld, zodat zichtbaar wordt
hoe de Haarlemmermeerpolder vroeger werd drooggepompt.
Het aanzien van de Haarlemmermeerpolder verandert 150 jaar later in
hoog tempo.Uitbreiding van Hoofddorp, Nieuw-Vennep en Schiphol, de
aanleg van wegen en spoorlijnen en de ontwikkeling van natuur- en
recreatiegebieden zorgen voor een metamorfose van de polder. Daarbij
is het steeds de taak van het Waterschap Groot-Haarlemmermeer om de
waterhuishouding van dit gebied effectief te regelen. Een van de
maatregelen daartoe is de bouw van het nieuwe hoofdgemaal in
Vijfhuizen.
In tegenstelling tot de neogotische architectuur van De Cruquius,
waarmee de industriële vooruitgang werd benadrukt, is bij het
bedieningsgebouw van het nieuwe gemaal gekozen voor het uiterlijk van
een kapschuur, zodat het zo min mogelijk opvalt in de omgeving. De
stoommachines toen zijn nu elektromotoren en het vorstelijk uiterlijk
van De Cruquius staat tegenover de inpassing in de natuurlijke
omgeving van gemaal Vijfhuizen nu. De naam die dit gemaal krijgt, is
een hommage aan de grote inspirator van de droogmaking van het
Haarlemmermeer: Koning Willem I.