Technische Universiteit Delft
Alle promoties, intree- en afscheidsredes worden gehouden in de Aula van de
TU Delft, Mekelweg 5, Delft
Promotie
Efficiëntie van tekst, beeld en animatie
10 juni 2002 | 16.00 uur
hr. P.H. Westendorp | doctorandus in de Nederlandse taal en letterkunde.
promotoren | Prof. P.P. Mijksenaar en prof.dr. J.M. Dirken Eur Ing. (beiden
fac OCP)
Presentation media for product interaction
Dit onderzoek betreft de relatieve efficiëntie van tekst, beeld en animatie
voor gebruiksinstructies van technisch complexe producten. De historische
ontwikkeling van specifieke instructies voor producten wordt geschetst,
evenals het kader waarbinnen conclusies dienen te worden gezien. Aan de orde
komen daartoe het communicatieproces tussen makers en gebruikers van
gebruiksinstructies en het communicatie- en interactieproces van mensen die
technisch complexe producten gebruiken en daarbij gebruiksinstructies
consulteren. Verder worden perceptieve en cognitieve aspecten behandeld die
een rol spelen bij het (de-)activeren van functies van dit soort producten.
Er wordt o.a. betoogd dat gebruikers veeleer een lineair-procedurele mentale
representatie opbouwen dan een grafisch-spatiële mentale representatie.
Hierna wordt een taxonomie geïntroduceerd van soorten informatie die in
gebruiksinstructies kunnen voorkomen. Op basis daarvan zijn diverse tests
uitgevoerd waarbij voor enkele typen informatie onderzocht is welk medium
(tekst, stroomdiagrammen, realistisch beeld of animatie) het meest efficiënt
is. Hieruit bleek o.a. tekst voor het direct toepassen van operationele
informatie het meest efficiënt, beeld minder efficiënt en animatie het
minst. Herhaling toonde echter aan dat het leereffect op langere termijn van
beeld en vooral van animaties groter is.
In de conclusies wordt o.a. gepleit voor intensievere samenwerking van
ontwerpers van user interfaces en user assistance. Een van de adviezen is om
bij het ontwerpen van user interfaces zoveel mogelijk uit te gaan van het
lineair-procedurele mentale model dat gebruikers ontwikkelen. Verder wordt
aanbevolen om ervan uit te gaan dat gebruikers vaak niet de meest efficiënte
handelingsvolgorde zullen volgen, maar een hen bekende volgorde van
handelen, waarvan ze weten dat die tot gewenst resultaat leidt, maar
wellicht niet op de meest efficiënte manier.
Voor verder lezen
* Paul Mijksenaar & Piet Westendorp (2000), Hier openen: de kunst van
de visuele instructies. Koenemann Verlag, Keulen.
* Piet Westendorp, Rob Punselie & Carel Jansen (eds.) (2000),
Interface Design & Document Design. Rodopi, Amsterdam/Atlanta.
Maarten van der Sanden
Wetenschapsvoorlichter
Communicatie & Marketing Groep / TU Delft
tel.: 015 2785454
fax.: 015 2781855
GSM: 06 20408176