AutoRai
12-6-2002
Laatste Saab 9-3 hatchback uit Trollhättan
Een kenmerkend model van Saab maakt een laatste buiging voor zijn
trouwe publiek. De combi-coupé, die al sinds de jaren '70 deel
uitmaakt van het Saab-gamma, neemt afscheid.
Onlangs is in de Saab-fabriek in Trollhättan het laatste exemplaar,
een 9-3 vijfdeurs hatchback, van de band gerold. Alleen in het Finse
Uusikaupunki gaat de productie nog voor de Scandinavische markten even
door. De nieuwe generatie 9-3 betreedt het toneel echter met een
vierdeurs Sport Sedan en daarmee speelt Saab opnieuw een
onderscheidende rol.
De vijfdeurs hatchback van Saab stamt uit de beginjaren zeventig.
Bjorn Envall, destijds hoofd van de afdeling Design, ontwierp de
toenmalige Saab 99 als alternatief voor een traditionele stationwagen.
Waarom zou je met een auto rijden die lijkt op een bedrijfswagen als
het niet nodig is? vroeg hij zich af. Envall combineerde een sportief
profiel van een coupé met praktische zaken, zoals een grote tot aan de
bumper doorlopende achterklep en een volledig neerklapbare achterbank.
Dit bijzondere van de Saab 99 werd doorgetrokken in twee generaties
van de Saab 900 en in de latere 9-3.
Pionier
Saab behoorde tot de eerste fabrikanten die een vijfdeurs hatchback
uitbrachten voor de top van de markt. Het beeld van een grote
vijfdeurs hatchback is altijd nauw verbonden geweest met Saab. Het
sportieve voorkomen en de dynamische kwaliteiten van een combi-coupé
zijn uitgegroeid tot een handelsmerk en tot een niche in de topklasse,
die zeker toen vooral werd gedomineerd door sedans en daarvan
afgeleide stationwagens.
De eerste generatie 900 van de beginjaren tachtig bezorgde Saab een
reputatie als producent van sportieve, veelzijdige turbo-autos van een
eigen karakter en met technische spitsvondigheden. De lange neus, de
overhang achter, de ronde voorruit, vijf deuren en de kleine extra
zijruiten achterin typeerden de 900. Dat gold ook voor de eigenzinnige
opstelling van de motor. Die stond in de lengterichting (dus niet
dwars op de rijrichting zoals bij veel voorwielaandrijvers) en de
uitgaande aandrijfas voor de versnellingsbak (prise-as) zat daarbij
aan de voorzijde van het blok in plaats van aan de achterkant, wat
destijds meer gebruikelijk was.
Achter de behoorlijk forse buitenmaten zat echter geen al te ruim
interieur. Dat veranderde met de komst van de tweede generatie 900 in
het najaar van 1993. Een frisse vormgeving van carrosserie en
interieur in combinatie met een uitgebreide standaarduitrusting en een
meer ruimte opleverende overdwars geplaatste motor maakte Saab
aantrekkelijk voor een groter publiek. Met name de vijfdeurs zorgde
voor een opvallende stijging van de verkopen.
Talladega
Kracht en kwaliteit van Saab kwamen in 1996 haarscherp in beeld
dankzij het spraakmakende evenement op het oval circuit in Talladega
in de Verenigde Staten. Zes geheel standaard Saabs 900 vestigden daar
veertig snelheids- en duurrecords, waarbij de 900 2.0 Turbo 25.000
mijl aflegde met een gemiddelde snelheid van 226 kilometer per uur. De
nieuwe 900 had bovendien een aantal innovatieve voorzieningen, zoals
drie driepunts gordels achterin in combinatie met een neerklapbare
achterbank en de Black Panel functie in het dashboard. Die maakte het
mogelijk om de achtergrondverlichting van het instrumentenpaneel (op
die van de snelheidsmeter na) uit te schakelen om de ogen bij het
rijden in het donker meer ontspanning te bieden. De 9-3 vormde in 1998
een evolutie van de tweede generatie 900. Subtiele uiterlijke
wijzigingen gingen samen met meer dan tweeduizend technische
veranderingen die zorgden voor een verdere verfijning van rijgedrag,
handelbaarheid en besturing. En Saab introduceerde voor het eerst in
zijn bestaan een dieselmotor.
Populairste
De 900/9-3 serie groeide uit tot Saabs meest populaire modellijn met
een totale productie van 1.489.600 exemplaren sinds 1978. De productie
van de huidige 9-3 gaat specifiek voor een aantal noordelijke markten
nog één jaar door in de fabriek in het Finse Uusikaupunki en daarna
valt het doek definitief voor een model dat een grote bijdrage heeft
geleverd aan de Saab-historie. Op dit moment heeft de 9-3 een aantal
bijzonder aantrekkelijk geprijsde uitvoeringen, zoals een Euro- en
Business Edition.