Rijksuniversiteit Groningen
Receptoren van neutrofines reageren verschillend op deze
zenuwcelgroeifactoren
Het zenuwstelsel van de mens bestaat uit ongeveer 85 miljard
zenuwcellen (neuronen). Die zijn georganiseerd in een ingewikkeld
netwerk, waarbij de verschillende uitlopers van de zenuwcellen met
elkaar en andere cellen verbonden zijn, zodat zenuwprikkels op een
correcte manier worden doorgegeven. Tijdens de ontwikkeling van het
zenuwstelsel in een embryo worden er meer zenuwcellen aangemaakt dan
er uiteindelijk in een volwassen organisme aanwezig zijn. Waarom
overleeft de ene cel wel dit ontwikkelingsproces en de andere niet? En
hoe 'weet' een cel waar zijn uitlopers contact moeten maken en waar
niet? Neutrofines spelen hierbij een belangrijke rol. Deze
groeifactoren worden afgescheiden door de 'doelcellen' waar de
zenuwceluitlopers naartoe groeien en kunnen zodoende de zenuwcellen op
afstand instrueren. In de verre toekomst hoopt men neutrofines in te
kunnen zetten tegen degeneratieziekten van hersen- en ander
zenuwweefsel. Neutrofines activeren 'ontvangers' (receptoren) die
Trk's genoemd worden. De neurotrofine bindt aan het deel dat uit de
cel steekt, en dat activeert weer het deel van de receptor dat aan de
binnenkant van de cel zit. Vervolgens kunnen eiwitten in de cel aan de
receptor binden en geactiveerd raken en op hun beurt weer andere
eiwitten binden en activeren. Deze opeenvolging heet
signaaltransductie. De verschillende neurotrofines binden aan een of
meer van de drie leden van de Trk receptorfamilie (TrkA, -B en -C).
Moleculair bioloog Antonio Postigo onderzocht of alle neurotrofines
hun receptoren op identieke wijze activeren, zoals tot nu toe werd
aangenomen. Hij deed dit met transgene muizen waarvan het binnendeel
van de receptoren TrkB en TrkC op gelijke wijze gehandicapt
(gemuteerd) was in hun signaaltransductie mogelijkheden. Zo toonde hij
aan dat beide receptoren hun gemuteerd binnendeel op gelijke wijze
gebruiken om neuronale celoverleving te doen plaatsvinden. Echter, het
in stand houden van zenuwceluitlopers is ernstig verminderd in de TrkB
mutant, maar niet de TrkC mutant. Hij kon bovendien aantonen dat de
mutatie in beide receptoren een verschillend effect heeft op de
aanschakeling van de receptor. Wel is het nu nog onduidelijk waar de
specificiteit ligt met betrekking tot het stimuleren van zenuwcellen
door neurotrofines. /FC
Antonio Postigo (Maassluis, 1970) studeerde biologie aan de
Rijksuniversiteit Groningen, waar hij ook promoveert. Zijn
promotieonderzoek deed hij echter in de groep van Dr. Rüdiger Klein
aan het Europees Moleculair Biologisch Laboratorium (E.M.B.L) te
Heidelberg, Duitsland. Inmiddels werkt hij als Postdoctoral Fellow aan
het London Research Institute van Cancer Research UK in Londen (GB).
Datum en tijd
vrijdag 14 juni 2002, 14.15 uur
Promovendus
J.A. Postigo, tel. 00 44 20 726 937 34, e-mail:
antonio.postigo@cancer.org.uk (werk)
Proefschrift
In vivo analysis of Trk receptor signalling in the mouse nervous
system
Promotor
prof.dr. W. Kruijer
Faculteit
wiskunde en natuurwetenschappen
Plaats
Aula Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen
Promotie