Persbericht Trimbos-instituut
Reisverhalen
TE VERSCHIJNEN OP 3 JULI 2002
Het Maandblad Geestelijke volksgezondheid in de zomer
Geestelijke gezondheidszorg (ggz) wordt vaak afgeschilderd als een
luxevoorziening. Maar juist in veel ontwikkelingslanden is het bittere
noodzaak. Het MGv onderneemt deze zomer een (niet zo zonnige) tocht
over drie continenten.
Rosita Korste en Joop de Jong beschrijven het enige psychiatrische
ziekenhuis van Suriname, dat de sporen draagt van de politieke en
economische crisis die volgde op de onafhankelijkwording: het gaat
gebukt onder gebrek aan geld, en dus aan personeel, medicijnen en
allerlei andere middelen.
Met de geestelijke volksgezondheid in Afghanistan is het slecht
gesteld, signaleert Frank Kortmann. HealthNet International traint
artsen en verpleegkundigen in het herkennen en behandelen van
psychische stoornissen. Dezen op hun beurt doen een beroep op lokale
sleutelfiguren: onderwijzers, dorpshoofden, geestelijken en
vroedvrouwen.
Zo'n aanpak wordt al langer beproefd in Cambodja, een van de
werkgebieden van tpo Peace of Mind. Felix Dronkers en Bowinneth Phem
beschrijven het opzetten van een eenvoudige, laagdrempelige, op
inheemse leest geschoeide vorm van psychosociale zorg.
Ceaucescu was geen Pol Pot of Taliban, maar de overheidsterreur in
Roemenië ging verder dan elders in Oost Europa. Psychiatrische
instellingen bleven bestaan, maar zonder middelen: psychofarmaca waren
schaars, en psychotherapie werd bij decreet afgeschaft. Ook na de
omwenteling kwam het vaak niet tot een goed gesprek, want wantrouwen
overheerst
Hervorming van de psychiatrie in postcommunistische samenlevingen
wordt vaak belemmerd door wat er bleef: een onbetrouwbare overheid en
een oude garde van psychiaters die vasthouden aan massale,
wereldvreemde gestichten. Robert van Voren (Geneva Initiave on
Psychiatry) schrijft over de ontwikkeling van de ggz in het Litouwse
Vilnius en het Russische St. Petersburg. Ook nu er eind is gemaakt aan
politiek misbruik van de psychiatrie (maar wat heet? vraagt Jan Pols
in zijn bespreking van een Russische documentaire), staan patiënten
zwak - vooral als ze geen smeergeld kunnen bieden. Van
extramuralisering komt nog niet veel, mede door het verzet van de
farmaceutische industrie.
Jack Dekker, Pim Duurkoop en Peter van Loon keken rond in de
chronische psychiatrie in Londen. In plaats van de gestichten kwam
daar een scala van woonvoorzieningen. De 'ontbedding' ging zelfs zo
ver, dat men nu kampt met een tekort. Niet alle patiënten blijken op
den duur geschikt voor leven in een wijk.
Van betekenis voor de toekomst van de ggz in Nederland zijn vooral de
twee bijdragen van J. Ormel, die laat zien waarom men de zorg voor
depressieve patiënten niet enkel aan huisartsen moet overlaten.
In oktober 1979 introduceerde toenmalig MGv-eindredacteur A.J. Heerma van Voss '...een nieuwe, wellicht ongeregeld verschijnende rubriek, waarin de redactieleden zich wat persoonlijker mogen laten kennen... Vorige maand verscheen de 250e aflevering. Dit nummer biedt een overzicht van ruim 1001 kolommen Buiten de orde.
Het Maandblad Geestelijke volksgezondheid (MGv) is een uitgave van het
Trimbos-instituut (Netherlands Institute of Mental Health and
Addiction) in samenwerking met Bohn Stafleu Van Loghum. Het heeft een
onafhankelijke redactie. Journalisten en politici kunnen een gratis
exemplaar aanvragen: tel. 030-297 11 00 (fax: 030-297
11 11); e-mail: mgv@trimbos.nl of: MGv, Postbus 725; 3500 AS Utrecht.
Anderen kunnen een exemplaar bestellen bij de uitgeverij: BSL
Klantenservice, Postbus 246; 3990 GA Houten; tel.: 030-638 37 36 (fax:
030-638 39 99); website: http://www.bsl.nl.
Zie ook de inhoudsopgave van het laatstverschenen nummer.
---