Vereniging Reizigers Openbaar Vervoer (ROVER)
Reizigersvereniging ROVER niet langer gerust op spoorveiligheid
Railned Spoorwegveiligheid heeft de Trendanalyse 2001 "Trends in
veiligheid van het spoorwegsysteem in Nederland" opgesteld. Deze
analyse laat zien dat de spoorveiligheid steeds verder onder druk is
komen te staan. Weliswaar zijn "Engelse toestanden" in Nederland nog
niet aan de orde, maar er wordt door Nederlandse treinen steeds vaker
door rood gereden, en de technische toestand van de sporen laat te
wensen over. ROVER is er altijd vanuit gegaan dat de veiligheid goed
is geregeld, maar uit deze analyse blijkt dat er sprake is van een
zorgelijke ontwikkeling. ROVER is er in dit kader verontrust over dat
Verkeer en Waterstaat tegenover de consumentenorganisaties heeft
aangegeven, niet verantwoordelijk te zijn voor de kwaliteit van de
railinfrastructuur.
In de trendanalyse komen onder meer de volgende zaken naar voren:
1. de stijgende trend - sinds begin jaren '90 - in het aantal passages
van stoptonend sein (STS). Van de 6 treinbotsingen in 2001 hadden er 4
te maken met STS-passage;
2. de sinds circa 1990 duidelijk verslechterende technische staat van
de infrastructuur, o.a. tot uiting komend in toenemende aantallen
meldingen van scheuren in railstaven, wisselstoringen en knikken en
verzakkingen in het spoor: deze zaken kunnen direct of indirect leiden
tot gevaarlijke situaties;
3. de onbetrouwbaarheid van cijfers die belangrijke aanwijzingen geven
over de veiligheid.
Op punt 1 loopt momenteel onderzoek naar oorzaken en mogelijkheden om
risico's te beperken, onder andere door de Raad voor de
Transportveiligheid. Hopelijk komt daar snel resultaat uit. ROVER
heeft aanwijzingen dat mobiel telefoneren door machinisten een rol
heeft gespeeld bij meerdere recente treinbotsingen. Hun collega's in
het wegverkeer mogen dit uitsluitend nog hands-free. Verder worden
machinisten soms afgeleid door collega-machinisten en conducteurs die
zich eveneens in de cabine bevinden.
Punt 2 openbaarde zich o.a. enkele geleden ook weer toen de
temperatuur tot 30 graden steeg. Het geeft te denken dat in het
Railned-rapport staat dat er kritieke delen van het net zijn (met
NEFIT-spoor) waar verscherpte controle nodig is bij temperaturen van
25 graden of meer. ROVER vindt dat het ministerie van Verkeer en
Waterstaat op zeer korte termijn duidelijk moet maken hoe deze
problemen worden aangepakt.
Op punt 3 doet Railned een aanbeveling die de minister heeft
overgenomen. Deze komt erop neer dat men de veiligheid beter wil
monitoren. ROVER is blij dat de minister op deze manier het belang van
goede monitoring voor de spoorwegveiligheid onderschrijft.
Verder blijkt uit de Trendanalyse dat het aantal Eenheden van
Bedrijfshinder (EVB) sinds 1995 onafgebroken stijgt, waarbij de
stijging in 2001 de sterkste is in de hele periode. Dit bevestigt wat
ROVER zelf ook steeds heeft geconstateerd. Railned noemt in de
trendanalyse de EVB relevant als maat voor de kwaliteit van het
spoorwegsysteem (pagina 22).
Er is dus reden tot zorg over de richting waarin de veiligheid op het
Nederlandse spoor zich ontwikkelt. De veiligheidszorg bij de
Nederlandse Spoorwegen heeft altijd op een zeer hoog plan gestaan.
Daardoor vormt een negatieve ontwikkeling niet van vandaag op morgen
een zodanige bedreiging dat reizigers in Nederland nu bang moeten zijn
om in de trein te stappen. Maar wanneer het tij niet wordt gekeerd,
zal onherroepelijk een moment aanbreken waarop het vervoer per spoor
echt gevaarlijk wordt. Er is dus alle aanleiding voor een betere
kwaliteitszorg op het spoor. In dat verband is het zeer verontrustend
dat Verkeer en Waterstaat tegenover de consumentenorganisaties in het
LOCOV heeft uitgesproken dat Verkeer en Waterstaat niet op de
kwaliteit van Rail Infrabeheer aanspreekbaar is en dat over deze
verantwoordelijkheid bij diverse betrokken partijen kennelijk
misverstanden hebben bestaan. Met het op afstand zetten van de
taakorganisaties zijn de verantwoordelijkheden blijkbaar niet goed
afgebakend. ROVER vindt dat Verkeer en Waterstaat daarover ten
spoedigste helderheid moet verschaffen. Over zaken die de veiligheid
raken mag geen enkele onduidelijkheid bestaan: ook de veiligheid is
een onderwerp dat naar het oordeel van ROVER valt onder de noemer
"kwaliteit".
Een belangrijke opgave voor de nieuwe minister van Verkeer en
Waterstaat is het ombuigen van de neerwaartse trend in de
railveiligheid. Minister Netelenbos heeft vorig jaar een paar maal
tegen de Kamer gezegd dat zij niet op ieder haperend wissel wil worden
aangesproken. Maar ROVER is van mening dat de minister wèl
aanspreekbaar moet zijn als de technische kwaliteit van de rails,
wissels en beveiliging zo slecht wordt dat van veilig treinverkeer
niet langer sprake is. ROVER vindt dat gebruikers van het openbaar
vervoer hun bestemming niet alleen op tijd en comfortabel moeten
bereiken, maar ook veilig. Vandaag en ook in de toekomst!
Laatst gewijzigd: 18 juli 2002
---