PERSBERICHT
INTERNET EN CULTUURBELEID.
Over de gevolgen van ICT voor het cultuurbeleid van de Nederlandse
overheid
WRR Voorstudies en achtergronden V114
---
ICT noopt tot herijking cultuurbeleid
7 augustus 2002
Ook het Nederlandse cultuurbeleid is onderhevig aan veranderingen als gevolg van ICT en internet. Juist in een complexe en snel wisselende, door ICT gekenmerkte samenleving zal de overheid in toenemende mate het publieke belang van de verschillende functies en aspecten van cultuur opnieuw moeten wegen. De kracht van het nieuwe cultuurbeleid moet meer liggen in een goede inhoudelijke doordenking van het beleid dan in de hoeveelheid middelen die de overheid ter beschikking stelt.
Dit zijn de hoofdconclusies van het onderzoek van WRR-medewerker
F.J.P.M. Hoefnagel, Internet en cultuurbeleid. Over de gevolgen van
ICT voor het cultuurbeleid van de Nederlandse overheid, dat is
gepubliceerd in de reeks Voorstudies en achtergronden van de WRR. De
studie is geëntameerd mede op verzoek van de staatssecretaris voor
cultuur uit het vorige kabinet.
In zijn studie komt de auteur tot de bevinding dat de meest
ingrijpende vragen die ICT oproept voor het cultuurbeleid, vooral
liggen op het niveau van de doelbepaling en het aanmerken van publieke
belangen, gegeven de nieuwe beleidscontext die de technologische
ontwikkeling schept. Het gaat hierbij om vrij fundamentele zaken,
zoals de legitimatie van het cultuurbeleid, de rol van de overheid bij
de inhoudelijke beoordeling van cultuur, de invulling van het begrip
culturele kwaliteit als beleidsnorm en om de relatie tussen publieke
en private arrangementen voor de instandhouding en bevordering van
cultuur.
Intensivering cultuurbeleid
Op sommige onderdelen zijn er goede redenen het bestaande
overheidsbeleid te handhaven of zelfs te intensiveren. Zo maken ICT en
internet dat de collecties in musea, archieven en bibliotheken
gemakkelijker toegankelijk worden voor de individuele gebruiker. Het
netwerk van voorzieningen op het terrein van de algemene vorming,
zoals scholen en bibliotheken, zijn bij uitstek geschikt om iedere
burger de kennis en vaardigheden bij te brengen om met het nieuwe,
overstelpende aanbod van informatie om te kunnen gaan en gerichte
vragen te kunnen stellen. Ook hebben vooral openbare bibliotheken een
sterke traditie in het ontsluiten van informatie, die de keuzevrijheid
van de gebruiker respecteert. Deze publieke instellingen hebben op dit
punt een voordeel ten opzichte van de meer commerciële intermediairs
op het internet.
Afbouwen cultuurbeleid
In het traditionele beleid vinden veel publieke culturele
voorzieningen hun ratio in de overweging dat zij in een hoog
ontwikkelde maatschappij aanwezig en voor iedere burger toegankelijk
moeten zijn. In de nieuwe context kunnen er echter goede redenen zijn
om bepaalde onderdelen van het cultuurbeleid van de nationale overheid
af te bouwen. Waar zich bijvoorbeeld nieuwe commerciële instellingen,
zoals virtuele veilingen, galeries en artotheken, ontwikkelen die de
culturele vraag en aanbod bij elkaar brengen, zal een overheidsbeleid
op dit punt maatschappelijk minder nodig zijn. Een ander voorbeeld
betreft de ordening van culturele markten, zoals die traditioneel
gestalte krijgt in het auteursrecht. Hier hebben nationale overheden
hun vroegere dominante rol van regelsteller verloren aan het
internationale veld.
Beleidsredenering
Het is steeds van belang om zo goed mogelijk te traceren waar
culturele waarden en doelen bij uitstek blijven vragen om publieke
arrangementen of juist kunnen worden overgelaten aan de markt. De
auteur biedt een beleidsredenering die op hoofdlijnen richting geeft,
maar ook ruimte biedt en zo een goede basis is voor de vervolgfasen
van het beleid.
---
F.J.P.M. Hoefnagel (2002) Internet en cultuurbeleid. Over de gevolgen
van ICT voor het cultuurbeleid van de Nederlandse overheid, WRR
Voorstudies en achtergronden V114, Den Haag. ISBN 90 1209 681 2.
---
Deze publicatie (Prijs 14.95) is te bestellen bij:
Sdu Servicecentrum Uitgeverijen
Postbus 20014
2500 EA 's-Gravenhage
tel. 070-378 9880
fax 070-378 9783
U kunt ook rechtstreeks via de bestelpagina op de internet site van de
Sdu bestellen
De publicatie is in zijn geheel ook beschikbaar op de website van de
WRR: Internet en cultuurbeleid. Over de gevolgen van ICT voor het
cultuurbeleid van de Nederlandse overheid.
---
Nadere inlichtingen zijn te verkrijgen bij het bureau van de WRR:
S.J. Langeweg tel. 070 - 356 4651
F.J.P.M. Hoefnagel tel. 070 356 4673
---