Stichting Astronomisch Onderzoek in Nederland (ASTRON)
P E R S B E R I C H T
Dwingeloo, 9 september 2002
ASTRON EN KU NIJMEGEN BENOEMEN LOFAR HOOGLERAAR
De Katholieke Universiteit van Nijmegen heeft in samenwerking met
sterrenkundig instituut ASTRON te Dwingeloo prof. dr. H.D.E. Falcke
benoemd tot bijzonder hoogleraar Hoge Energie Astrofysica. De
benoeming is gedaan in het kader van het LOFAR project en geldt voor
een periode van 5 jaar. Het onderzoek van dr. Falcke richt zich op het
detecteren en analyseren van zeer-hoog energetische kosmische
straling. Deze straling is zeer moeilijk te detecteren met de huidige
telescopen en de verwachting is dat LOFAR hier een wetenschappelijke
doorbraak kan bewerkstelligen.
Heino Falcke (1966) promoveerde in 1994 summa cum laude op het
proefschrift Starved Holes and Active Nuclei the Central Engine in
Galactic Centers. Hij is verbonden als privatdozent aan de
RFW-Universiteit te Bonn. Prof. Falcke is een gerenommeerd
wetenschappelijk onderzoeker op het gebied van de Hoge-Energie
Astrofysica, in het bijzonder op het gebied van zwarte gaten in
actieve kernen van Sterrenstelsels. Hij heeft onder andere
wetenschappelijke bijdrages geleverd aan het begrijpen van de
radiobundel (jet) in de kern van ons melkwegstelsel, evenals aan de
analyse van radiobundels en hun voorkomen bij accretieschijven in
quasars. Daarnaast heeft hij waarneemprogrammas opgezet van quasars en
verwante objecten zowel in het optische gebied (gebruik makend van de
Hubble Space Telescope, als met grote radiotelescopen
(VLBI-technieken).
Lofar
LOFAR (low frequency array) is een geheel nieuw type radiotelescoop,
dat is gebaseerd op een innovatief netwerkconcept. Het wordt de eerste
software radiotelescoop ter wereld. Met deze telescoop wordt het
gehele lage frequentiegebied (van 10 tot 250 MegaHertz, rondom de FM
band) voor het eerst toegankelijk voor wetenschappelijk onderzoek.
Astronomen verwachten veel onbekende dingen te vinden zoals de eerste
melkwegstelsels, die direct na de Oerknal zijn ontstaan, alsmede
kosmische straling van zeer hoge energie. Voor deze telescoop worden
er meer dan tienduizend antennetjes verspreid over een gebied ongeveer
400 km in diameter aan elkaar gekoppeld. Daarvoor worden zeer snelle
glasvezel datatransport kabels ontwikkeld die ook van belang zijn voor
het internet van de toekomst.
Afdeling Sterrenkunde KU Nijmegen
Het onderzoek van de Afdeling Sterrenkunde richt zich op de
hoge-energie astrofysica. Het heelal vormt een natuurkundig
laboratorium waar zich omstandigheden voordoen die we op Aarde niet
kunnen nabootsen en die liggen aan of voorbij de rand van onze huidige
kennis van de fysica. Het verkennen van deze rand en het begrijpen hoe
hoog-energetische astrofysische verschijnselen veroorzaakt worden en
de invloed die zij hebben op hun omgeving is het speerpunt van het
onderzoek in Nijmegen. Hiervoor wordt zowel observationeel onderzoek
als theoretisch onderzoek verricht, in nauwe samenwerking met de
Afdelingen experimentele (HEFIN) en theoretische hoge-energie fysica
(THEF) van de Katholieke Universiteit Nijmegen en het Nederlands
Instituut voor Hoge Energie en Kernfysica (NIKHEF).
Astron
De 120 medewerkers van sterrenkundig instituut ASTRON, gevestigd te
Dwingeloo maken sterrenkundige ontdekkingen van wereldformaat
mogelijk. In een eigen Technisch Laboratorium wordt ernaar gestreefd
om door technisch innovatief onderzoek voortdurend nieuwe
waarneemtechnieken te ontwikkelen. Bovendien exploiteert ASTRON eigen
waarneemfaciliteiten van wereldklasse zoals de Synthese Radio
Telescoop in Westerbork
---