Ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018
2500 EA Den Haag
uw brief van

uw kenmerk

ons kenmerk
VVA. 2002/2860
datum
13-09-2002

onderwerp
Voortgang I&R
TRC 2002/7591

bijlagen

Geachte Voorzitter,

In vervolg op de voortgangsrapportage over Identificatie en Registratie (I&R) van dieren van 28 februari 2002 (kenmerk VVA. 2002/613), en mede naar aanleiding van het verzoek van de vaste commissie voor Landbouw, Natuurbeheer en Visserij van 5 september jl. informeer ik u hierbij over de voortgang omtrent I&R. In de laatste voortgangsrapportage heeft de toenmalige minister van LNV u bericht dat het medebewind inzake I&R voor runderen, varkens en schapen & geiten per 1 januari 2002 is beëindigd en dat een groot deel van de ontvlechting van het I&R-systeem voor runderen is gerealiseerd. Met betrekking tot de nieuwbouw is melding gemaakt van een lopend harmonisatieonderzoek. Inmiddels is de ontvlechting van het I&R-systeem voor runderen volledig afgerond en is de ontvlechting van de I&R-systemen voor de andere diersoorten flink gevorderd. Het harmonisatieonderzoek ten behoeve van de nieuwbouw van het I&R-stelsel is in maart jl. afgerond en de volgende stappen zijn gezet in het kader van het nieuwbouwtraject, te weten de informatieanalyse en een onderzoek naar de haalbaarheid van elektronische identificatiemiddelen. In deze brief informeer ik u over de laatste stand van zaken met betrekking tot het I&R-project.

datum
13-09-2002

kenmerk
VVA. 2002/2860

bijlage

Ontvlechting I&R-runderen, -schapen en geiten, -varkens en UBN-uitgifte
I&R-Runderen
In de voortgangsrapportage van 28 februari jl. is gemeld dat het personeel van de Stichting Beheer Uitvoering taken I&R-Bureau Runderen medio 2002 zal worden ondergebracht bij het ministerie van LNV. Ik kan u meedelen dat het personeel van eerdergenoemde stichting per 1 juli jl. in dienst is getreden van het ministerie van LNV, en wel bij het I&R-Bureau LNV van de Dienst Basisregistraties. Daarmee is de weg vrij om de Stichting Beheer Uitvoering taken I&R-Runderen binnenkort te liquideren.
Hiermee is de ontvlechting van taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden op het gebied van I&R-runderen een feit. Dit geldt ook voor de ontvlechting van de informatiestromen, systemen en de database met I&R-data, waarover met de Gezondheidsdienst voor Dieren overeenkomsten zijn afgesloten. Deze overeenkomsten met de GD zijn gesloten voor de periode tot het moment van in productie nemen van een nieuw door LNV te ontwikkelen I&R-systeem voor runderen.

I&R-schapen en geiten, I&R-varkens/RVL en UBN-uitgifte Met het oog op de registratie van de op de bedrijven per 1 januari 2003 aanwezige schapen en geiten als ook een tijdige oormerkverstrekking voor het nieuwe lammerseizoen wordt de uitvoering van I&R-schapen en geiten per 1 oktober 2002 ondergebracht bij het I&R-Bureau LNV.
Verder is met de GD afgesproken dat LNV de uitgifte van Unieke Bedrijfsnummers (UBN's) voor runderen, varkens en schapen & geiten met ingang van 1 januari 2003 eveneens zelf ter hand gaat nemen. Daarbij zal rekening worden gehouden met de belangen van de GD waar het betreft het kunnen beschikken over data ten behoeve van de uitvoering van programma's van de GD. De uitgifte en het beheer van UBN's zal eveneens worden ondergebracht bij het I&R-Bureau LNV. Ik ben voornemens de werkzaamheden voor I&R-varkens en de Regeling Varkensleveringen (RVL) ook in 2003 te laten plaatsvinden bij de GD. Hierover vindt thans overleg plaats met de GD.

Beschikbaar stellen van gegevens
Vanuit de bestaande I&R-systemen worden aan verschillende partijen (zoals veehouders, slachterijen, PVE, Gezondheidsdienst voor Dieren en CR-Delta) informatie verstrekt.
De informatie zal uitsluitend worden geleverd aan partijen, die daartoe wettelijk zijn geautoriseerd, dan wel door de houder van dieren zijn gemachtigd de informatie te ontvangen. Aansluiting zal worden gezocht bij nationale en Europese ontwikkelingen ten aanzien van het optimaliseren van het gebruik van informatie.

Stand van zaken nieuwbouw I&R
In de vorige rapportage bent u geïnformeerd over het harmonisatieonderzoek. De belangrijkste uitkomst van dit onderzoek was de aanbeveling om een nieuw, zoveel mogelijk generiek I&R-stelsel te ontwikkelen op basis van individuele identificatie en centrale registratie van runderen, schapen, geiten en varkens en inzet van elektronische oormerken. Daarbij is de opmerking geplaatst dat het van de varkenssector zelf zal afhangen of daadwerkelijk zal worden overgegaan op individuele identificatie van varkens. Als vervolg op dit onderzoek is in maart 2001 een informatieanalyse dieren gestart, waarbij processen en gegevens van het nieuwe I&R-systeem in modelvorm worden uitgewerkt en de risico's en maatregelen in het kader van de administratieve organisatie worden beschreven. De belanghebbenden uit de sectoren zijn bij de informatieanalyse betrokken, door middel van een Adviesgroep Runderen, een Adviesgroep Schapen en Geiten en een Adviesgroep Varkens. De informatieanalyse zal naar verwachting in november 2002 zijn afgerond. Parallel aan de informatieanalyse vindt een studie plaats naar de technische en economische haalbaarheid van de invoering van elektronische oormerken voor de sectoren runderen, varkens en schapen inclusief geiten. In deze studie wordt ook ingegaan op de financieringsmogelijkheden. Verwacht wordt dat medio oktober 2002 het onderzoeksrapport beschikbaar komt.

Nadat op basis van de informatieanalyse en de haalbaarheidsstudie besluitvorming heeft plaatsgevonden, zal een procedure worden gestart voor Europese aanbesteding van ontwerp en realisatie van het nieuwe I&R-systeem en zullen additionele activiteiten in gang worden gezet om andere onderdelen van het stelsel verder uit te werken. De vooraankondiging voor deze aanbestedingsprocedure heeft reeds plaatsgevonden.
Vooruitlopend op de resultaten van de informatieanalyse en het haalbaarheidsonderzoek inzake elektronische oormerken kan ik u mededelen dat er geen doorslaggevende redenen blijken te zijn om tot individuele identificatie van varkens over te gaan. Deze mening wordt gedeeld door de Adviesgroep varkens. Een en ander houdt in dat de bestaande I&R-varkens/RVL-regeling zal worden gecontinueerd, zij het dat aanpassingen op onderdelen daarvan niet mogen worden uitgesloten. Gezien de resultaten van deze evaluatie ben ik bereid om met het georganiseerde bedrijfsleven nader te overleggen over de juridische inbedding en de uitvoering van de I&R-varkensregeling. Naar aanleiding van recente berichtgeving in de pers dat de Landelijke Werkgroep Professionele Schapenhouders (LWPS) heeft besloten haar medewerking in de Adviesgroep schapen en geiten voorlopig te stoppen omdat de conclusies met betrekking tot de definitieve koers inzake de toepassing van individuele identificatie, registratie en melding van dieren en dierbewegingen in het kader van de nieuwbouw I&R voor schapen en geiten al zouden zijn vaststaan hecht ik er aan het volgende onder uw aandacht te brengen.
De vertegenwoordiger van de LWPS heeft zijn deelname in de adviesgroep beëindigd nadat zijn eis is afgewezen tot betaling van een vacatievergoeding voor deelname in de adviesgroep. Deze eis is door LNV afgewezen omdat betrokkenen in de adviesgroep geacht werden op te treden als behartiger van een deelbelang in de schapenhouderij. Voor dergelijke belangenbehartiging betaalt LNV immers geen vacatievergoedingen.
De definitieve koers van de nieuwbouw van I&R met betrekking tot schapen en geiten zal ik overigens eerst vaststellen na oplevering in oktober van de resultaten van eerdergenoemde informatieanalyse en het haalbaarheidsonderzoek naar de technische en economische haalbaarheid van de invoering van electronische oormerken. Bij de vaststelling van de definitieve koers zal ik de adviezen van de Klankbordgroep I&R en de adviesgroep schapen en geiten zeer nadrukkelijk mee laten wegen. Ik neem kennis van het feit dat de LWPS, zijnde 1 van de circa 10 belanghebbende organisaties die in de adviesgroep schapen en geiten zijn vertegenwoordigd, niet langer in de adviesgroep wenst te participeren.

Tussenoplossing schapen en geiten
Ook is u bericht dat, vooruitlopend op het nieuwe I&R-stelsel voor schapen en geiten dat is voorzien voor 2004, wordt gezocht naar een mogelijke tussenoplossing in de vorm van een I&R-systeem met betere traceringsmogelijkheden voor schapen en geiten, dat op relatief korte termijn kan worden gerealiseerd. Onlangs zijn de resultaten van het haalbaarheidsonderzoek naar een dergelijke tussenoplossing voor schapen en geiten beschikbaar gekomen, waarbij is uitgegaan van een centrale database waarin individuele dieren en hun verplaatsingen kunnen worden geregistreerd en waarbij gebruik wordt gemaakt van de bestaande plastic oormerken.
Uit dit onderzoek is gebleken dat deze optie nauwelijks haalbaar is in verband met de grote administratieve lastendruk en de grote foutenkans bij het met het oog aflezen van diernummers.
Volgens de Adviesgroep schapen en geiten, aan wie de resultaten van het haalbaarheidsonderzoek ook zijn voorgelegd, zou een tussenoplossing gebaseerd op elektronische oormerken meer kans kunnen maken. Het nadeel daarvan is echter dat zulks niet op heel korte termijn realiseerbaar is aangezien de resultaten van een onlangs gestarte praktijkproef met elektronische oormerken voor schapen en geiten pas in het najaar van 2003 beschikbaar komen. Mede gelet op de overige bevindingen uit het haalbaarheidsonderzoek heb ik besloten de aandacht te vestigen op verbetering van de bestaande I&R-regelgeving voor schapen en geiten en extra aandacht te geven aan handhaving. Er wordt naar gestreefd om per 1 januari 2003 de aangepaste regelgeving in werking te laten treden en deze gepaard te laten gaan met een passende handhaving.

Naleving I&R-voorschriften
In de vorige voortgangsrapportage bent u geïnformeerd over de stand van zaken rond de zwevende runderen. Dit zijn runderen waarvan na een aan het I&R-systeem gemelde afvoer geen volgende verblijfplaats in het I&R-systeem bekend is. De reeds getroffen en nog te treffen maatregelen ter verbetering van het meldgedrag werden genoemd. Medio februari 2002 bedroeg het aantal zwevende runderen circa 65.000 (was begin 2001 nog ruim 270.000). Mede als gevolg van eerdergenoemde maatregelen is het aantal zwevende runderen verder afgenomen. In augustus 2002 was het aantal zwevende runderen verder afgenomen tot ca. 34.000.

Om ervoor te zorgen dat de I&R-database zo goed mogelijk op orde is, is een aantal aanvullende maatregelen in de handhavingsfeer ontwikkeld. Zo zullen de verplaatsingsverboden die reeds in de Regeling I&R 2002 zijn opgenomen, worden geëffectueerd wanneer bepaalde I&R-voorschriften niet worden nageleefd. In alle gevallen zal de veehouder in de gelegenheid worden gesteld om geconstateerde omissies te herstellen. Blijft herstel achterwege dan zal het rund of, afhankelijk van de overtreding, het hele bedrijf worden geblokkeerd en krijgt de veehouder een boete opgelegd.

Om houders te stimuleren juiste gegevens te melden of foutieve gegevens te herstellen, zullen zij periodiek overzichten met mutaties en omissies gaan ontvangen. Ook kunnen zij de I&R-status van runderen opvragen via het voice response systeem (VRS).
Verder wordt het voor potentiële kopers mogelijk informatie in te winnen over aan te kopen runderen, zodat zij zich ervan kunnen vergewissen dat de te kopen dieren vrij zijn van verplaatsingsverboden. Deze informatie zal beschikbaar komen via VRS. Bovendien kunnen potentiële kopers overzichten van de historie van runderen opvragen bij het I&R-Bureau LNV.

Ik streef ernaar dit pakket van maatregelen in het vierde kwartaal van 2002 in te voeren.

De staatssecretaris van Landbouw, Natuurbeheer
en Visserij,

ir. B.J. Odink


---