Gemeente Utrecht

Rijksbegroting 2003: 'Zoet en zuur"

De plannen die het kabinet vandaag presenteert in de rijksbegroting 2003 bieden de gemeente Utrecht op een aantal punten, waaronder de stedelijke ontwikkeling en de aanpak van een aantal verkeersknelpunten, een steun in de rug. Voor de uitvoering van veel plannen, onder meer op het terrein van veiligheid, komt echter geen of onvoldoende geld beschikbaar. Op andere punten, zoals de gesubsidieerde arbeid, pakken de kabinetsplannen voor Utrecht slecht uit. In de reactie van het Utrechtse college van b en w op de rijksbegroting wisselen derhalve zoet en zuur elkaar af.

Veiligheid

Op het gebied van veiligheid kondigt het kabinet een breed scala van repressieve maatregelen aan, waaronder een hardere aanpak van de jeugdcriminaliteit, uitbreiding van het aantal cellen, snellere afhandeling van strafzaken en uitbreiding van de bevoegdheden van de politie. Dit zijn welkome maatregelen. Daarentegen doet het kabinet weinig aan preventie. De politiesterkte wordt uitgebreid, maar in 2003 komt er nog geen agent bij. Voor volgende jaren wordt uitbreiding van de politiesterkte aangekondigd, maar dit is niet geregeld. Het Utrechtse college vindt, dat juist Utrecht aanspraak kan maken op meer blauw op straat, omdat het Utrechtse regionale politiekorps - ook in vergelijking met de politiekorpsen in Amsterdam, Rotterdam en Den Haag
- te weinig agenten telt. Voor de rampenbestrijding komt volgend jaar geen extra geld beschikbaar, wat - gezien het belang van rampenbestrijding - zeer teleurstellend is.

Gesubsidieerde arbeid

Het Utrechtse college van burgemeester en wethouders dringt er bij het kabinet en de Tweede Kamer op aan de in de rijksbegroting 2003 voorgestelde bezuiniging op de gesubsidieerde arbeid ongedaan te maken. De plannen van het kabinet hebben tot gevolg dat Utrecht 450 van in totaal 2400 gesubsidieerde banen moet inleveren. Dit betekent dat afbreuk wordt gedaan aan een belangrijk instrument om langdurig werklozen aan het werk te helpen én aan de kwaliteit van de openbare dienstverlening. Want de medewerkers in de zogenoemde I/D-banen en WIW-banen zijn vooral actief in het stadstoezicht, het onderwijs, de zorgsector en de kinderopvang.

Stedelijke ontwikkeling

Positief is dat de rijksbijdrage voor de nieuwe openbaar vervoer-terminal in het stationsgebied (EUR 235 miljoen) gehandhaafd blijft, zij het dat de oplevering twee jaar later staat gepland. Het Utrechtse college put vertrouwen uit de tekst in de rijksbegroting, dat bij spoedige planvorming binnen de gemeente de uitvoering naar voren gehaald kan worden. Positief is ook de snelle aanleg van spitsstroken, waaronder op de A27 (Utrecht-Hilversum) en A28 (Utrecht-Amersfoort). Verder ligt de ontwikkeling van Randstadspoor op schema; het kabinet kondigt aan dat de definitieve stations Leidsche Rijn Centrum en Leidsche Rijn West nog voor 2006 in gebruik zullen worden genomen. Teleurstellend is dat de verkenning naar de hogesnelheidslijn-West, een snelle treinverbinding tussen Rotterdam/Den Haag en Utrecht, van de baan is.

Het kabinet kondigt de aanpak aan van een aantal probleemwijken in steden en wil dat in de steden meer woningen worden gebouwd voor de midden- en hogere inkomensgroepen, die nu uit de steden wegtrekken. Dit is een steun in de rug voor De Utrechtse plannen voor stedelijke herstructurering en de 'herijking' van Leidsche Rijn. Een ernstig probleem op dit terrein is de financiering. Stedelijke herstructurering kost veel geld; het kabinet wil de middelen vanaf 2005 verlagen. De vereenvoudiging van regels, die het kabinet aankondigt alleen zal niet voldoende zijn om het tempo in de herstructurering vast te houden.

Onderwijs, jeugd en zorg

Het kabinet kondigt maatregelen aan voor de aanpak van het lerarentekort en voor samenhangend jeugdbeleid. Dit laatste krijgt gestalte in de 'agenda voor de jeugd' die een aantal departementen zullen opstellen. Dit zijn goede plannen. Een vraagteken plaatst het Utrechtse college bij het voornemen om het onderhoud voor scholen in het voortgezet onderwijs over te hevelen van de gemeente naar de scholen. Het geld, dat hard nodig is voor achterstallig onderhoud, wordt niet bijgeleverd, zodat het probleem slechts wordt verplaatst. Winst is de aandacht voor preventieve gezondheidszorg en het terugdringen van de grote verschillen in gezondheid tussen wijken en buurten in de steden. Maar ook hier is de financiering van de plannen onduidelijk. Voor de maatschappelijk opvang van dak- en thuislozen, verslaafden en inwoners met psychiatrische problemen komt evenmin extra geld beschikbaar. Ook de regierol op dit terrein, waarom Utrecht samen met de andere grote steden had gevraagd, wordt niet gehonoreerd.

Cultuur en sport

Het Utrechtse college heeft in G4-verband het kabinet nadrukkelijk gewezen op de functie van cultuur en sport als bindmiddel in de stedelijke samenleving. Beide thema's blijven in de rijksbegroting helaas ver onderbelicht. Maar voor het Utrechtse college blijven beide onderwerpen hoog op de agenda staan.

Utrecht, 17 september 2002.