Toegankelijker internet voor verstandelijk gehandicapten
Nieuwe criteria later naar W3C voor opname in richtlijnen
18-09-2002
Een van de veldprojecten die door Drempels Weg wordt gefinancierd,
richt zich op het aanleggen van criteria voor websites die belangrijk
zijn voor mensen met een verstandelijk beperking. Het uiteindelijke
doel van dit project 'Criteria Websites voor Verstandelijk
Gehandicapten' is dat de toegankelijkheid van internet voor deze
mensen wordt verbeterd. Projectmedewerker Dick van der Pijl: 'Het is
moeilijk om doelgroepen te definiëren want DE verstandelijk
gehandicapte bestaat niet. Er zijn zo veel verschillen.'
Van der Pijl is namens iRv, Kenniscentrum voor Revalidatie en
Handicap in Hoensbroek, verbonden aan het project. Dat staat onder
supervisie van de Federatie van Ouderverenigingen (FvO) en wordt
ondersteund door de ICT-consultants van NeXtrategy. 'Het mooie van
deze samenwerking is dat er verschillende disciplines bij elkaar onder
1 dak komen', vertelt Van der Pijl. 'Vertegenwoordigers van de directe
gebruikers, ICT en onderzoek. Dat is een goede uitgangsbasis.'
Criteria
Het doel van het project is te komen tot een set van criteria. Van der
Pijl: 'Ik zeg bewust niet richtlijnen, want dat zou te zwaar zijn.
Richtlijnen staan in de lijsten van het W3C. Maar die richtlijnen zijn
vooral gericht op mensen met een visuele handicap. Die staan soms
lijnrecht tegenover criteria die je je voor mensen met een
verstandelijke beperking kunt voorstellen. Denk maar aan tekst.
Daarvan willen visueel gehandicapten veel hebben, terwijl
verstandelijk gehandicapten juist met minder toe kunnen. Voor hen zijn
verschillende beelden in kleuren vaak nuttig, terwijl blinden daar
weer niets aan hebben.'
Onderzoek
In mei zijn de 3 organisaties begonnen met de eerste fase van het
project: het oriënteren. 'We hebben allerlei literatuur verzameld en
onderzocht om aan de hand daarvan een voorlopige lijst met criteria op
te stellen', legt van der Pijl uit. Daarvoor zijn gezaghebbende
bronnen gebruikt, ook buitenlandse. Hiernaast zijn er interviews met
experts gedaan. Waarmee is aangegeven dat zo breed mogelijke naar
kennis is gezocht. Maar die moet wel bij elkaar worden gezet. Van der
Pijl: 'We hebben in de criteria twee soorten gegevens verwerkt: 1) de
gevonden criteria met zaken als taal, vormgeving en navigatie; 2)
doelgroep. En het is moeilijk om die laatste te definiëren want DE
verstandelijk gehandicapte bestaat niet. We richten ons daarom in
eerste instantie op lichte en matig verstandelijk gehandicapten. Van
belang zijn vooral hun communicatieniveau en taalvaardigheid. We
kijken dus vanuit de mogelijkheden van verstandelijk gehandicapten.'
Proefwebsite
In de tweede fase wordt een proefwebsite gebouwd. Van der Pijl: 'Op de
proefwebsite komen onder meer omgaan met geld en zaken zoals je eigen
bankrekening en pinnen aan de orde. Verschillende gebruikersgroepen
gaan vervolgens testen zodat we de website kunnen toetsen aan de
criteria. Als het nodig is, passen we die aan.' Het testen wordt
vooral gedaan door mensen uit de doelgroep. Zo worden verstandelijk
gehandicapten van @Act uit Roermond en de IJlanden in Amsterdam
gevraagd om mee te doen bij het testen.
Verspreiding
In de derde fase komen de resultaten van het project naar voren en
worden de criteria verspreid via onder meer internet, een brochure,
een wetenschappelijke publicatie en een workshop. 'En ook al was de
eerste fase lastiger dan verwacht, het is nog steeds de bedoeling dat
we de 3 fasen voor het einde van het jaar hebben afgerond', benadrukt
Van der Pijl.
Kracht
Naast de officiële lijnen van het project, is het aardig om te weten
waar de onderzoekers vooral op letten. Van der Pijl geeft voorbeelden:
'We willen graag weten hoe de kracht van internet, dat zijn beeld en
geluid, beter kan worden gebruikt. Informatie kan namelijk nog beter
leverbaar worden gemaakt met die ondersteunende middelen. Maar ook
over stylesheets valt een en ander te zeggen. Bijvoorbeeld hoe je ze
kunt maken en hoe ze individueel aanpasbaar gemaakt zouden moeten
worden.'
Pragmatisch
Belangrijk na het signaleren van de problemen, is volgens Dick van der
Pijl hoe ze te communiceren naar W3C. Het is namelijk een pragmatisch
project dat geen fundamentele vragen poogt te beantwoorden, maar W3C
criteria wil verschaffen waarmee het bepaalde richtlijnen voor een
toegankelijk internet kan aanscherpen. 'W3C moet zich dus beramen op
welke criteria meekunnen in richtlijnen 1 en 2', aldus Van der Pijl.
Inspirerend
En het uiteindelijk doel is natuurlijk dat verstandelijk gehandicapten
straks beter gebruik van websites kunnen maken. Van der Pijl: 'De
websites ookjij.nl, steffie.nl, lkc-xidis.nl zijn nu al heel
inspirerend te noemen. Die sluiten aan bij en zijn gericht op de
doelgroep. Maar in het eerste kwartaal van volgende jaar zullen de
eerste nieuwe websites die voldoen aan de door ons gestelde criteria
te bezoeken moeten zijn.'
Meer informatie over testen
Verstandelijk gehandicapten die niet in Amsterdam of Roermond wonen en
toch een rol willen spelen bij het testen, kunnen contact opnemen met
Dick van der Pijl: telefoon 045-5213863; e-mail dvd.pijl@irv.nl. Met
elkaar kunnen we dan kijken hoe je mee zou kunnen doen.