2E TERMIJN
BIJDRAGE JELTJE VAN NIEUWENHOVEN, FRACTIEVOORZITTER PVDA, TBV DE ALGEMENE
POLITIEKE BESCHOUWINGEN D.D. 19 SEPTEMBER 2002
De PvdA-fractie heeft de plannen van het kabinet beoordeeld vanuit het
perspectief van mensen. Mensen aan wie door de regeringspartijen het nodige
beloofd was, maar die met het kabinet Balkenende bedrogen uitkomen.
Het kabinet zit nu 60 dagen, maar we wachten nog op concrete doelen over de aanpak van integratie, veiligheid, wachtlijsten en lerarentekort. Dat is geen duidelijkheid en daadkracht. Het kabinet maakt de economische malaise erger. Door de grote bezuinigingen, komt de economische groei nog lager uit. De werkloosheid stijgt. Stadswachten, conciërges, klassenassistenten en zorghulpen moeten weer thuis gaan zitten met een uitkering. Praktisch iedereen gaat erop achteruit. Ook de meest kwetsbare groepen, dat heeft de premier hier vandaag nog eens bevestigd. Dat is dus anders, maar niet beter.
De PvdA wil een effectief economisch beleid. Dat zorgt voor meer economische
groei en meer werkgelegenheid en houdt de koopkracht van lagere en
middeninkomens op peil. Tijdelijk in 2003 betekent dat een hoger
financieringstekort dan bij het kabinet, maar in 2006 komt het beter uit dan
bij het kabinet.
De PvdA maakt andere politieke keuzes dan dit kabinet, de premier heeft dat
vandaag ook erkend. Wij geven geen cadeautjes aan mensen die het toch al
goed hebben. Dat is verstandig handelen in een economische situatie die
sinds vorig jaar drastisch is veranderd. Tegen de heer Zalm zeg ik: Dat is
geen kiezersbedrog! Voor kiezersbedrog moeten we bij dit kabinet zijn:
niemand zou erop achteruit gaan, maar wat blijkt: praktisch iedereen gaat
erop achteruit. Mensen met een topinkomen merken dat niet, maar voor mensen
met de laagste inkomens is het koopkrachtverlies onverteerbaar.
De PvdA wil een stimulerend arbeidsmarktbeleid. In het debat van vandaag heeft de premier aangegeven dat hij toch de subsidies voor werkgevers wil schrappen om langdurig werklozen of mensen in lageloonschalen in dienst te nemen. Ook trekt hij zich niks aan van alle protesten en bezuinigd gewoon op de gesubsidieerde banen. Heeft de premier dan echt niks geleerd van het succesvolle beleid van 'werk, werk, werk' van zijn voorganger Kok?
Motie gesubsidieerde arbeid
Arbeidsongeschiktheid is een groot maatschappelijk probleem en kan alleen
goed aangepakt worden als werkgevers en werknemers zich daar samen voor
inzetten. Met het SER-advies gaven zij aan dit te willen en kunnen. Het
blijft ons dan ook verbazen dat het kabinet hier zo lomp mee is omgegaan en
willekeurig is gaan winkelen in het advies waardoor draagvlak bij werkgevers
en werknemers verdwenen lijkt te zijn.
Gisteren bleek gelukkig dat ook de LPF belang hecht aan een akkoord met de
Sociale Partners. De heer Wijnschenk gaf aan dat zijn fractie bij het
oplossen van het WAO-probleem een groot voorstander van het poldermodel is.
En toen ik hem vroeg of er bij de invulling eerst een akkoord moet zijn
bereikt met werkgevers en werknemers, gaf hij aan dat de voorkeur van de LPF
hier nadrukkelijk naar uitgaat.
Afgelopen dinsdag bleek in Trouw al dat minister De Geus van Sociale Zaken
zozeer de meerwaarde van een akkoord met werkgevers en werknemers zag dat er
direct ruimte voor overleg was. Ik heb hierover al een keer een motie
ingediend en herhaal nu de oproep om met werknemers en werkgevers een
akkoord te sluiten.
Het debat van vandaag heeft opgeleverd dat het kabinet heeft toegezegd niet
te bezuinigen op de 40 miljoen euro voor mensen die langdurig moeten zien
rond te komen van een uitkering op minimumniveau en geen zicht hebben op een
plek op de arbeidsmarkt. De premier heeft de suggestie van de heer Zalm om
hierop te bezuinigen niet overgenomen. Ik vraag de premier wel om nu zo snel
mogelijk een regeling in te voeren. Het PvdA-initiatief-voorstel kan daarbij
helpen.
Gisteren heb ik de premier aangesproken op zijn persoonlijke belofte dat
invoering van een nominale ziekenfondspremie niet zou leiden tot een lager
besteedbaar inkomen. Aangezien de premie voor mensen met een inkomen onder
de ziekenfondsgrens per 1 januari 2003 met 109 euro omhoog gaat en zij hier
niet voor gecompenseerd worden, wil ik de volgende motie indienen.
Motie
Om de economische groei te bevorderen is het slechtste wat je kunt doen, het
bezuinigen op het onderwijs en daarmee de kenniseconomie. Ik herhaal wat ik
daarover gisteren heb gezegd: dat is penny wise, pound foolish'.
Motie kenniseconomie
Het kabinet richt zich bij de criminaliteitsbestrijding vooral op repressie,
terwijl het juist bij jongeren zo belangrijk is om dit te koppelen aan
preventieve maatregelen
Motie jeugdcriminaliteit
Motie bezuinigingen gezinsvoogdij
De PvdA wil het Kwartje van Kok teruggeven aan de burger maar wel op een
manier dat het bijdraagt aan de leefbaarheid en mobiliteit. Dat lijkt ons
beter voor mensen die gebruik maken van het openbaar vervoer, maar ook voor
automobilisten. Met een fonds kunnen projecten worden gefinancierd die nu
door dit kabinet geschrapt worden en hoeft niet bezuinigd te worden en kan
zelfs extra geïnvesteerd worden in het Openbaar Vervoer.
Motie fonds
Van een aantal projecten die het kabinet wil uitstellen, vindt de PvdA het
belangrijk dat die nu worden uitgevoerd.
Moties projecten
Dan de verlofregeling. Als we iets willen regelen voor lagere inkomens, moet
er een bodem in dit systeem worden gelegd, die ook voor bescheiden inkomens
van betekenis is.
Motie
Dan kom ik nu bij waarden en normen. Zoals gezegd gaat het PvdA dit debat
graag aan. Wij staan voor belangrijke waarden als eerlijk delen, gelijke
kansen en internationale solidariteit. Veel voorstellen van het kabinet
staan hier haaks op. Wij zijn verheugd dat de premier zijn idee voor het
instellen van een dure commissie heeft ingetrokken, maar nu willen we wel
van het kabinet zelf weten welke waarden en normen het gewenst acht.
Mijnheer de Voorzitter,
Vandaag sluiten wij de eerste algemene beschouwingen af van het kabinet
Balkenende. En eerlijk is eerlijk het ziet er naar uit dat hij zijn eerste
begroting ongeschonden binnen haalt. Politiek heb ik daar zeker waardering
voor.
Maar laat ik dit er ook bij zeggen.
Het mag dan vanavond feest zijn voor het Kabinet Balkenende en de
coalitiepartijen. Maar dat geeft nog niet de werkelijkheid weer. De les die
wij uit de verkiezingen van 15 mei kunnen trekken is dat de kiezer de
werkelijkheid wel eens op een hele andere wijze beleeft en ervaart.
Die echte werkelijkheid krijgt zijn betekenis na vandaag, bij al die mensen,
in al die huishoudens, in maatschappelijke organisaties, gemeenten en
ondernemingen die keihard de negatieve effecten van het beleid gaan
ondervinden.
Ik wens het kabinet veel wijsheid en de mensen in het land veel kracht toe.