Katholieke Universiteit Nijmegen

Internationale top van neurowetenschappers bij openingscongres 19 september
F.C. Donders Centre for Cognitive Neuroimaging
Onderzoekscentrum voor cognitief hersenonderzoek officieel van start Cognitive Neuroscience Beyond The Image Given is het thema van het wetenschappelijk congres donderdag 19 september, ter gelegenheid van de officiële opening van het F.C. Donders Centre for Cognitive Neuroimaging. In dit nieuwe internationale centrum voor hersenonderzoek is de onderzoeksexpertise op het gebied van cognitieve neurowetenschappen samengebracht van de KU Nijmegen, het Max Planck Instituut voor Psycholinguïstiek en de universiteiten van Utrecht, Maastricht en Tilburg.
Het gaat hier om fundamenteel en toepassingsgericht onderzoek naar informatieverwerkende systemen van de mens. Centraal staat de werking van ons brein wanneer we praten, bewegen, dingen waarnemen en onthouden.

Toonaangevende sprekers

Tijdens het congres Cognitive Neuroscience Beyond The Image Given zullen cognitie- en neuro-wetenschappers uit binnen- en buitenland spreken over de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van het hersenonderzoek. Nu wetenschappers in staat zijn om te zien en meten wat er in het brein gebeurt bij verschillende cognitieve processen, en waar dat gebeurt, krijgen ze ook meer inzicht in de hersenprocessen die aan cognitie ten grondslag liggen. Een volgende stap is inbedding van die gegevens in goed gedefinieerde modellen van cognitie en neurale organisatie.
Sprekers zijn: Nikos Logothetis (Tübingen), bekend vanwege zijn onderzoek naar de neuronale grondslag van visuele waarneming en bewustzijn), Leslie Ungerleider (Bethesda), de ontdekker van het wat- en waar-systeem in de waarneming; Marta Kutas (San Diego), een van de meest vooraanstaande onderzoekers naar de neurocognitie van taal en geheugen; Stanislas Dehaene (Orsay), de leidend onderzoeker op het gebied van het rekenende brein; Richard Frackowiak (London), neuroloog en directeur van 's werelds beroemdste neuroimaging centrum; Michael Merzenich (San Francisco), een van de balngrijkste onderzoekers naar neurale plasticiteit; George Mangun (Durham), vooraanstaand onderzoeker van aandachtsprocessen in het brein; Michael Coles (Nijmegen), ontdekker van het breinmechanisme dat ons handelen in de gaten houdt en fouten detecteert; Willem Levelt (Nijmegen), beroemd vanwege zijn onderzoek van het spreekproces en directeur van het Max Planck Instituut voor Psycholinguïstiek; Rainer Goebel (Maastricht), ontwerper van nieuwe analysemethoden van hersenactiviteit en gespecialiseerd in het visuele systeem; Douwe Draaisma (Groningen), kenner van de geschiedenis van de cognitieve neurowetenschap en van het leven en werk van Donders; en Peter Hagoort, hoogleraar neuropsychologie en directeur van het F.C. Donders Centre (Nijmegen).

Internationaal en interuniversitair

Het F.C. Donders Centre for Cognitive Neuroimaging is vernoemd naar fysioloog en oogarts Donders, die in de 19e eeuw de grondslag legde voor de mentale chronometrie, een methode om de snelheid en duur te bepalen van cognitieve processen in de hersenen. De KU Nijmegen heeft een ruime traditie op het gebied van de cognitiewetenschappen. Al jarenlang bestaat er een intensieve samenwerking tussen psychologen, bioinformatici, psychoneurofarmacologen, wiskundigen en taalwetenschappers. Samen met de eerdergenoemde instituten verkreeg het F.C. Donderscentre in 2000 een aanzienlijke subsidie van NWO (9,5 miljoen gulden).
De afgelopen twee jaar is gewerkt aan het fysiek bij elkaar brengen van het onderzoek, verbouwing en inrichting van de nieuwe behuizing en verwerving van onderzoeksapparatuur. De staf telt 28 fte, waaronder senior onderzoekers, postdocs, promovendi en technisch en administratief personeel.

Fundamenteel onderzoek

Kennis van de werking van het brein is van groot belang voor het onderzoek naar hersenbeschadigingen en hersenziekten en hun gevolgen, zoals de ziekte van Alzheimer, de ziekte van Parkinson, afasie en dyslexie. Het FC Donderscentrum beschikt over een babylab waar men onderzoek doet naar de taalontwikkeling van baby´s. Kennis van hersenprocessen bij taalontwikkeling geeft wetenschappers meer inzicht in taalontwikkeling en taalstoornissen.
In het F.C. Donderscentrum worden de nieuwste
hersenscanningstechnieken gecombineerd. MEG
(Magneto-EncephalogGraphie) en EEG/ERP (Elektro-EncephaloGraphie/Event Related Brain Potential) registreren elektromagnetische activiteit in de hersenen. Zo is bijvoorbeeld het tijdsverloop te meten van een mentale taak als het lezen van een zin of het onthouden van een telefoonnummer. Met behulp van functionele Magnetische Resonantie Imaging (fMRI) kan de precieze plaats van zo'n activiteit in de hersenen worden geregistreerd. Met deze techniek zijn minuscule locale veranderingen in hersendoorbloeding te zien wanneer de proefpersoon zich concentreert op een bepaalde handeling, waarneming of gedachte. Voor cognitief neurowetenschappers zijn beide aspecten van belang: de tijd die een taak kost en het gebied in de hersenen dat wordt geactiveerd. De twee MRI-scanners van 1.5 en 3 Tesla (de eerste van deze sterkte in ons land) vormen de paradepaardjes van het onderzoeksinstituut.

18-6-2002