Katholieke Universiteit Nijmegen
Internationale top van neurowetenschappers bij openingscongres 19
september
F.C. Donders Centre for Cognitive Neuroimaging
Onderzoekscentrum voor cognitief hersenonderzoek officieel van start
Cognitive Neuroscience Beyond The Image Given is het thema van het
wetenschappelijk congres donderdag 19 september, ter gelegenheid van
de officiële opening van het F.C. Donders Centre for Cognitive
Neuroimaging. In dit nieuwe internationale centrum voor
hersenonderzoek is de onderzoeksexpertise op het gebied van cognitieve
neurowetenschappen samengebracht van de KU Nijmegen, het Max Planck
Instituut voor Psycholinguïstiek en de universiteiten van Utrecht,
Maastricht en Tilburg.
Het gaat hier om fundamenteel en toepassingsgericht onderzoek naar
informatieverwerkende systemen van de mens. Centraal staat de werking
van ons brein wanneer we praten, bewegen, dingen waarnemen en
onthouden.
Toonaangevende sprekers
Tijdens het congres Cognitive Neuroscience Beyond The Image Given
zullen cognitie- en neuro-wetenschappers uit binnen- en buitenland
spreken over de nieuwste ontwikkelingen op het gebied van het
hersenonderzoek. Nu wetenschappers in staat zijn om te zien en meten
wat er in het brein gebeurt bij verschillende cognitieve processen, en
waar dat gebeurt, krijgen ze ook meer inzicht in de hersenprocessen
die aan cognitie ten grondslag liggen. Een volgende stap is inbedding
van die gegevens in goed gedefinieerde modellen van cognitie en
neurale organisatie.
Sprekers zijn: Nikos Logothetis (Tübingen), bekend vanwege zijn
onderzoek naar de neuronale grondslag van visuele waarneming en
bewustzijn), Leslie Ungerleider (Bethesda), de ontdekker van het wat-
en waar-systeem in de waarneming; Marta Kutas (San Diego), een van de
meest vooraanstaande onderzoekers naar de neurocognitie van taal en
geheugen; Stanislas Dehaene (Orsay), de leidend onderzoeker op het
gebied van het rekenende brein; Richard Frackowiak (London), neuroloog
en directeur van 's werelds beroemdste neuroimaging centrum; Michael
Merzenich (San Francisco), een van de balngrijkste onderzoekers naar
neurale plasticiteit; George Mangun (Durham), vooraanstaand
onderzoeker van aandachtsprocessen in het brein; Michael Coles
(Nijmegen), ontdekker van het breinmechanisme dat ons handelen in de
gaten houdt en fouten detecteert; Willem Levelt (Nijmegen), beroemd
vanwege zijn onderzoek van het spreekproces en directeur van het Max
Planck Instituut voor Psycholinguïstiek; Rainer Goebel (Maastricht),
ontwerper van nieuwe analysemethoden van hersenactiviteit en
gespecialiseerd in het visuele systeem; Douwe Draaisma (Groningen),
kenner van de geschiedenis van de cognitieve neurowetenschap en van
het leven en werk van Donders; en Peter Hagoort, hoogleraar
neuropsychologie en directeur van het F.C. Donders Centre (Nijmegen).
Internationaal en interuniversitair
Het F.C. Donders Centre for Cognitive Neuroimaging is vernoemd naar
fysioloog en oogarts Donders, die in de 19e eeuw de grondslag legde
voor de mentale chronometrie, een methode om de snelheid en duur te
bepalen van cognitieve processen in de hersenen. De KU Nijmegen heeft
een ruime traditie op het gebied van de cognitiewetenschappen. Al
jarenlang bestaat er een intensieve samenwerking tussen psychologen,
bioinformatici, psychoneurofarmacologen, wiskundigen en
taalwetenschappers. Samen met de eerdergenoemde instituten verkreeg
het F.C. Donderscentre in 2000 een aanzienlijke subsidie van NWO (9,5
miljoen gulden).
De afgelopen twee jaar is gewerkt aan het fysiek bij elkaar brengen
van het onderzoek, verbouwing en inrichting van de nieuwe behuizing en
verwerving van onderzoeksapparatuur. De staf telt 28 fte, waaronder
senior onderzoekers, postdocs, promovendi en technisch en
administratief personeel.
Fundamenteel onderzoek
Kennis van de werking van het brein is van groot belang voor het
onderzoek naar hersenbeschadigingen en hersenziekten en hun gevolgen,
zoals de ziekte van Alzheimer, de ziekte van Parkinson, afasie en
dyslexie. Het FC Donderscentrum beschikt over een babylab waar men
onderzoek doet naar de taalontwikkeling van baby´s. Kennis van
hersenprocessen bij taalontwikkeling geeft wetenschappers meer inzicht
in taalontwikkeling en taalstoornissen.
In het F.C. Donderscentrum worden de nieuwste
hersenscanningstechnieken gecombineerd. MEG
(Magneto-EncephalogGraphie) en EEG/ERP (Elektro-EncephaloGraphie/Event
Related Brain Potential) registreren elektromagnetische activiteit in
de hersenen. Zo is bijvoorbeeld het tijdsverloop te meten van een
mentale taak als het lezen van een zin of het onthouden van een
telefoonnummer. Met behulp van functionele Magnetische Resonantie
Imaging (fMRI) kan de precieze plaats van zo'n activiteit in de
hersenen worden geregistreerd. Met deze techniek zijn minuscule locale
veranderingen in hersendoorbloeding te zien wanneer de proefpersoon
zich concentreert op een bepaalde handeling, waarneming of gedachte.
Voor cognitief neurowetenschappers zijn beide aspecten van belang: de
tijd die een taak kost en het gebied in de hersenen dat wordt
geactiveerd. De twee MRI-scanners van 1.5 en 3 Tesla (de eerste van
deze sterkte in ons land) vormen de paradepaardjes van het
onderzoeksinstituut.
18-6-2002