16 september 2002
PERSBERICHT
Promotie Anne-Sophie Melenhorst aan de Technische Universiteit
Eindhoven
Ouderen willen investeren in nieuwe communicatietechnologie
Ouderen zijn best wel bereid om te investeren in toepassingen van nieuwe
communicatietechnologie, zoals internet met e-mail. Zogauw 65-plussers
de voordelen zien van zinnige toepassingen en ervan overtuigd zijn
daarvan ook gebruik te gaan maken, dan zijn ze zeker bereid om
dergelijke nieuwe ICT-apparaten aan te schaffen. Dat zegt drs.
Anne-Sophie Melenhorst, die 25 september haar proefschrift Adopting
communication technology in later life verdedigt aan de Technische
Universiteit Eindhoven (TU/e). Promotoren zijn prof.dr. Don. G.
Bouwhuis, hoogleraar technische psychonomie aan de faculteit
Technologie Management aan de TU/e en prof.dr. Wendy A. Rogers,
hoogleraar psychologie aan de faculteit Psychology aan Georgia
Institute of Technology (Atlanta, USA). Anne-Sophie Melenhorst (31
jaar) studeerde in 1996 als psychologe af aan de KU Nijmegen. Zij
verrichtte de afgelopen vier jaar haar promotie-onderzoek aan de
faculteit Technologie Management van de TU/e. Baten van technologie
Het gebruik van nieuwe technologie door oudere mensen wordt vaak
geassocieerd met drempels en beperkingen. Met name het leren bedienen
van onbekende apparaten kost gemiddeld meer tijd en moeite naarmate
mensen ouder zijn. Dit zou de huidige generatie 65-plussers er
bijvoorbeeld van weerhouden een computer aan te schaffen en zich op de
elektronische snelweg te wagen, om zo te profiteren van de vele
mogelijke voordelen die het internet ze te bieden heeft. Volgens de
gangbare uitgangspunten zijn het vooral negatieve factoren, oftewel
kosten, die hun motivatie voor of tegen het gebruik van nieuwe
technologie bepalen. Het onderzoek in dit proefschrift richt zich op
de afwezigheid of aanwezigheid van voordelen aan het gebruik van
nieuwe technologie: de baten. Investeren, maar niet onvoorwaardelijk
Willen ouderen investeren in nieuwe communicatietechnologie? Dit
onderzoek laat zien dat ze daartoe zeker bereid zijn, maar niet
onvoorwaardelijk. Op grond van haar promotie-onderzoek concludeert
Anne-Sophie Melenhorst dat de volgende voorwaarden belangrijk zijn
voor de aanvaarding en het gebruiken van nieuwe
communicatietechnologie op latere leeftijd:
* Zinnigheid van het nieuwe medium.
De mogelijke voordelen, of 'baten', van een nieuw communicatiemiddel
moeten relevant zijn vanuit het perspectief van de oudere
gebruiker, met diens specifieke sociale en communicatieve
aspiraties.
* Zichtbaarheid van de voordelen.
De relevante voordelen moeten voor de potentiële gebruiker expliciet
en duidelijk zijn, ook om te voorkomen dat ze expliciet als
'afwezig' worden waargenomen.
* Zekerheid over het zullen profiteren van die voordelen.
Mogelijke 'kosten', zoals het leren bedienen van een apparaat, moeten
behalve overkomelijk, ook transparant zijn voor de oudere
gebruiker, vooral wanneer deze onervaren is, om de onzekerheid
over het verkrijgen van het beoogde voordeel te verkleinen.
Voor haar onderzoek deed Anne-Sophie Melenhorst een beroep op
zogenaamde focusgroepen van gemiddeld vier personen in de leeftijd van
65 tot 80 jaar. In totaal werkten zon zeventig proefpersonen mee aan
dit onderzoek. De gesprekken met die proefpersonen leverden niet
minder dan drieduizend citaten op over het gebruik van
communicatiemiddelen. Aan de hand daarvan heeft de promovenda een
kosten/baten-analyse uitgevoerd. Zij benaderde het onderwerp vanuit
verschillende invalshoeken. Niet alleen het gebruik van
communicatiemiddelen, maar ook sociale selectiviteit, selectief
mediagebruik en de bereidheid tot uitstel van beloning door ouderen
heeft zij onderzocht. Met als resultaat een betere kijk op de
afwegingen van ouderen om wel of niet gebruik te maken van nieuwe
communicatietechnologie.
Stellingen
Ouderen zijn jongeren op leeftijd. Dit is een stelling behorende bij
het proefschrift van Anne-Sophie Melenhorst.
Een andere stelling van haar luidt: Het is een misvatting te
veronderstellen dat mensen altijd het maximaal mogelijke willen.