Accountants voor tuchtraad voor gemeentelijke jaarrekeningen
WIJK BIJ DUURSTEDE, 20020927 -- Maandag 30 september a.s. moeten vijf accountants verschijnen voor de Raad van Tucht voor Accountants. Zij hebben ten onrechte goedkeurende accountantsverklaringen gegeven bij jaarrekeningen van gemeenten en provincies waarin op grote schaal ontvangsten en uitgaven waren verzwegen. Dat stelt registeraccountant drs. L.W. (Leo) Verhoef uit Wijk bij Duurstede. Hij heeft inmiddels dertien accountants, betrokken bij 11 gemeenten en provincies, daarvoor aangeklaagd bij de tuchtraad voor accountants. Het betreft accountants van alle grote accountantskantoren. Maandag a.s. zijn de eerste vijf accountants aan de beurt. De overigen volgen binnenkort.
Registeraccountant drs. Leo (L.W.) Verhoef RA te Wijk bij Duurstede houdt zich al jaren met de kwestie bezig dat de jaarrekeningen van veel gemeenten en provincies en de accountantsverklaringen daarbij ronduit misleidend zijn. Volgens een onderzoek van Vrij Nederland, gepubliceerd 2 maart 2002, verzwegen in 2000 bijvoorbeeld de 30 grootste gemeenten tezamen ruim f 3,8 miljard voor hun inwoners. Volgens hetzelfde onderzoek, maar niet gepubliceerd, verzwegen de 12 provincies gezamenlijk ruim f 1 miljard. Desondanks stonden bij deze misleidende jaarrekening goedkeurende accountantsverklaringen. Ook in de jaarrekeningen van gemeenten en provincies over 2001, zo heeft nieuw onderzoek van registeraccountant Leo Verhoef aangetoond, worden alweer op grote schaal ontvangsten en uitgaven verzwegen.
Leo Verhoef heeft inmiddels klachten daarover ingediend tegen dertien accountants, betrokken bij acht gemeenten en drie provincies. Het betreft accountants verbonden aan alle grote Nederlandse accountantoren en twee gemeentelijke accountantsdiensten.
Het gaat om de volgende accountantskantoren:
1. PricewaterhouseCoopers inzake jaarrekening van gemeente 's-Hertogenbosch
2. PricewaterhouseCoopers inzake jaarrekening van gemeente Tiel
3. Gemeentelijke Accountantsdienst van Utrecht inzake jaarrekening van gemeente Utrecht
4. KPMG inzake jaarrekening van provincie Utrecht
5. Deloitte & Touche inzake jaarrekening van gemeente Hengelo
6. Ernst & Young inzake jaarrekening van gemeente Zaanstad
7. Ernst & Young inzake jaarrekening van gemeente Amersfoort
8. Deloitte & Touche inzake jaarrekening van gemeente Dordrecht
9. Deloitte & Touche inzake jaarrekening van provincie Zuid-Holland
10.Ipa-Acon inzake jaarrekening van provincie Noord-Holland
11.Gemeentelijke Accountantsdienst van Den Haag inzake jaarrekening van gemeente Den Haag
Maandag 30 september behandelt de Raad van Tucht voor Accountants de eerstgenoemde vijf zaken. De overigen volgen binnenkort. Een zittingsdatum daarvoor is overigens nog niet vastgesteld.
Het NIVRA (Nederlands Instituut van Registeraccountants) geeft in zijn persbericht van 16 juli 2002 toe dat inderdaad in de rekeningen van veel gemeenten en provincies veel baten en lasten niet terug te vinden zijn in het saldo van de staat van baten en lasten en geeft daarmee indirect toe dat de goedkeurende accountantsverklaringen bij al deze jaarrekeningen ten onrechte is gegeven. De jaarrekeningen van deze gemeenten voldoen dus ook niet aan de wettelijke eisen, de zogenoemde Comptabiliteitsvoorschriften. Deze voorschriften eisen dat een jaarrekening van een gemeente en provincie betrouwbaar is en een betrouwbaar beeld geeft van de financiële positie en van de omvang en het saldo van de opbrengsten en de kosten. Deze voorschriften eisen ook dat alle opbrengsten en kosten in de rekening opgenomen worden. Het NIVRA erkent dus impliciet dat de jaarrekeningen van de genoemde gemeenten en provincies niet voldoen aan de wettelijke voorschriften.
De recente boekhoudschandalen in Amerika maken duidelijk hoe dit soort boekhoudfraudes mogelijk zijn. De belangstelling voor dit soort fraudes, die altijd voor onmogelijk zijn gehouden, neemt toe. Meer en meer begint de laatste tijd duidelijk te worden dat Leo Verhoef gelijk heeft en terecht deze misstand aan de orde stelt. In De Telegraaf van 6 juli 2002 zegt emeritus-hoogleraar Accountantscontrole J.H. Blokdijk RA hierover: "Iedereen is verbijsterd over de recente boekhoudschandalen in Amerika, maar hier gebeurt in principe hetzelfde."
Het is opvallend hoe weinig nog in de media over dit boekhoudschandaal van zeer grote omvang dat vrijwel alle gemeenten en provincies en alle grote accountantskantoren betreft, gemeld wordt. Mede daardoor kan deze praktijk ongestraft blijven voortbestaan.
Van 1989 - 1994 was Leo Verhoef als accountant werkzaam bij VB Accountants, later opgegaan in Deloitte & Touche. Daar heeft hij zich steeds hevig verzet tegen de praktijk dat bij dit soort misleidende en onwettige jaarrekeningen goedkeurende accountantsverklaringen worden gegeven. Als klokkenluider werd hij ronduit vijandig behandeld en in 1994 op grove wijze ontslagen. Sindsdien probeert hij de aandacht te vestigen op de hier besproken misstand. Het bestuur van het NIVRA weigert al die tijd met hem hierover te praten. De minister van Binnenlandse Zaken weigert eveneens op zijn brieven in te gaan. De ministers van Economische Zaken en van Financiën verschuilen zich achter de minister van Binnenlandse Zaken. De Tweede Kamer weet er eveneens van, maar houdt zich afzijdig. Niemand treft maatregelen die aan deze situatie een einde moeten maken.
Ingezonden persbericht