---

Ministerie van Defensie



---

foto: KLTZ I. Kuijper, commandant Hr.Ms. Van Galen (Koninklijke Marine)

Hr.Ms. Van Galen speerpunt marine bij strijd tegen terrorisme

10-10-2002

Sommige kapiteins van schepen melden al op voorhand dat ze geen terroristen aan boord hebben. Maar we doen ons werk toch. Over het algemeen is men echter coöperatief en begripvol. Kapitein-luitenant ter zee Iemke Kuijper, commandant van het fregat Hr.Ms. Van Galen, spreekt over de ervaringen van zijn schip dat sinds het voorjaar meedraait in de maritieme operaties rond het Arabisch Schiereiland. De tussenstand tot nu toe: zon dertig schepen doorzocht en meer dan duizend schepen ondervraagd. Osama bin Laden is daarbij weliswaar niet aangetroffen, maar commandant Kuijper en zijn bemanning van 165 mannen en vrouwen weten inmiddels dat ze een wezenlijke bijdrage leveren aan de strijd tegen het terrorisme. Een bijdrage die veel waardering vindt bij de bondgenoten.

Hr. Ms. Van Galen opereert momenteel in de Golf van Oman en de Straat van Hormuz, de aanloop naar de Perzische Golf. Een gebied met intensieve scheepvaart, bestaande uit dhows (kleine vaak houten vrachtschepen), kustvaarttuigen, grote vrachtschepen, containerschepen en tankers. Kuijper laat er geen misverstand over ontstaan wat de hoofdtaak is van het fregat. Leadership Interdiction Operations (LIO) heeft de hoogste prioriteit. Het uitvoeren van ondervragingen en boardings van verdachte scheepvaart, gericht op de strijd tegen het internationaal terrorisme, is onze core business. Alle overige werkzaamheden en taken zijn hieraan ondergeschikt. We zijn vanaf het begin gegaan voor een optimaal operationeel product. Hier is de hele bedrijfsvoering van het schip op afgestemd. Teneinde dit product te kunnen leveren is maximale inzet en flexibiliteit vereist van alle diensten aan boord. De operationele dienst als dienst die het zichtbare product neerzet, de overige diensten zijn ondersteunend en daardoor dus net zo belangrijk aan het totstandkomen van dit product. Door actief en agressief te patrouilleren heeft Hr. Ms. Van Galen op dit moment reeds bijna dertig boardings en meer dan 1500 ondervragingen uitgevoerd.

Het moment van een boarding laat zich niet voorspellen en kan zich dus op ieder moment van de dag voordoen. Het schip is permanent inzetbaar. Dit betekent 24 uur per dag inzetbaar. Zelfs wanneer we in een haven liggen, zijn we als het nodig is, op korte termijn - veelal binnen 8 tot 12 uur - weer inzetbaar. We draaien op zee bijvoorbeeld geen zondagse diensten, alle dagen zijn gewoon werkdagen. Hier staat wel tegenover dat de bemanning tijdens de havenbezoeken zo veel mogelijk vrije tijd krijgt.

foto: Lynx Hr.Ms. Van Galen boven El Obeid (Koninklijke Marine) Het streven is erop gericht boardings uit te voeren bij daglicht. Indien een boarding zich aan het einde van een dag voordoet, proberen we in ieder geval om het eerste deel ervan, het door een speciale eenheid van de Bijzondere Bijstandseenheid van het korps mariniers veilig stellen van het te doorzoeken schip, uit te voeren bij daglicht. Dit is het meest risicovolle gedeelte omdat een onbekend schip wordt betreden en het nooit helemaal zeker is of dit niet tot verzet zal leiden. Zodra het schip is veiliggesteld kan de resterende deel van de boarding ook bij duisternis plaatsvinden. Maar, als operationele omstandigheden het noodzakelijk maken, worden de boardings ook gewoon bij duisternis uitgevoerd. Ons boardingteam is na het uitvoeren van bijna dertig boardings op allerlei soorten schepen, variërend van kleine vaak zwaar beladen dhows tot grote containerschepen met meer dan 500 containers aan boord, zeer ervaren. Iets wat, volgens de commandant van Hr.Ms. Van Galen, de bondgenoten in de regio niet is ontgaan. Binnen ons operatiegebied hebben de Canadezen de leiding. Commodore Murphy zwaait de scepter over Taskgroup 50.4 waar de Van Galen bij hoort. De werkrelatie met de Canadese staf is prima. Murphy heeft een aantal weken geleden het commando overgenomen en gaf bij zijn kennismakingsbezoek te kennen veel waardering te hebben voor de prestaties, ervaring en het positief meedenken van Hr. Ms. Van Galen. Dat was voor hem ook een reden om het Nederlandse schip als eerste te bezoeken. De contacten met onze directe coalitiepartners Italië, Griekenland, Frankrijk en Canada zijn eveneens goed. Teneinde een beter beeld te krijgen van elkaar worden er regelmatig uitwisselingen van personeel georganiseerd, het zogenoemde crosspollen. Ook op logistiek gebied helpen de verschillende landen elkaar. Bij urgente technische storingen voorzien we elkaar indien mogelijk van reserve onderdelen, we halen en brengen spullen voor elkaar, we vervoeren voor elkaar personen van en naar de wal. TG 50.4 is onderdeel van Task Force 50. De Amerikaanse commandant hiervan is gestationeerd aan boord van het vliegkampschip USS Abraham Lincoln. Het merendeel van de Amerikaanse eenheden opereert in de Perzische Golf en de contacten met hen zijn goed. We hebben al tweemaal een uitwisseling van personeel met het vliegkampschip uitgevoerd en bovendien laden we regelmatig olie uit Amerikaanse tankers. In het gebied is ook een Japanse taakgroep actief. Deze groep bestaat uit een aantal fregatten en een bevoorrader. Kuijper is er trots op dat de bondgenoten de inzet van de marine prijzen. Complimenten van mijn directe Canadese baas, maar ook van de hierboven gestelde Amerikaanse CTF50, de zogenaamde Bravo Zulus worden door ons zeer gewaardeerd. Wij Nederlanders zijn wat dit soort zaken betreft vaak wat nuchterder dan bijvoorbeeld de Amerikanen, maar toch. Een bijzonder teken van waardering vond ik de mededeling van onze Canadese commandant dat Hr. Ms. Van Galen, als enige schip, geschikt was bevonden om tijdelijk als stafschip op te treden.

foto: Onderzoek vrachtschip El Obeid door Hr.Ms. Van Galen (Koninklijke Marine) Kuijper realiseert zich heel goed dat het bij deze inzet ernst is. Deze reis ervaar ik zelf als een van de grootste uitdagingen in mijn leven. Verantwoordelijk zijn voor de gehele bemanning in een ernstsituatie is de ultieme verantwoordelijkheid voor een commandant. Telkens stel ik mijzelf de vraag: heb ik alle mogelijke maatregelen en acties genomen om bij eventuele calamiteiten, welke dat ook moge zijn, zo goed mogelijk uit de strijd te voorschijn te komen? Dit betekent ondermeer dat ik alle vredestijdregelgeving en
-bedrijfsvoeringconcepten constant op hun merites worden beoordeel. Verder springen er voor mij twee momenten uit die spannend waren. Ten eerste het voor de eerste maal binnenvaren van het operatiegebied. Samen met de bemanning bereidt je heel veel zaken voor, maar heb je alles wel op zijn juiste waarde ingeschat en ben je er dus wel helemaal gereed voor? Het tweede moment betrof de boarding van het vrachtschip Darfur. Een schip waarvan bekend was dat de eigenaar relaties heeft onderhouden met Osama Bin Laden en Al Qaida. Een eigenaar die eerder is betrapt op het illegaal vervoeren en smokkelen van wapens. Deze boarding vond plaats op de eerste herdenkingsdag van de aanslagen van 11 september. Gedurende de week voorafgaande aan deze dag werd er gewaarschuwd voor mogelijke terroristische aanslagen, ook tegen westerse militaire eenheden. Op zon moment gaan er toch een aantal dingen door het hoofd. Stel dat Al Qaida het heeft voorzien op ons en dit vrachtschip de Darfur, vlak naast Hr. Ms. Van Galen, vol met explosieven laat ontploffen. Wat kunnen we hier tegen doen? Samen met mijn hoofden van dienst is het op zon moment zaak om het hoofd koel te houden, alle voorzorgsmaatregelen te nemen teneinde de risicos zo klein mogelijk te houden, en vervolgens de boarding professioneel uit te voeren. En zo is het gegaan.

Na Hr.Ms. Philips van Almonde en Hr.Ms. Van Amstel is de Van Galen het derde fregat van de Koninklijke Marine dat patrouilleert in de wateren rond het Arabisch Schiereiland en op die manier een bijdrage levert aan de strijd tegen het terrorisme. Welke persoonlijk lessen heeft Kuijper inmiddels uit de inzet van zijn schip geleerd. De Amerikanen zeggen wel eens war is logistics, logistics and logistics Als gevolg van de klimatologische omstandigheden raakt apparatuur aan boord sneller defect. En omdat je niet alle onderdelen aan boord in voorraad kunt hebben, is een goede logistieke keten van essentieel belang. Verder natuurlijk een goede coördinatie met de andere deelnemers aan deze operatie. We hebben Nederlandse liaison-officieren aan boord van het Amerikaanse vliegkampschip en bij het Amerikaanse hoofdkwartier in Bahrein. Samen met de Defensie-attaché in Abu Dhabi doen die zeer goed werk. De kritische succes-factor bij uitstek is natuurlijk voor de commandant van Hr.Ms. Van Galen de 165 mannen en vrouwen tellende bemanning. Het is enorm belangrijk om de mensen goed op de hoogte te houden van wat er gebeurt. Veranderingen in het vaarprogramma, de internationale situatie met betrekking tot Irak en de gevolgen die dit zou kunnen hebben voor het schip. Door duidelijk te zijn naar de bemanning voorkom je geruchten. Het is kapitein-luitenant ter zee Kuijper verder opgevallen dat er in Nederland niet veel bekend is over de marine-inzet. Dat vind ik erg jammer, immers 165 Nederlanders zetten zich gedurende zes maanden onder zware omstandigheden in voor het vaderland. Waar ik dan ook het meest naar uitkijk is een goede ontvangst in Nederland, een ontvangst die recht doet aan de inzet van de bemanning. Die heeft zich zes maanden lang het snot voor de ogen gewerkt, vaak onder zeer zware omstandigheden. Ik heb daar diep respect voor en ben enorm trots op mijn mannen en vrouwen die bij temperaturen van meer dan 50 graden celsius en extreme vochtigheid een perfecte prestatie neerzetten.
Hr.Ms. Van Galen vertrok 20 mei uit Den Helder en keert naar verwachting in de tweede helft van november terug in Nederland. (fotos: Koninklijke Marine) foto: Boardingteam Hr.Ms. Van Galen (Koninklijke Marine)