---
Ministerie van Defensie
---
foto: KLTZ I. Kuijper, commandant Hr.Ms. Van Galen (Koninklijke
Marine)
Hr.Ms. Van Galen speerpunt marine bij strijd tegen terrorisme
10-10-2002
Sommige kapiteins van schepen melden al op voorhand dat ze geen
terroristen aan boord hebben. Maar we doen ons werk toch. Over het
algemeen is men echter coöperatief en begripvol. Kapitein-luitenant
ter zee Iemke Kuijper, commandant van het fregat Hr.Ms. Van Galen,
spreekt over de ervaringen van zijn schip dat sinds het voorjaar
meedraait in de maritieme operaties rond het Arabisch Schiereiland. De
tussenstand tot nu toe: zon dertig schepen doorzocht en meer dan
duizend schepen ondervraagd. Osama bin Laden is daarbij weliswaar niet
aangetroffen, maar commandant Kuijper en zijn bemanning van 165 mannen
en vrouwen weten inmiddels dat ze een wezenlijke bijdrage leveren aan
de strijd tegen het terrorisme. Een bijdrage die veel waardering vindt
bij de bondgenoten.
Hr. Ms. Van Galen opereert momenteel in de Golf van Oman en de Straat
van Hormuz, de aanloop naar de Perzische Golf. Een gebied met
intensieve scheepvaart, bestaande uit dhows (kleine vaak houten
vrachtschepen), kustvaarttuigen, grote vrachtschepen, containerschepen
en tankers. Kuijper laat er geen misverstand over ontstaan wat de
hoofdtaak is van het fregat. Leadership Interdiction Operations (LIO)
heeft de hoogste prioriteit. Het uitvoeren van ondervragingen en
boardings van verdachte scheepvaart, gericht op de strijd tegen het
internationaal terrorisme, is onze core business. Alle overige
werkzaamheden en taken zijn hieraan ondergeschikt. We zijn vanaf het
begin gegaan voor een optimaal operationeel product. Hier is de hele
bedrijfsvoering van het schip op afgestemd. Teneinde dit product te
kunnen leveren is maximale inzet en flexibiliteit vereist van alle
diensten aan boord. De operationele dienst als dienst die het
zichtbare product neerzet, de overige diensten zijn ondersteunend en
daardoor dus net zo belangrijk aan het totstandkomen van dit product.
Door actief en agressief te patrouilleren heeft Hr. Ms. Van Galen op
dit moment reeds bijna dertig boardings en meer dan 1500
ondervragingen uitgevoerd.
Het moment van een boarding laat zich niet voorspellen en kan zich dus
op ieder moment van de dag voordoen. Het schip is permanent inzetbaar.
Dit betekent 24 uur per dag inzetbaar. Zelfs wanneer we in een haven
liggen, zijn we als het nodig is, op korte termijn - veelal binnen 8
tot 12 uur - weer inzetbaar. We draaien op zee bijvoorbeeld geen
zondagse diensten, alle dagen zijn gewoon werkdagen. Hier staat wel
tegenover dat de bemanning tijdens de havenbezoeken zo veel mogelijk
vrije tijd krijgt.
foto: Lynx Hr.Ms. Van Galen boven El Obeid (Koninklijke Marine) Het
streven is erop gericht boardings uit te voeren bij daglicht. Indien
een boarding zich aan het einde van een dag voordoet, proberen we in
ieder geval om het eerste deel ervan, het door een speciale eenheid
van de Bijzondere Bijstandseenheid van het korps mariniers veilig
stellen van het te doorzoeken schip, uit te voeren bij daglicht. Dit
is het meest risicovolle gedeelte omdat een onbekend schip wordt
betreden en het nooit helemaal zeker is of dit niet tot verzet zal
leiden. Zodra het schip is veiliggesteld kan de resterende deel van de
boarding ook bij duisternis plaatsvinden. Maar, als operationele
omstandigheden het noodzakelijk maken, worden de boardings ook gewoon
bij duisternis uitgevoerd. Ons boardingteam is na het uitvoeren van
bijna dertig boardings op allerlei soorten schepen, variërend van
kleine vaak zwaar beladen dhows tot grote containerschepen met meer
dan 500 containers aan boord, zeer ervaren. Iets wat, volgens de
commandant van Hr.Ms. Van Galen, de bondgenoten in de regio niet is
ontgaan. Binnen ons operatiegebied hebben de Canadezen de leiding.
Commodore Murphy zwaait de scepter over Taskgroup 50.4 waar de Van
Galen bij hoort. De werkrelatie met de Canadese staf is prima. Murphy
heeft een aantal weken geleden het commando overgenomen en gaf bij
zijn kennismakingsbezoek te kennen veel waardering te hebben voor de
prestaties, ervaring en het positief meedenken van Hr. Ms. Van Galen.
Dat was voor hem ook een reden om het Nederlandse schip als eerste te
bezoeken. De contacten met onze directe coalitiepartners Italië,
Griekenland, Frankrijk en Canada zijn eveneens goed. Teneinde een
beter beeld te krijgen van elkaar worden er regelmatig uitwisselingen
van personeel georganiseerd, het zogenoemde crosspollen. Ook op
logistiek gebied helpen de verschillende landen elkaar. Bij urgente
technische storingen voorzien we elkaar indien mogelijk van reserve
onderdelen, we halen en brengen spullen voor elkaar, we vervoeren voor
elkaar personen van en naar de wal. TG 50.4 is onderdeel van Task
Force 50. De Amerikaanse commandant hiervan is gestationeerd aan boord
van het vliegkampschip USS Abraham Lincoln. Het merendeel van de
Amerikaanse eenheden opereert in de Perzische Golf en de contacten met
hen zijn goed. We hebben al tweemaal een uitwisseling van personeel
met het vliegkampschip uitgevoerd en bovendien laden we regelmatig
olie uit Amerikaanse tankers. In het gebied is ook een Japanse
taakgroep actief. Deze groep bestaat uit een aantal fregatten en een
bevoorrader. Kuijper is er trots op dat de bondgenoten de inzet van de
marine prijzen. Complimenten van mijn directe Canadese baas, maar ook
van de hierboven gestelde Amerikaanse CTF50, de zogenaamde Bravo Zulus
worden door ons zeer gewaardeerd. Wij Nederlanders zijn wat dit soort
zaken betreft vaak wat nuchterder dan bijvoorbeeld de Amerikanen, maar
toch. Een bijzonder teken van waardering vond ik de mededeling van
onze Canadese commandant dat Hr. Ms. Van Galen, als enige schip,
geschikt was bevonden om tijdelijk als stafschip op te treden.
foto: Onderzoek vrachtschip El Obeid door Hr.Ms. Van Galen
(Koninklijke Marine) Kuijper realiseert zich heel goed dat het bij
deze inzet ernst is. Deze reis ervaar ik zelf als een van de grootste
uitdagingen in mijn leven. Verantwoordelijk zijn voor de gehele
bemanning in een ernstsituatie is de ultieme verantwoordelijkheid voor
een commandant. Telkens stel ik mijzelf de vraag: heb ik alle
mogelijke maatregelen en acties genomen om bij eventuele calamiteiten,
welke dat ook moge zijn, zo goed mogelijk uit de strijd te voorschijn
te komen? Dit betekent ondermeer dat ik alle vredestijdregelgeving en
-bedrijfsvoeringconcepten constant op hun merites worden beoordeel.
Verder springen er voor mij twee momenten uit die spannend waren. Ten
eerste het voor de eerste maal binnenvaren van het operatiegebied.
Samen met de bemanning bereidt je heel veel zaken voor, maar heb je
alles wel op zijn juiste waarde ingeschat en ben je er dus wel
helemaal gereed voor? Het tweede moment betrof de boarding van het
vrachtschip Darfur. Een schip waarvan bekend was dat de eigenaar
relaties heeft onderhouden met Osama Bin Laden en Al Qaida. Een
eigenaar die eerder is betrapt op het illegaal vervoeren en smokkelen
van wapens. Deze boarding vond plaats op de eerste herdenkingsdag van
de aanslagen van 11 september. Gedurende de week voorafgaande aan deze
dag werd er gewaarschuwd voor mogelijke terroristische aanslagen, ook
tegen westerse militaire eenheden. Op zon moment gaan er toch een
aantal dingen door het hoofd. Stel dat Al Qaida het heeft voorzien op
ons en dit vrachtschip de Darfur, vlak naast Hr. Ms. Van Galen, vol
met explosieven laat ontploffen. Wat kunnen we hier tegen doen? Samen
met mijn hoofden van dienst is het op zon moment zaak om het hoofd
koel te houden, alle voorzorgsmaatregelen te nemen teneinde de risicos
zo klein mogelijk te houden, en vervolgens de boarding professioneel
uit te voeren. En zo is het gegaan.
Na Hr.Ms. Philips van Almonde en Hr.Ms. Van Amstel is de Van Galen het
derde fregat van de Koninklijke Marine dat patrouilleert in de wateren
rond het Arabisch Schiereiland en op die manier een bijdrage levert
aan de strijd tegen het terrorisme. Welke persoonlijk lessen heeft
Kuijper inmiddels uit de inzet van zijn schip geleerd. De Amerikanen
zeggen wel eens war is logistics, logistics and logistics Als gevolg
van de klimatologische omstandigheden raakt apparatuur aan boord
sneller defect. En omdat je niet alle onderdelen aan boord in voorraad
kunt hebben, is een goede logistieke keten van essentieel belang.
Verder natuurlijk een goede coördinatie met de andere deelnemers aan
deze operatie. We hebben Nederlandse liaison-officieren aan boord van
het Amerikaanse vliegkampschip en bij het Amerikaanse hoofdkwartier in
Bahrein. Samen met de Defensie-attaché in Abu Dhabi doen die zeer goed
werk. De kritische succes-factor bij uitstek is natuurlijk voor de
commandant van Hr.Ms. Van Galen de 165 mannen en vrouwen tellende
bemanning. Het is enorm belangrijk om de mensen goed op de hoogte te
houden van wat er gebeurt. Veranderingen in het vaarprogramma, de
internationale situatie met betrekking tot Irak en de gevolgen die dit
zou kunnen hebben voor het schip. Door duidelijk te zijn naar de
bemanning voorkom je geruchten. Het is kapitein-luitenant ter zee
Kuijper verder opgevallen dat er in Nederland niet veel bekend is over
de marine-inzet. Dat vind ik erg jammer, immers 165 Nederlanders
zetten zich gedurende zes maanden onder zware omstandigheden in voor
het vaderland. Waar ik dan ook het meest naar uitkijk is een goede
ontvangst in Nederland, een ontvangst die recht doet aan de inzet van
de bemanning. Die heeft zich zes maanden lang het snot voor de ogen
gewerkt, vaak onder zeer zware omstandigheden. Ik heb daar diep
respect voor en ben enorm trots op mijn mannen en vrouwen die bij
temperaturen van meer dan 50 graden celsius en extreme vochtigheid een
perfecte prestatie neerzetten.
Hr.Ms. Van Galen vertrok 20 mei uit Den Helder en keert naar
verwachting in de tweede helft van november terug in Nederland.
(fotos: Koninklijke Marine) foto: Boardingteam Hr.Ms. Van Galen
(Koninklijke Marine)