Financiele Beschouwingen 2002
30-10-2002 * Tijdens de financiele beschouwingen op 29 oktober 2002
vroeg de SP fractie bij monde van Agnes Kant, aandacht voor de
Euroflatie, de zin en - vooral - onzin van loonmatiging, het
spaarloon, de belastingontduiking en de (on)afhankelijkheid van
accountants. Over dat laatste deed Agnes Kant een concreet voorstel.
Lees hieronder haar volledige tekst.
Agnes Kant "De SP-fractie moet zich neerleggen bij de beslissing van
de meerderheid van de Tweede Kamer. Zij blijft echter van mening dat
het gewoon behandelen van begrotingen, en dus ook het onderliggende
kabinetsbeleid, als ware het kabinet niet gevallen een minachting is
van de kiezer. Wij doen het toch. Aldus is besloten.
Het begrotingsbeleid van het kabinet maakt volgens mijn fractie de
crisis erger. Diverse economen hebben daar de afgelopen maanden ook op
gewezen. Mijn fractie zou een andere keuze hebben gemaakt. Zij wil
koersen op een structureel begrotingsevenwicht in 2006 en wil het
economisch herstel niet in de kiem smoren.
Als het goed gaat met de economie, wordt er geroepen om loonmatiging
omdat de economie anders oververhit raakt. Gaat het slecht met de
economie, moeten de lonen ook worden gematigd omdat de werkloosheid
anders oploopt. Het lijkt wel alsof in iedere situatie dezelfde
oplossing wordt aangedragen. Het kabinet gaat er volgens mij aan
voorbij dat het niet alleen gaat om loonkosten, maar ook om
arbeidsproductiviteit. In een interessant artikel in Economisch
Statistische Berichten werd vorige maand geïllustreerd hoe het
kostenvoordeel van loonmatiging op lange termijn erodeert door een
lagere groei van de arbeidsproductiviteit. Die lage groei hangt samen
met de lage uitgaven voor research and development en voor onderwijs.
Ik hoor graag een reactie op dit artikel.
In de miljoenennota staat dat de stijging van arbeidskosten in ons
land de afgelopen jaren 10% hoger was dan die bij onze
euroconcurrenten. Bij de algemene beschouwingen heeft de SP-fractie er
al op gewezen dat de reële loonstijging bijna nul is. In het Belgische
tijdschrift De Financieel-Economische Tijd werd vorige maand becijferd
dat de reële stijging van arbeidskosten met 1,9% tot de laagste van
Europa behoort. Op deze constatering en de tegenstelling met wat er in
de miljoenennota staat, hoor ik graag een reactie. Samenvattend vind
ik de nadruk van deze en ook voorgaande regeringen op
loonkostenmatiging kortzichtig. Nederland moet zich richten op
verhoging van de arbeidsproductiviteit, onder andere door te
investeren in onderwijs in plaats van hiervoor te weinig geld uit te
trekken.
Het demissionaire kabinet wilde het spaarloon afschaffen. Een deel van
de fracties houdt vast aan het strategisch akkoord. Ik heb inmiddels
begrepen dat de VVD-fractie -- die het nota bene zelf heeft ingebracht
bij de formatie -- nu gaat voorstellen het niet af te schaffen.
Verkiezingskoorts kan toch wel iets aantasten. Ik ben heel benieuwd wat de VVD daar straks voor argumenten voor heeft. Blij ben ik wel dat het spaarloon wordt gered. Mijn fractie was nooit voor de afschaffing. Wij zijn ervoor om de spaarloonregeling te veranderen en er een betere regeling van te maken, eerlijker, met een vaste aftrek.
Het afschaffen van het groen beleggen en cultureel beleggen kost meer
dan het oplevert. Waarom dan afschaffen, vraag ik mij af. Waarom wordt
de fietsaftrek geschrapt maar de lease-auto gespaard, ook zo'n in onze
ogen rare, niet goede beslissing.
Mijn partij pleit al jaren voor een Europese aanpak van de
belastingontduiking op spaartegoeden. Het spijt mij zeer dat de
Europese Unie het dreigement om sancties te nemen tegen Zwitserland
onder druk van Luxemburg heeft ingetrokken. Het duurt helaas al jaren.
Is de minister het met ons eens? Wat gaat hij er dan aan doen?
De euroflatie leeft nog steeds onder de bevolking. Iedereen heeft vast
bij Ook dat nog zondagavond de actie De ziekte van Duisenberg gezien.
Inmiddels heeft die actie maar liefst meer dan 50.000 reacties vanuit
de Nederlandse bevolking opgeleverd, met meldingen van fikse
prijsverhogingen. Ik vraag de minister nogmaals: waarom niet alsnog
een prijzenstop? Wat vindt de minister van de suggestie om alle
producten dubbel te gaan prijzen, namelijk in euro's en met de prijs
in guldens van voor 1 januari, voor de invoering van de euro? Graag
krijg ik een reactie op deze suggestie, waarmee de consumenten een
eerlijker vergelijking van de prijzen kunnen maken en hun keuze kunnen
bepalen.
Als financiële cijfers niet kloppen, legt dat de bijl aan de wortel
van ons economische systeem. De grote boekhoudschandalen in de VS
hebben het vertrouwen geschaad, maar ook in ons land is er reden
genoeg voor nieuw beleid op dit punt. Ik denk aan de gang van zaken
bij KPN-Quest en eerder bij KPN. Mijn fractie stelt daarom een plan
voor voor een betere financiële controle. Een deel van het probleem is
volgens mij de financiële afhankelijkheidsrelatie tussen de accountant
en de onderneming. De accountant kan alleen werkelijk onafhankelijk
worden als deze band wordt doorgesneden. Daarom hebben wij een
zespuntenplan opgesteld, dat ik hier voorleg.
1. De aanwijzing of benoeming van een accountant gebeurt door de
Autoriteit Financiële Markten voor de bijna 10.000 controleplichtige
ondernemingen en instellingen. Elke vijf jaar wordt verplicht van
accountant gewisseld.
2. Er komt een verbod op de combinatie van consultancy en accountancy,
oftewel advies en controle worden gescheiden.
3. Er komt een verbod op de combinatie van controlerende en
forensische accountantswerkzaamheden binnen de accountantskantoren.
4. De accountantstitel moet beschermd blijven, om beunhazerij te
voorkomen.
5. Accountants moeten volledig juridisch aansprakelijk zijn bij
verwijtbare fouten.
6. Er komt een verbod voor bestuurders om opties in hun eigen bedrijf
te bezitten.
Uiteindelijk zijn het natuurlijk niet de accountants die de financiële
schandalen veroorzaken. Zij worden nu vaak gebruikt als schaamlap. De
directies zijn natuurlijk uiteindelijk verantwoordelijk. Opties voor
bestuurders leiden tot een perverse stimulans om de aandelenkoersen op
korte termijn tijdelijk of zelfs frauduleus op te stuwen. Je moet de
kat niet op het spek binden. Mijn fractie wil daarom een einde maken
aan de opties voor bestuurders in het eigen bedrijf. Een heel prettige
bijkomstigheid is dat wij daarmee ook iets doen aan de schaamteloze
verrijking en de graaicultuur aan de top.
Over de onafhankelijkheid van accountants ging Agnes Kant
eerder op deze site in discussie met bezoekers. Deze discussie kunt u
hier nalezen.