van 2002)
Inhoudsopgave Infectieziekten Bulletin (nummer 10 van 2002)
In het oktober nummer van het Infectieziekten Bulletin vindt u de
volgende bijdragen:
* Eis Thermae 2000 tegen VWS afgewezen
In augustus heeft de rechtbank Thermae 2000 volledig in het
ongelijk gesteld in een procedure tegen de staat. Het kuur-,
sauna- en thermaalbadencomplex in Valkenburg eiste een
schadevergoeding naar aanleiding van een persbericht dat VWS in
april 1999 had verspreid. Het bericht was gestuurd nadat de
Keuringsdienst voor Waren (KvW) Legionella-bacteriën in een
monster van het hydrojet-bad had aangetroffen. Het lukte Thermae
niet om op tijd alle betrokken personen te achterhalen en in te
lichten. De beslissing van VWS om het publiek via de pers te
informeren viel bij Thermae in slechte aarde. Het kuuroord vond
het persbericht prematuur en onzorgvuldig. Vervolgens nam het
juridische stappen.
* Opnieuw zeehondenziekte in Europa
In 1988 ging bijna de helft van de zeehonden (18.000 van 44.000)
in de Noord-Europese wateren dood als gevolg van een infectie met
een morbillivirus (phocine distemper virus: PDV) dat nog niet
eerder was aangetoond. Daarna heeft de populatie zich weer
hersteld. Maar in mei dit jaar was er wederom een verhoogde
sterfte onder gewone zeehonden (Phoca vitulina) bij het eiland
Anholt in Denemarken.
* Internationaal netwerk voor surveillance van Salmonella en E. coli
Enter-net is een door de Europese Commissie gesubsidieerd
internationaal netwerk voor de surveillance van
(voedselgerelateerde) infecties veroorzaakt door Salmonella spp.
en verocytotoxine-producerende Escherichia coli (VTEC).1 Bij de
start van Enter-net in 1997 waren alle 15 lidstaten van de
Europese Unie vertegenwoordigd, plus Zwitserland en Noorwegen.
Sinds eind jaren negentig hebben zich ook niet-Europese landen
gevoegd bij Enter-net, zoals Australië, Japan (primair vanwege
VTEC-problematiek) en Zuid-Afrika. Dit jaar wordt de workshop voor
alle vertegenwoordigers uit de verschillende landen, georganiseerd
door Nederland. De workshop vindt plaats bij het RIVM in Bilthoven
van 7-9 november.
* Infectieziekte-onderzoek Leidsche Rijn
In het nieuwe gebied van Leidsche Rijn wordt de gezondheidszorg
ambitieus ter hand genomen. De huisartsgeneeskunde krijgt een
krachtige academische kwaliteitsimpuls, in nauwe samenwerking
tussen het Julius Centrum van het UMC en het nieuwe MESOS
ziekenhuis. Ook creëert het Julius Centrum in samenwerking met
vele anderen, in Leidsche Rijn optimale mogelijkheden voor
wetenschappelijk onderzoek. Het onderzoek zal zich begeven op de
hoofdaandachtsgebieden van het Julius Centrum en het UMC Utrecht,
waaronder ook infectieziekteonderzoek valt.
* Verbeteren surveillance soa en HIV van groot belang
Het valt niet te ontkennen, er is een duidelijke toename te zien
van soa in Nederland. Daarnaast lijkt ook de import van soa,
hepatitis en HIV te groeien vanuit endemische gebieden. Dit werd
ondubbelzinnig duidelijk tijdens de eerste expertmeeting Soa- en
HIV-surveillance in juni van dit jaar. Het RIVM organiseerde deze
bijeenkomst, in opdracht van de IGZ en VWS, om de nieuwe opzet van
de soa- en HIV-surveillance te bespreken. Daarnaast werden de
resultaten uit verschillende surveillance-activiteiten
geëvalueerd.
* Actief testbeleid soa
In de strijd tegen soa en HIV-infecties heeft de werkgroep ´Actief
testen´ een beleidsnota uitgebracht. Hierin wordt gepleit voor het
beleid om soa en HIV-infecties in een vroeg stadium op te sporen
en te behandelen. De infectieuze periode wordt verkort waardoor
verdere verspreiding kan worden voorkomen. Verder biedt
vroegtijdige opsporing de mogelijkheid tot (het overwegen van)
behandeling, wat nadelige gevolgen voor de persoon beperkt. Een
actief testbeleid dient daarmee zowl een volksgezondheidsbelang
als een een individueel gezondheidsbelang.
* Werkzaamheid van antibiotica verschilt sterk tussen Europese
landen
Onlangs verscheen het jaarrapport 20011 van het European
Antimicrobial Resistance Surveillance System (EARSS) Dit
internationale netwerk van nationale surveillance-systemen
verzamelt vergelijkbare en gevalideerde antimicrobiële
gevoeligheidsdata om antibioticaresistentie te monitoren en trends
te beschrijven voor volksgezondheidsdoeleinden. Uit de EARSS-data
kan worden geconcludeerd dat er grote verschillen zijn in het
voorkomen van antibioticaresistentie bij klinische isolaten tussen
Europese landen. Deze verschillen worden onder andere veroorzaakt
door de grote verschillen in antibioticagebruik en
infectiecontrole in ziekenhuizen.
Uit het veld
+ Koeltoren zeer waarschijnlijke de bron van legionellose
In april dit jaar werd bij de afdeling infectieziekten van de
GG&GD in Amsterdam een melding gedaan van een patiënt met een
Legionella-pneumonie. Uit onderzoek bleek dat hij een
longontsteking had opgelopen, veroorzaakt door een
menginfectie van pneumokokken en Legionella pneumophila
serogroep 1. De oorsprong van de Legionella-infectie kon niet
thuis noch op het werk gevonden worden. Nader onderzoek wees
als waarschijnlijke bron van besmetting in de richting van 2
koeltorens.
+ Twee vrienden met een Legionella-pneumonie na saunabezoek
Een microbioloog uit het Medisch Centrum Alkmaar meldt bij de
GGD Noord-Kennemerland een positieve
Legionella-urineantigeentest. De patiënt is een 54-jarige man
opgenomen met pneumonie. Regelmatig bezoekt de patiënt een
sauna, samen met een vriend die eveneens klachten heeft. Na 2
dagen is bekend dat ook de vriend een positieve
Legionella-urineantigeentest heeft. Zoals voorgeschreven
vraagt de Inspectie VROM aan het waterleidingbedrijf de sauna
te inspecteren en te bemonsteren. Dit levert niets op. Maar
de resultaten uit de anamnese wijzen sterk in de richting van
de sauna. Samen met het streeklaboratorium Haarlem gaat de
GGD opnieuw op inspectie.
Artikelen
+ Influenza bij kinderen
Dit artikel geeft een overzicht van influenza bij kinderen.
Jonge kinderen met een influenzavirusinfectie presenteren
zich vaak met een atypisch beloop, waardoor het stellen van
de diagnose moeilijk kan zijn. Influenzavirusinfectie kan een
ernstig beloop hebben, met name in risicogroepen. Kinderen
spelen ook een belangrijke rol in de verspreiding van
influenza onder de bevolking. Tevens bestaat een relatie
tussen influenzavirusinfecties en andere ziekten bij
kinderen, zoals acute otitis media en koortsconvulsies.
Recent is de aandacht gevestigd op de hoge morbiditeit en
mortaliteit bij jonge zuigelingen.
+ Malaria uit West Afrika neemt toe: Overzicht meldingen
1994-2001
De GGDs in Nederland ontvingen 529 meldingen van
geïmporteerde malaria en 1 melding van luchthavenmalaria met
diagnosedata in 2001. Dit aantal verschilt niet van het
aantal meldingen met diagnosedata in 2000. Malaria wordt in
Nederland overwegend geïmporteerd uit Afrika (63.6%). Het
betrof bij ruim tweederde de meest ernstige vorm: P.
falciparum. Ruim 50% van alle patiënten nam in 2001 geen of
onvoldoende profylaxe in. Er is een aanzienlijke stijging van
het aantal patiënten uit de Afrikaanse landen Ghana, Nigeria
(vooral migranten en vluchtelingen) en Gambia (vooral
toeristen). Verder zijn Indonesië en Suriname in toenemende
mate bron van geïmporteerde gevallen. We zien een relatieve
toename van P.falciparum infecties onder de meldingen uit
Azië.
+ Infectieziekten en Bioterrorisme: Beleidsontwikkelingen
binnen de Europese Commissie
Recente ontwikkelingen als vervolg op de gebeurtenissen in de
Verenigde Staten op 11 september 2001, hebben binnen de
Europese Commissie de beleidsontwikkeling voor de bestrijding
van infectieziekten een nieuwe impuls gegeven. Naast het
bestaande systeem van 1 Europees Netwerk waarbinnen zich
verschillende ziekte-specifieke surveillancenetwerken
bevinden, is er begin 2002 vanuit het Directoraat
Volksgezondheid in Luxemburg een specifiek tegen
bioterrorisme gericht Europees actieprogramma van start
gegaan. Er zullen, deels binnen de contouren van het nieuwe
Europese actieprogramma volksgezondheid (2003-2008),
voorbereidingen worden getroffen tot de oprichting in 2005
van een Europees centrum voor de surveillance en controle van
infectieziekten.
Lezenswaardig
+ De Booster van Anno Lampe, deze keer lekke klep
+ Aankondigingen en mededelingen
+ Meldingen Infectieziekenwet, weken 37-40
Infectieziekten Bulletin 1. Infectieziekten Bulletin
Externe link, 2-10-2002
Uitgave van het RIVM voor organisaties die betrokken zijn bij de
opsporing, bestrijding en bewaking van infectieziekten.