KV Terpstra en Wilders over eenzijdige politieke activiteiten van
medefinancieringsorganisaties
Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Binnenhof 4
Den Haag
Directie Sociale en Institutionele Ontwikkeling
Bezuidenhoutseweg 67
Postbus 20061
2500 EB Den Haag
Datum
12 november 2002
Behandeld
Brecht Paardekooper
Kenmerk
DSI/MY-545/02
Telefoon
070 3486032
Blad
1/1
Fax
070 3484883
Bijlage(n)
1
E-Mail
brecht.paardekooper@minbuza.nl
Betreft
Beantwoording vragen van de leden Terpstra en Wilders over eenzijdige
politieke activiteiten van medefinancieringsorganisaties
Zeer geachte Voorzitter,
Graag bied ik u hierbij, mede namens de minister van Buitenlandse
Zaken, de antwoorden aan op de schriftelijke vragen gesteld door de
leden Terpstra en Wilders over eenzijdige politieke activiteiten van
medefinancieringsorganisaties. Deze vragen werden ingezonden op 6
november 2002 met kenmerk 2020302780.
De Staatssecretaris voor Ontwikkelingssamenwerking
A.M.A. van Ardenne-van der Hoeven
Antwoorden van mevrouw Van Ardenne-van der Hoeven, Staatssecretaris
voor Ontwikkelingssamenwerking, mede namens de Minister van
Buitenlandse Zaken, de heer de Hoop Scheffer, op vragen van de leden
Terpstra en Wilders over eenzijdige politieke activiteiten van
medefinancieringsorganisaties
Vraag 1
Maken de Nederlandse medefinancieringsorganisaties Novib, Cordaid, en
Icco deel uit van United Civilians for Peace?
Zo ja, op grond van welke titel doen zij dit?
Antwoord
United Civilians for Peace is een campagne van een zestal
organisaties, te weten: Cordaid, Icco, IKV, Kerken in Actie, Novib en
Pax Christi.
Beleidsbeïnvloeding is een van de strategieën van de MFO's. Mede in
dat licht werken deze MFO's al een aantal jaren mee in de United
Civilians for Peace. Regelmatig gaan er missies uit om aandacht te
geven aan de conflictsituatie in het Midden- Oosten. Het gaat daarbij
om missies die tweezijdigheid beogen, en uitgaan van een gebalanceerde
agenda en een evenwichtige samenstelling van deelnemers.
Vraag 2
Hoe groot is de financiële bijdrage die resp. Novib, Cordaid en Icco
aan United Civilians for Peace leveren (op jaarbasis)?
Is het waar dat de genoemde medefinancieringsorganisaties zo direct
dan wel indirect meebetalen aan de reis naar de Palestijnse gebieden
die door United Civilians for Peace wordt georganiseerd voor mevrouw
Gretta Duisenberg en enkele andere personen?
Wat is uw oordeel hierover?
Antwoord
Het budget voor de campagne wordt door vier van de zes deelnemende
organisaties opgebracht: Novib, Cordaid, Icco en Kerken in Actie.
Novib en Cordaid dragen elk ca. 113.000 Euro bij aan de campagne in
het jaar 2002; voor Icco is dit ca. 56.500 Euro. Zij hebben dit
betaald uit MFP-middelen. Daarmee dragen zij bij aan verschillende
missies van United Civilians for Peace naar de Palestijnse gebieden en
Israël, waaronder ook de bedoelde waarnemingsreis. Voor deze reis zijn
vrouwen uit verschillende politieke partijen en maatschappelijke
organisaties als burgerwaarnemers aangezocht om kennis te nemen van de
problemen in de regio, met speciale aandacht voor de rol van
Israëlische en Palestijnse vrouwen en hun inspanningen op het gebied
van mensenrechten, vredesopbouw en ontwikkeling.
De organisatie van dit soort reizen is de verantwoordelijkheid van de
organisaties zelf. Ik acht het doel van de reis, namelijk aandacht
geven aan de problematiek van zowel de Palestijnse als de Israëlische
vrouwen en hun inspanningen op het gebied van mensenrechten en
vredesopbouw van evident belang.
Vraag 3
Deelt u de mening dat bij de activiteiten van United Civilians for
Peace sprake is van een eenzijdig politiek engagement vóór het
Palestijnse verzet en tegen het Israëlische beleid?
Bent u bereid te voorkomen dat dergelijke reizen als de reis naar de
Palestijnse gebieden worden ondernomen met geld van de Nederlandse
belastingbetaler?
Zo ja, op welke wijze? Zo neen, waarom niet?
Antwoord
Neen, die mening deel ik niet. Er is bij United Civilians for Peace
sprake van een tweezijdige doelstelling. Uitgangspunten van United
Civilians for Peace omvatten: respect voor de mensenrechten,
doorbreken van de geweldsspiraal en afkeuring van geweld tegen
burgers, zowel Palestijnse als Israëlische burgers. Het is de
bedoeling om tijdens de missie beide kanten goed te belichten. De
agenda ziet er evenwichtig uit en kan ruimte bieden voor de
verschillende standpunten en invalshoeken.
Vraag 4
Werd het rapport "Srebrenica, de genocide die niet werd voorkomen" van
Mient Jan Faber (en een Engelse vertaling daarvan) in belangrijke mate
gefinancierd door Hivos? Zo ja, op grond van welke titel?
Hoe groot is het bedrag dat Hivos aan het totstandkomen van dit rapport en de vertaling daarvan heeft bijgedragen?
Gaf dit rapport een beeld dat haaks stond op het beeld dat werd
geschetst door het NIOD-rapport, terwijl juist dat laatste rapport als
"gedegen en evenwichtig" werd aangemerkt in een breed gedragen
Kamermotie?
Antwoord
Hivos heeft inderdaad het rapport "Srebrenica, de genocide die niet
werd voorkomen" van IKV (auteur Mient Jan Faber) (mede) gefinancierd
voor een bedrag van EUR 8.000 uit MFP-middelen. Uit dit bedrag werd de
produktie van het rapport en de vertaling (naar het Engels en
Bosnisch) gefinancierd.
Deze steun werd verleend als onderdeel van het meerjarig project
"Post-conflict Peace Building in Bosnia and Herzegovina" (uitgevoerd
door IKV), welk project een onderdeel vormt van het door Hivos in
Zuidoost-Europa sinds 1999 uitgevoerde programma.
Vandaag kan worden vastgesteld dat het beeld dat het rapport
"Srebrenica, de genocide die niet werd voorkomen" schetst grondig
afwijkt van het beeld dat het NIOD-rapport schetst. Ten tijde van de
goedkeuring van het betreffende project (oktober 2001) was dit niet te
voorzien.
Dit overziende ben ik van oordeel dat Hivos in overleg had moeten
treden teneinde na te gaan of er grond zou kunnen zijn voor het
oordeel dat financiering niet verenigbaar is met het beleid van de
Minister (referte betreffende bepaling in subsidiebeschikking MFP).
Hivos heeft dit ten onrechte niet gedaan. Hivos erkent dit ook.
Vraag 5
Acht u het wenselijk dat de Nederlandse medefinancieringsorganisaties,
die het grootste gedeelte van hun inkomen verkrijgen van de
Nederlandse overheid en dus van de Nederlandse belastingbetaler,
gelden aanwenden voor eenzijdige politieke activiteiten die weinig
relevantie hebben voor de doelstellingen van de Nederlandse
Ontwikkelingssamenwerking?
Zo neen, hoe denkt de regering paal en perk te stellen aan dergelijke
aanwendingen van Nederlands ontwikkelingsgeld door de
medefinancieringsorganisaties?
Antwoord
Ik ben het met u eens dat het onwenselijk is dat Nederlandse
medefinancieringsorganisaties gelden van de Nederlandse overheid
zouden aanwenden voor uitsluitend eenzijdige politieke activiteiten
die bovendien weinig relevantie zouden hebben voor de doelstellingen
van de Nederlandse ontwikkelingssamenwerking.
In de subsidie beschikkingen van de MFO's is hieromtrent een tweetal
artikelen opgenomen. Eén artikel bepaalt dat de MFO's zich onthouden
van activiteiten die tot doel hebben de politieke onafhankelijkheid
van een staat te ondermijnen of een wettige regering ten val te
brengen met onwettige middelen. Deze wettigheid respectievelijk
onwettigheid zal niet uitsluitend worden bepaald door opvattingen van
de regering van het betrokken land, doch worden getoetst aan
internationale maatstaven. In een tweede artikel wordt bepaald dat de
MFO's bij activiteiten ten laste van de subsidie rekening houden met
het beleid van de Minister. Indien grond bestaat voor het oordeel dat
financiering niet verenigbaar is met het beleid van de Minister,
treedt de MFO in overleg met de Minister. Uit onlangs gehouden overleg
met de MFO's is gebleken dat de bedoelde missie inmiddels is verdaagd
en dat de beoogde tweezijdigheid in het programma en de evenwichtige
samenstelling van de delegatie nagestreefd blijven.