Tat route bij eiwitproductie Bacillus subtilis optie voor de toekomst
Om te kunnen groeien en zich te vermenigvuldigen scheidt de bacterie
Bacillus subtilis eiwitten door de celmembraan naar zijn omgeving uit.
Een efficiënte export is afhankelijk van bepaalde exportsystemen en
onderdelen daarvan. Bioloog Jan Jongbloed onderzocht de manier waarop
het signaalpeptide van het te exporteren eiwit en componenten van deze
systemen hierbij een rol spelen. Hij bestudeerde twee systemen: de Sec
route, die eiwitten ongevouwen exporteert, en de Tat route, die
eiwitten in een gevouwen toestand exporteert. Afhankelijk van de
karakteristieken van een te exporteren eiwit, zal één van beide
systemen gebruikt worden, en zullen verschillende componenten van die
systemen betrokken zijn bij het vervolg van het export proces. Dankzij
Jongbloeds onderzoek kan nu redelijk goed voorspeld worden welke route
een te exporteren eiwit zal nemen en is er een beter inzicht in de
karakteristieken van het signaalpeptide voor eiwitten die de Tat route
volgen. De onderzochte Tat route is nog niet zo lang bekend. Voor die
tijd werden commercieel interessante eiwitten via de Sec route
geëxporteerd en vervolgens uit het groeimedium van Bacillus soorten
geoogst. Echter, lang niet alle soort-vreemde eiwitten kunnen
succesvol zo geëxporteerd en dus geproduceerd worden;
hoogstwaarschijnlijk is dit te wijten aan hun ongevouwen toestand.
Omdat de Tat route gevouwen eiwitten exporteert, biedt dit de
mogelijkheid om de productie van interessante eiwitten, die via de Sec
route faalde, via de Tat route mogelijk te maken. Met name voor de
productie van farmaceutisch belangrijke eiwitten kan dit in de
toekomst een interessante optie zijn. /FC
Jan Jongbloed (Winschoten, 1971) studeerde biologie aan de
Rijkuniversiteit Groningen, waar hij zijn promotieonderzoek verrichtte
bij de vakgroep Moleculaire Genetica, binnen de onderzoeksschool GBB
(Groningen Biomolecular Sciences and Biotechnology Institute). Het
onderzoek maakt deel uit van het NWO-projekt `Secretion in
prokaryotes' en het EU-projekt: `Exploitation of a novel,
Sec-independent secretion pathway for protein production'.
Datum en tijd
vrijdag 15 november 2002, 14.15 uur
Promovendus
J.D.H. Jongbloed, tel. (050)363 21 07, fax (050) 363 23 48, e-mail:
j.d.h.jongbloed@biol.rug.nl (werk)
Proefschrift
Specificity determinants for protein secretion in Bacillus subtilis
Promotor
prof.dr. G. Venema
Faculteit
wiskunde en natuurwetenschappen
Plaats
Aula Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen
Promotie