Excessief geweld geen normaal biologisch verschijnsel
Agressief gedrag is in eerste plaats een belangrijk en functioneel onderdeel van sociaal gedrag. Maar omdat agressief zijn ook grote risico's met zich meebrengt, voor individuen of een hele populatie, is het belangrijk dat dit goed onder controle wordt gehouden. Bij die controle speelt een stof in de hersenen, serotonine, een belangrijke rol. Hoe precies is niet bekend. Daarom bestudeerde biologe Bea van der Vegt bij ratten wat er gebeurt met de serotonerge neurotransmissie (signaaloverdracht) op het moment dat het dier agressief gedrag vertoont. Daarnaast bestudeerde zij welke verschillen er zijn in het serotonerge systeem tussen individuen die heel agressief zijn en individuen die helemaal niet geneigd zijn agressief te reageren. De resultaten duiden erop dat de serotonerge neurotransmissie (het `remsysteem') tijdens agressief gedrag geactiveerd wordt, dus dat er meer serotonine wordt afgegeven. Hoewel in het algemeen wordt aangenomen dat in hoog agressieve individuen het serotonerge systeem minder goed werkt (vooral gebaseerd op vindingen bij mensen en apen) kon Van der Vegt dit in ratten niet duidelijk aantonen. Integendeel, zij vond juist aanwijzingen dat de negatieve feedback ('de rem op het systeem') sterker is in de agressieve ratten. De uitkomsten van dit onderzoek dragen bij aan een beter begrip van agressie; niet alleen functionele agressie, maar ook wat er mis gaat als agressief gedrag niet goed gecontroleerd wordt, en dan heel gevaarlijk kan worden. /FC
Bea van der Vegt (Dalfsen, 1973) studeerde biologie aan de
Rijkuniversiteit Groningen, waar zij promotie onderzoek deed binnen de
basiseenheid Gedragsfysiologie en deel uitmaakte van de
onderzoeks-school BCN. Het onderzoek viel binnen een lang lopende
onderzoekslijn binnen de gedragsfysiologie naar de neurobiologische
controle van sociaal gedrag en van agressief gedrag in het bijzonder.
Inmiddels heeft zij een aanstelling als postdoc bij de basiseenheid
Neuroendocrinologie en werkt zij aan een project, gefinancierd door
een farmaceutisch bedrijf in Denemarken, om medicijnen tegen
overgewicht te ontwikkelen.
Datum en tijd
vrijdag, 22 november 2002, 14.15 uur
Promovendus
mw. B.J. van der Vegt, tel. (050)363 23 37, fax (050)363 23 31,
e-mail: b.j.van.der.vegt@biol.rug.nl (werk)
Proefschrift
Brain serotonin homeostasis and the control of aggression in rats
Promotor
prof.dr. J.M. Koolhaas
Faculteit
wiskunde en natuurwetenschappen
Plaats
Aula Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen
Promotie
]