Persbericht 02/167
Ministerie van Sociale Zaken
en Werkgelegenheid Directie
Communicatie
29 november 2002
Nr. 02/167
Kans om in WAO te komen en kans om te herstellen beide gestegen
De kans om in de WAO terecht te komen is gestegen van gemiddeld 1,45
procent in 1999 tot 1,53 procent in 2000. De stijging is het grootst
in de openbaar vervoer sectoren. Voor werknemers in de bouw is de kans
om in de WAO terecht te komen in 2000 gedaald ten opzichte van het
jaar ervoor. Desondanks bleef de instroomkans in deze sector met 1,64
procent boven het gemiddelde. De kans voor WAOers om te herstellen en
uit de uitkering te komen is gestegen van 3,35 procent in 1999 tot
3,67 procent in 2000. Vooral in de overheidssectoren is de kans op
herstel verbeterd, met name bij Defensie.
Dit blijkt uit de Sectoranalyse WAO 2000 die demissionair minister De
Geus van Sociale Zaken en Werkgelegenheid naar de Eerste en Tweede
Kamer heeft gestuurd. In deze (tweede) sectoranalyse is de
WAO-situatie in 2000 vergeleken met de situatie in 1999. Ook zijn de
verschillende sectoren onderling vergeleken. Naast een cijfermatige
analyse op basis van gegevens van het Uitvoeringsinstituut
Werknemersverzekeringen (UWV), bevat de sectoranalyse ook een
kwalitatief onderzoek naar achtergronden in een aantal specifieke
sectoren: banken, bouw, beroepsgoederenvervoer en onderwijs
(basisonderwijs en beroeps- en volwasseneneducatie). Doel van de
sectoranalyse is het verkrijgen van een beter inzicht in de
arbeidsongeschiktheidproblematiek. Ook kunnen sectoren en individuele
werkgevers zien hoe zij er op het punt van de WAO voorstaan in
vergelijking tot andere.
In 2000 belandden 100.193 mensen in de WAO. Het totaal aantal
uitkeringen steeg in 2000 met 24.662 tot 768.779 (als ook andere
arbeidsongeschiktheidsregelingen worden meegeteld, beloopt het totaal
aantal uitkeringen bijna 1 miljoen). Het risico van werknemers om in
de WAO te komen verschilt aanzienlijk per sector. De belangrijkste
redenen van instroom in de WAO zijn psychische klachten en
aandoeningen van het bewegingsapparaat. De instroomkans van vrouwen en
ouderen is relatief hoog. Om die reden hebben werknemers in de
zorgsector een grotere kans om in de WAO terecht te komen; in die
sector werken meer oudere werknemers en meer vrouwen dan gemiddeld.
In 2000 werden ruim 75.531 uitkeringen beëindigd als gevolg van pensionering, overlijden of herstel van de verdiencapaciteit. In 2000 was er bij bijna 37 op de 1000 lopende uitkeringen sprake van herstel, een jaar eerder lag dat nog op ruim 33. Daarmee is de gemiddelde herstelkans in 2000 met bijna 10 procent toegenomen.
De herstelkans (gemiddeld 3,67 procent) varieert sterk tussen de sectoren. De verschillende overheidssectoren hebben alle een hoge herstelkans. Zo bedraagt bij de rijksoverheid de herstelkans bijvoorbeeld 7,43 procent, in het onderwijs 4,57 procent. Met bijna een verdubbeling behaalt Defensie in 2000 zelfs de hoogste herstelkans (7,90 procent) van alle sectoren. De bouw presteert met 1,52 procent onder het gemiddelde evenals aan de bouw verwante sectoren.
Studies naar verschillende sectoren
In het bankwezen is er veel aandacht voor ziekteverzuim en
arbeidsomstandigheden. De bedrijven trekken er ruim middelen voor uit.
Vooral de grote banken hebben veel kennis in huis over onder meer
ziekteverzuim en arbeidsomstandigheden. Reïntegratie is vaak goed
mogelijk in zowel de eigen functie als in een andere functie. Het
middenmanagement moet daarbij echter schipperen tussen het uitvoeren
van het beleid ten aanzien van reïntegratie en het behalen van
verwachte prestaties.
In het basisonderwijs bestaat een groot tekort aan onderwijzers
waardoor de aandacht groeit voor het aanpakken van het ziekteverzuim.
Door het hoge verantwoordelijkheidsgevoel van de onderwijzers gaan zij
vaak te lang door met langdurig(er) verzuim tot gevolg. Bij de meeste
scholen is het verzuim- en reïntegratiebeleid nog niet goed
ontwikkeld. Reïntegratie in een andere functie is moeilijk omdat er
relatief weinig verschillende functies zijn. In de beroeps- en
volwasseneneducatie bestaan er meer verschillende functies en daarmee
ook meer mogelijkheden tot reïntegratie. Door de fusiegolf in de
afgelopen jaren is er meer aandacht geweest voor het op orde krijgen
van de financiële situatie dan voor verzuim- en reïntegratiebeleid. De
aandacht voor verzuim en WAO-instroom neemt echter toe.
De werkzaamheden in het beroepsgoederenvervoer over de weg zijn veelal lichamelijk belastend, maar er is de laatste jaren veel geïnvesteerd om dit te verminderen. De belasting van werknemers neemt echter toe vanwege onder meer de hoge werkdruk en het hoge en onregelmatige aantal werkuren. Mogelijkheden voor reïntegratie binnen de sector zijn beperkt door onder meer een gebrek aan verschillende functies.
In de sector Bouw heeft de aandacht zich de afgelopen jaren vooral
geconcentreerd op het aanpakken van klassieke risicos op het terrein
van arbeidsomstandigheden en veiligheid. Er bestaan hier goede
CAO-afspraken over.
De aandacht voor psychische belasting en welzijn was beperkt, maar
neemt toe. Werkgevers zijn er echter nog moeilijk van te overtuigen
dat investeren in preventie ook economische voordelen op kan leveren.
De mogelijkheden tot reïntegratie hangen sterk af van de aard en ernst
van de medische beperkingen.
---
De volgende Officiële publicatie(s) zijn gerelateerd aan
bovenstaande persbericht:
PDF publicatie Aanbiedingsbrief van minister De Geus bij Sectoranalyse
WAO 2000
PDF publicatie Bijlage: Sectoranalyse WAO 2000