Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport

over de werkwijze van expertisecentra voor arbeidsgerelateerde aandoeningen

Antwoorden op kamervragen van het kamerlid Kant over de werkwijze van expertisecentra voor arbeidsgerelateerde aandoeningen

De Voorzitter van de Tweede
Kamer der Staten-Generaal
Postbus 20018
2500 EA Den Haag

DBO-K-U-2332546

29 november 2002

Hierbij zend ik u de antwoorden op de vragen van het Kamerlid Kant (SP) over de werkwijze van expertisecentra voor arbeidsgerelateerde aandoeningen (22102002).

De Staatssecretaris van Volksgezondheid,
Welzijn en Sport,

drs. Clémence Ross-van Dorp

Antwoorden op kamervragen van het kamerlid Kant over de werkwijze van expertisecentra voor arbeidsgerelateerde aandoeningen 1. Antwoorden op kamervragen van het kamerlid Kant over de werkwijze van expertisecentra voor arbeidsgerelateerde aandoeningen

Antwoorden op kamervragen van het kamerlid Kant over de werkwijze van expertisecentra voor arbeidsgerelateerde aandoeningen (22102002).

---

Vraag 1.
Bent u van mening dat expertisecentra voor arbeidsgerelateerde aandoeningen (EVAA) bedoeld zijn om de kennis over arbeidsrelevante aandoeningen te versterken en de toeleiding naar de juiste behandeling te verbeteren? Bent u van mening dat dit ten goede moet komen aan zowel zieke werknemers als andere patiënten en niet mag leiden tot ongewenste neveneffecten zoals voorkeursbehandeling?.

Antwoord
Het expertisecentrum voor arbeidsrelevante aandoeningen (EVAA) waar u op doelt, is een particulier opgericht centrum dat zichzelf als doel gesteld heeft voor de bij haar aangesloten werkgevers het langer durend ziekteverzuim van werknemers aanzienlijk terug te dringen. Zij tracht dit doel te bereiken door in een zo vroeg mogelijk stadium de oorzaak van de ziekte van een werknemer vast te stellen. EVAA richt zich op aandoeningen van het bewegingsapparaat en psycho-sociale aanleidingen van werknemers die langerdurend verzuimen van het werk. Ik vind dat de zorg voor mensen met gezondheidsklachten door of met effect op het werk beter kan. Ik vind het daarom een goede zaak als er op dit terrein nieuwe initiatieven ontstaan, zolang dit niet ten koste gaat van de reguliere zorg. Ik denk dat de ervaring die ontstaat bij dergelijke initiatieven op termijn juist ten goede kan komen van de aanpak in de reguliere zorg.

Vraag 2.
Erkent u dat de Kamer op grond van de in vraag 1 genoemde voorwaarden het advies van het Platform aanpak wachttijden over de versterking van de reguliere zorg in relatie tot arbeidsrelevante aandoeningen heeft overgenomen?

Antwoord
Begin van dit jaar is op verzoek van en met subsidie van VWS en SZW een landelijk dekkend netwerk van 15 regionale expertisecentra van start gegaan. Hiermee heeft het kabinet het advies van het Platform aanpak wachttijden op dit punt overgenomen. Deze centra - gezamenlijk Medwerk genoemd - ondersteunen de professionals om de reguliere zorg voor mensen met arbeidsrelevante aandoeningen te verbeteren. Voor alle duidelijkheid: het betreft hier dus andere expertisecentra dan het particulier opgerichte EVAA.

Vraag 3.
Is het waar dat werkgevers zelf de kosten van de EVAA moeten betalen en de rekening niet kunnen indienen bij een zorgverzekeraar?

Antwoord
Ja, werkgevers zullen de kosten van de EVAA zelf moeten betalen. EVAA is geen gezondheidszorgvoorziening. Dit betekent dat de kosten van EVAA niet door een zorgverzekeraar kunnen worden betaald en dat EVAA slechts contracteert met werkgevers. In het contract met de werkgever tekent EVAA dit ook nadrukkelijk aan.

Vraag 4.
Zo ja, betekent dat dat niet-werknemers en werknemers die werkzaam zijn bij (kleine) bedrijven die geen contract hebben met een EVAA of dit niet kunnen en willen betalen, niet terecht kunnen bij een EVAA?

Antwoord

Zoals eerder aangegeven betreft het hier een particulier initiatief. Iedere werkgever kan - indien gewenst - contracten afsluiten met de EVAA.

Vraag 5.
Was het niet juist de bedoeling de ongelijke toegankelijkheid tot nieuwe technieken op te heffen door de expertise uit het private circuit in de reguliere zorg te brengen?

Antwoord
Het kabinet streeft ernaar de reguliere zorg op het terrein van diagnostiek en behandeling van arbeidsrelevante aandoeningen te versterken. Daarmee wil de overheid voorkómen dat werkgevers en werknemers zich gedwongen voelen zich te wenden tot private initiatieven, omdat de kennis en expertise over de diagnose en behandeling van arbeidsrelevante aandoeningen daar groter is. Medwerk verspreidt die kennis en expertise binnen de reguliere zorg, zodat de reguliere zorg in staat gesteld wordt werkenden en niet-werkenden te diagnosticeren en te behandelen volgens recente inzichten.

Vraag 6.
Deelt u de mening van de heer Struijlaart van het bedrijf McCain dat er wel degelijk sprake is van voorrangszorg nu blijkt dat de EVAA in Hoofddorp zijn werknemers snel kan onderbrengen voor behandeling omdat EVAA over een netwerk in de zorg beschikt?

Antwoord
Zoals aangegeven betreft het hier een particulier initiatief. De EVAA richt zich vooral op het - op kosten van de werkgever - zelf vaststellen van een diagnose, waarna een probleemanalyse wordt opgesteld. EVAA verwijst desgewenst naar zorgbemiddeling bij zorgverzekeraars, maar is geen gezondheidsvoorziening. Belangrijk hierbij vind ik dat dergelijke initiatieven niet ten koste gaan van het huidige reguliere zorgaanbod.

Vraag 7.
Is de huidige werkwijze van de EVAA in Hoofddorp niet in strijd met uw stelling tijdens het debat over deze centra dat het absoluut niet aan de orde is dat werknemers eerder aan bod komen dan niet-werknemers met dezelfde soort klachten?

Antwoord
Zie antwoord vraag 6.

Vraag 8.
Is de huidige werkwijze van de EVAA in Hoofddorp niet in strijd met de in de Kamer aangenomen motie die de regering oproept maatregelen te nemen om alle initiatieven die ertoe strekken dat voorrang wordt verleend op grond van niet-medische criteria, te beëindigen?

Antwoord
Zie antwoord vraag 6.

Vraag 9.
Kunt u een overzicht geven van de werkwijze van alle expertisecentra, met name wat betreft de toegankelijkheid en de toeleiding naar behandeling, wel of niet met voorrang?

Antwoord
Medwerk is een landelijk dekkend netwerk van vijftien regionale centra. De centra ondersteunen - met subsidie van het Ministerie van VWS en het Ministerie van SZW - professionals om de zorg voor mensen met een arbeidsrelevante aandoening te verbeteren. Zij doen dit door het bevorderen en ondersteunen van onderlinge samenwerking en het toegankelijk maken en delen van kennis. Medwerk werkt samen met de vier Nederlandse kenniscentra arbeidsrelevante aandoeningen, gespecialiseerd in longen, huid, psyche en bewegingsapparaat, het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten (NCvB) en het Stichting

Expertisecentrum Reïntegratie (STECR). Samen vormen zij het kennisnetwerk arbeidsrelevante aandoeningen. Dit kennisnetwerk maakt het bestaande behandel- en scholingsaanbod zichtbaar. De bundeling van wetenschappelijke kennis met regionale expertise en ervaring zorgt ervoor dat mensen met arbeidsrelevante aandoeningen die belemmeringen ondervinden bij het uitvoeren van hun werk, doeltreffender en efficiënter behandeld of begeleid worden. De bedoeling hiervan is om de reguliere zorg - dus toegankelijk voor iedereen - te versterken op het gebied van arbeidsrelevante aandoeningen. Gespecialiseerde zorg
Er zijn enkele poliklinieken in ziekenhuizen die zich specifiek richten op de diagnose en behandeling van arbeidsgerelateerde aandoeningen. Als voorbeelden hiervan kan ik noemen de Solvent Teams voor diagnose van het Organo Psycho Syndroom, het Centrum Huid en Arbeid (kapperspoli) van het ziekenhuis Rijnstate in Arnhem voor diagnose en behandeling van kapperseczeem, het gespecialiseerde spreekuur voor arbeidsdermatosen in het Academisch Ziekenhuis Groningen en het VU medisch centrum in Amsterdam, de polikliniek `Opgelucht Werken' van het Universitair Longcentrum Dekkerswald dat complexe arbeidsrelevante longaandoeningen diagosticeert en adviseert over behandeling en tenslotte het medisch centrum voor dansers en musici in het Westeindeziekenhuis in Den Haag. Deze poliklinieken zijn na verwijzing toegankelijk voor iedereen. De zorgverzekeraar, de werkgever of de arbodienst vergoedt de kosten. Dit hangt af van de wijze waarop verwijzing heeft plaatsgevonden.

Private zorg
De ontwikkelingen op dit terrein wijzigen snel, waardoor het niet eenvoudig is een uitputtend overzicht te geven. Een inventarisatie uit 1999 schetste diverse commerciële aanbieders met name op het gebied van de geestelijke gezondheidszorg: HSK, LAIC, Cenzo, Institute for Human Resource Management en De Gezonde Zaak. De zorg die deze aanbieders lever(d)en, richt(te) zich met name op werknemers die psychische klachten hebben. Er zijn inmiddels diverse fusies geweest en samenwerkingsrelaties aangegaan met verzekeraars, arbodiensten en uvi's. Een voorbeeld is het Centrum voor Arbeid en Gezondheid (CAGIN) dat als doel heeft het ontwikkelen van de 2e lijns arbozorg. Dit Centrum richt zich met name op het doen van een snelle diagnose via reguliere zorgverleners maar buiten de reguliere werktijden om. De werkgever betaalt de kosten van deze extra zorg. Verdere behandeling vindt plaats binnen het reguliere zorgaanbod. De CAGIN staat open voor iedereen en dus niet alleen voor werknemers. Een ander voorbeeld is het door u aangehaalde EVAA. Dit is een privaat expertisecentrum dat zichzelf als doel gesteld heeft het langer durend ziekteverzuim van werknemers voor de bij haar aangesloten werkgevers aanzienlijk terug te dringen. EVAA tracht dit te bereiken door in een zo vroeg mogelijk stadium de oorzaak van de ziekte van een werknemer vast te stellen. EVAA richt zich op aandoeningen van het bewegingsapparaat en psycho-sociale aanleidingen van werknemers die langerdurend verzuimen van het werk. De kosten voor diagnose komen ten laste van gecontracteerde werkgevers. De Gezonde Zaak is een reïntegratiebedrijf op het gebied van klachten van het houdings- en bewegingsapparaat en klachten van de psyche. Het zorgt in opdracht van Arbo-diensten, werkgevers, verzekeraars en het UWV voor een snelle diagnose en het opstellen van een behandelings- en werkhervattingsplan in overleg met de bedrijfsarts. De Rugadviescentra richten zich op diagnose en behandeling van klachten aan het bewegingsapparaat. Tenslotte noem ik nog de HSK Groep, die gespecialiseerd is in diagnostiek en behandeling van werkgerelateerde psychische problematiek, interventies en trainingen in bedrijven en instellingen. Financiering van bovengenoemde initiatieven vindt met name plaats door de werkgever, via de collectieve verzekering die de werkgever heeft afgesloten of met reïntegratiesubsidies.