over de werkwijze van expertisecentra voor arbeidsgerelateerde
aandoeningen
Antwoorden op kamervragen van het kamerlid Kant over de werkwijze van
expertisecentra voor arbeidsgerelateerde aandoeningen
De Voorzitter van de Tweede
Kamer der Staten-Generaal
Postbus 20018
2500 EA Den Haag
DBO-K-U-2332546
29 november 2002
Hierbij zend ik u de antwoorden op de vragen van het Kamerlid Kant
(SP) over de werkwijze van expertisecentra voor arbeidsgerelateerde
aandoeningen (22102002).
De Staatssecretaris van Volksgezondheid,
Welzijn en Sport,
drs. Clémence Ross-van Dorp
Antwoorden op kamervragen van het kamerlid Kant over de werkwijze van
expertisecentra voor arbeidsgerelateerde aandoeningen 1. Antwoorden op
kamervragen van het kamerlid Kant over de werkwijze van
expertisecentra voor arbeidsgerelateerde aandoeningen
Antwoorden op kamervragen van het kamerlid Kant over de werkwijze van expertisecentra
voor arbeidsgerelateerde aandoeningen (22102002).
---
Vraag 1.
Bent u van mening dat expertisecentra voor arbeidsgerelateerde aandoeningen (EVAA) bedoeld
zijn om de kennis over arbeidsrelevante aandoeningen te versterken en de toeleiding naar de
juiste behandeling te verbeteren? Bent u van mening dat dit ten goede moet komen aan zowel
zieke werknemers als andere patiënten en niet mag leiden tot ongewenste neveneffecten zoals
voorkeursbehandeling?.
Antwoord
Het expertisecentrum voor arbeidsrelevante aandoeningen (EVAA) waar u op doelt, is een
particulier opgericht centrum dat zichzelf als doel gesteld heeft voor de bij haar aangesloten
werkgevers het langer durend ziekteverzuim van werknemers aanzienlijk terug te dringen. Zij
tracht dit doel te bereiken door in een zo vroeg mogelijk stadium de oorzaak van de ziekte
van een werknemer vast te stellen. EVAA richt zich op aandoeningen van het
bewegingsapparaat en psycho-sociale aanleidingen van werknemers die langerdurend
verzuimen van het werk. Ik vind dat de zorg voor mensen met gezondheidsklachten door of
met effect op het werk beter kan. Ik vind het daarom een goede zaak als er op dit terrein
nieuwe initiatieven ontstaan, zolang dit niet ten koste gaat van de reguliere zorg. Ik denk dat
de ervaring die ontstaat bij dergelijke initiatieven op termijn juist ten goede kan komen van de
aanpak in de reguliere zorg.
Vraag 2.
Erkent u dat de Kamer op grond van de in vraag 1 genoemde voorwaarden het advies van het
Platform aanpak wachttijden over de versterking van de reguliere zorg in relatie tot
arbeidsrelevante aandoeningen heeft overgenomen?
Antwoord
Begin van dit jaar is op verzoek van en met subsidie van VWS en SZW een landelijk dekkend
netwerk van 15 regionale expertisecentra van start gegaan. Hiermee heeft het kabinet het
advies van het Platform aanpak wachttijden op dit punt overgenomen. Deze centra -
gezamenlijk Medwerk genoemd - ondersteunen de professionals om de reguliere zorg voor
mensen met arbeidsrelevante aandoeningen te verbeteren. Voor alle duidelijkheid: het betreft
hier dus andere expertisecentra dan het particulier opgerichte EVAA.
Vraag 3.
Is het waar dat werkgevers zelf de kosten van de EVAA moeten betalen en de rekening niet
kunnen indienen bij een zorgverzekeraar?
Antwoord
Ja, werkgevers zullen de kosten van de EVAA zelf moeten betalen. EVAA is geen
gezondheidszorgvoorziening. Dit betekent dat de kosten van EVAA niet door een
zorgverzekeraar kunnen worden betaald en dat EVAA slechts contracteert met werkgevers.
In het contract met de werkgever tekent EVAA dit ook nadrukkelijk aan.
Vraag 4.
Zo ja, betekent dat dat niet-werknemers en werknemers die werkzaam zijn bij (kleine) bedrijven
die geen contract hebben met een EVAA of dit niet kunnen en willen betalen, niet terecht
kunnen bij een EVAA?
Antwoord
Zoals eerder aangegeven betreft het hier een particulier initiatief. Iedere werkgever kan - indien
gewenst - contracten afsluiten met de EVAA.
Vraag 5.
Was het niet juist de bedoeling de ongelijke toegankelijkheid tot nieuwe technieken op te heffen
door de expertise uit het private circuit in de reguliere zorg te brengen?
Antwoord
Het kabinet streeft ernaar de reguliere zorg op het terrein van diagnostiek en behandeling van
arbeidsrelevante aandoeningen te versterken. Daarmee wil de overheid voorkómen dat
werkgevers en werknemers zich gedwongen voelen zich te wenden tot private initiatieven,
omdat de kennis en expertise over de diagnose en behandeling van arbeidsrelevante
aandoeningen daar groter is. Medwerk verspreidt die kennis en expertise binnen de reguliere
zorg, zodat de reguliere zorg in staat gesteld wordt werkenden en niet-werkenden te
diagnosticeren en te behandelen volgens recente inzichten.
Vraag 6.
Deelt u de mening van de heer Struijlaart van het bedrijf McCain dat er wel degelijk sprake is
van voorrangszorg nu blijkt dat de EVAA in Hoofddorp zijn werknemers snel kan onderbrengen
voor behandeling omdat EVAA over een netwerk in de zorg beschikt?
Antwoord
Zoals aangegeven betreft het hier een particulier initiatief. De EVAA richt zich vooral op het -
op kosten van de werkgever - zelf vaststellen van een diagnose, waarna een probleemanalyse
wordt opgesteld. EVAA verwijst desgewenst naar zorgbemiddeling bij zorgverzekeraars, maar
is geen gezondheidsvoorziening. Belangrijk hierbij vind ik dat dergelijke initiatieven niet ten
koste gaan van het huidige reguliere zorgaanbod.
Vraag 7.
Is de huidige werkwijze van de EVAA in Hoofddorp niet in strijd met uw stelling tijdens het
debat over deze centra dat het absoluut niet aan de orde is dat werknemers eerder aan bod
komen dan niet-werknemers met dezelfde soort klachten?
Antwoord
Zie antwoord vraag 6.
Vraag 8.
Is de huidige werkwijze van de EVAA in Hoofddorp niet in strijd met de in de Kamer
aangenomen motie die de regering oproept maatregelen te nemen om alle initiatieven die ertoe
strekken dat voorrang wordt verleend op grond van niet-medische criteria, te beëindigen?
Antwoord
Zie antwoord vraag 6.
Vraag 9.
Kunt u een overzicht geven van de werkwijze van alle expertisecentra, met name wat
betreft de toegankelijkheid en de toeleiding naar behandeling, wel of niet met voorrang?
Antwoord
Medwerk is een landelijk dekkend netwerk van vijftien regionale centra. De centra
ondersteunen - met subsidie van het Ministerie van VWS en het Ministerie van SZW -
professionals om de zorg voor mensen met een arbeidsrelevante aandoening te verbeteren.
Zij doen dit door het bevorderen en ondersteunen van onderlinge samenwerking en het
toegankelijk maken en delen van kennis. Medwerk werkt samen met de vier Nederlandse
kenniscentra arbeidsrelevante aandoeningen, gespecialiseerd in longen, huid, psyche en
bewegingsapparaat, het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten (NCvB) en het Stichting
Expertisecentrum Reïntegratie (STECR). Samen vormen zij het kennisnetwerk
arbeidsrelevante aandoeningen. Dit kennisnetwerk maakt het bestaande behandel- en
scholingsaanbod zichtbaar. De bundeling van wetenschappelijke kennis met regionale
expertise en ervaring zorgt ervoor dat mensen met arbeidsrelevante aandoeningen die
belemmeringen ondervinden bij het uitvoeren van hun werk, doeltreffender en efficiënter
behandeld of begeleid worden. De bedoeling hiervan is om de reguliere zorg - dus
toegankelijk voor iedereen - te versterken op het gebied van arbeidsrelevante aandoeningen.
Gespecialiseerde zorg
Er zijn enkele poliklinieken in ziekenhuizen die zich specifiek richten op de diagnose en
behandeling van arbeidsgerelateerde aandoeningen. Als voorbeelden hiervan kan ik noemen
de Solvent Teams voor diagnose van het Organo Psycho Syndroom, het Centrum Huid en
Arbeid (kapperspoli) van het ziekenhuis Rijnstate in Arnhem voor diagnose en behandeling
van kapperseczeem, het gespecialiseerde spreekuur voor arbeidsdermatosen in het
Academisch Ziekenhuis Groningen en het VU medisch centrum in Amsterdam, de polikliniek
`Opgelucht Werken' van het Universitair Longcentrum Dekkerswald dat complexe
arbeidsrelevante longaandoeningen diagosticeert en adviseert over behandeling en tenslotte
het medisch centrum voor dansers en musici in het Westeindeziekenhuis in Den Haag. Deze
poliklinieken zijn na verwijzing toegankelijk voor iedereen. De zorgverzekeraar, de werkgever
of de arbodienst vergoedt de kosten. Dit hangt af van de wijze waarop verwijzing heeft
plaatsgevonden.
Private zorg
De ontwikkelingen op dit terrein wijzigen snel, waardoor het niet eenvoudig is een uitputtend
overzicht te geven. Een inventarisatie uit 1999 schetste diverse commerciële aanbieders met
name op het gebied van de geestelijke gezondheidszorg: HSK, LAIC, Cenzo, Institute for
Human Resource Management en De Gezonde Zaak. De zorg die deze aanbieders lever(d)en,
richt(te) zich met name op werknemers die psychische klachten hebben. Er zijn inmiddels
diverse fusies geweest en samenwerkingsrelaties aangegaan met verzekeraars, arbodiensten en
uvi's. Een voorbeeld is het Centrum voor Arbeid en Gezondheid (CAGIN) dat als doel heeft het
ontwikkelen van de 2e lijns arbozorg. Dit Centrum richt zich met name op het doen van een
snelle diagnose via reguliere zorgverleners maar buiten de reguliere werktijden om. De
werkgever betaalt de kosten van deze extra zorg. Verdere behandeling vindt plaats binnen het
reguliere zorgaanbod. De CAGIN staat open voor iedereen en dus niet alleen voor werknemers.
Een ander voorbeeld is het door u aangehaalde EVAA. Dit is een privaat expertisecentrum dat
zichzelf als doel gesteld heeft het langer durend ziekteverzuim van werknemers voor de bij
haar aangesloten werkgevers aanzienlijk terug te dringen. EVAA tracht dit te bereiken door
in een zo vroeg mogelijk stadium de oorzaak van de ziekte van een werknemer vast te
stellen. EVAA richt zich op aandoeningen van het bewegingsapparaat en psycho-sociale
aanleidingen van werknemers die langerdurend verzuimen van het werk. De kosten voor
diagnose komen ten laste van gecontracteerde werkgevers. De Gezonde Zaak is een
reïntegratiebedrijf op het gebied van klachten van het houdings- en bewegingsapparaat en
klachten van de psyche. Het zorgt in opdracht van Arbo-diensten, werkgevers, verzekeraars
en het UWV voor een snelle diagnose en het opstellen van een behandelings- en
werkhervattingsplan in overleg met de bedrijfsarts. De Rugadviescentra richten zich op
diagnose en behandeling van klachten aan het bewegingsapparaat. Tenslotte noem ik nog
de HSK Groep, die gespecialiseerd is in diagnostiek en behandeling van werkgerelateerde
psychische problematiek, interventies en trainingen in bedrijven en instellingen. Financiering
van bovengenoemde initiatieven vindt met name plaats door de werkgever, via de collectieve
verzekering die de werkgever heeft afgesloten of met reïntegratiesubsidies.