Voedingscentrum
Vis blijft aanbevolen ondanks mogelijke aanwezigheid kwik
29 november 2002
Het eten van vis wordt aanbevolen omdat de onverzadigde vetten in vis
de kans op hart- en vaatziekten verkleinen. Door verontreiniging
kunnen in sommige vissoorten echter sporen van het zware metaal kwik
voorkomen. Deze week zijn de resultaten van twee wetenschappelijke
onderzoeken gepubliceerd naar kwik en het risico op hartinfarcten. Uit
één van deze onderzoeken blijkt dat kwik het gezondheidseffect van vis
deels teniet kan doen. Meer onderzoek is echter nodig om deze
conclusie te bevestigen. Bovendien worden de vissoorten waarin veel
kwik is aangetroffen, in Nederland bijna niet gegeten. Daarom blijft
het advies één à twee keer per week vis te eten.
Kwik is een zwaar metaal dat de mens kan binnenkrijgen door het eten van met kwik verontreinigde vis, maar ook uit de amalgaamvullingen in het gebit. Een onderzoek bij tandartsen die met kwik werken, toonde geen relatie aan tussen de blootstelling aan kwik en het risico op hartinfarcten. Een ander onderzoek onder hartpatiënten en controlepersonen toonde wel een mogelijke relatie aan tussen de blootstelling aan kwik en de kans op een eerste hartaanval. Dit is het eerste onderzoek waaruit blijkt dat de inname van veel kwik (waarschijnlijk) uit verontreinigde vis het gunstige effect van vis deels teniet zou kunnen doen. Het is van belang dat deze conclusie door andere onderzoeken wordt bevestigd. Dit onderzoek bevestigde overigens nogmaals de gunstige werking van visvetzuren op het hart.
Verontreiniging verschilt per vissoort
Op basis van de beschikbare informatie is de hoeveelheid kwik in vis
op de Nederlandse markt niet verontrustend hoog. Vissoorten waarin
hoge gehaltes kwik werden aangetroffen, zijn met name roofvissen die
lang leven zoals zwaardvis, haai en koningsmakreel. In gewone makreel
en de andere soorten die in Nederland veel worden gegeten zoals
haring, zalm, tonijn, paling en kabeljauw, zijn de aangetroffen
kwikgehaltes aanzienlijk lager. Omdat vissen uit verontreinigd water
zoals de grote rivieren mogelijk meer kwik bevatten, is de vis die
daar gevangen wordt minder veilig. Ook is het verstandig terughoudend
te zijn met het eten van roofvissen zoals zwaardvis, haai en
koningsmakreel. Dit geldt vooral voor vrouwen die zwanger zijn of
willen worden, kinderen, en vrouwen die borstvoeding geven, omdat
(ongeboren) kinderen het meest gevoelig zijn voor de effecten van
kwik.
Vis eten blijft gezond
Vis is een bron van eiwit, vitamines en mineralen. Vis bevat daarnaast
een type vetzuren dat een gunstig effect heeft op hart- en bloedvaten.
Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat regelmatige viseters
minder kans hebben op een hartstilstand. Dat effect is het grootst bij
één tot twee porties vis per week.